Ù
[Bedrijfsnaam]
Inleiding
bouwtechnieke
n
[Ondertitel van document]
[Naam van auteur]
1-1-2024
,Inhoud
1. Introductie..........................................................................................................................................4
2. Concept..............................................................................................................................................4
2.1. Buitenomgeving...........................................................................................................................4
A. Onze planeet..............................................................................................................................4
B. Macro klimaat.............................................................................................................................4
C. Meso klimaat..............................................................................................................................5
D. Microklimaat..............................................................................................................................5
E. Impact.........................................................................................................................................6
2.2. Menselijke omgeving...................................................................................................................7
2.2.1 De mens.....................................................................................................................................7
2.3. Gebouwde omgeving...................................................................................................................8
A. Gebouw......................................................................................................................................8
1. Bouwmethodiek.........................................................................................................................8
2. Bouwfysica..................................................................................................................................9
3. Bouwtechnologie......................................................................................................................10
4. Bouwstabiliteit..........................................................................................................................10
4. Casestudie.................................................................................................................................11
5. Tekenmethodiek.......................................................................................................................12
3. Materialen........................................................................................................................................12
3.1. Bouwstenen...............................................................................................................................12
A. Natuursteen..............................................................................................................................12
B. Klei/ aarde: adobe....................................................................................................................12
C. Baksteen...................................................................................................................................13
3.2. Beton.........................................................................................................................................13
A. Gegoten beton..........................................................................................................................13
B. Stampbeton..............................................................................................................................14
C. Stampleem................................................................................................................................15
3.3. Hout...........................................................................................................................................15
A. Bosbeheer................................................................................................................................16
B. Houtskeletbouw.......................................................................................................................16
C. Houtmassiefbouw.....................................................................................................................16
D. CLT (cross laminated timber (kruislaaghout)............................................................................16
4. Structuur...........................................................................................................................................16
4.1. Krachten.....................................................................................................................................16
1
, A. Zwaartekracht...........................................................................................................................17
B. Vector.......................................................................................................................................17
C. Externe krachten.......................................................................................................................17
D. Permanente belasting...............................................................................................................17
E. Veranderlijke belastingen..........................................................................................................17
F. Bijzondere belasting..................................................................................................................18
L. Effecten.....................................................................................................................................18
5. Elementen........................................................................................................................................31
5.1. Funderingen...............................................................................................................................31
A. Invloed van grondwater............................................................................................................32
B. Verbeteren van de grondstructuur...........................................................................................32
C. Ondergrondse constructies.......................................................................................................32
5.2. Gevel openingen........................................................................................................................35
A. Ontwerp...................................................................................................................................35
B. Constructief..............................................................................................................................35
5.3. Trappen......................................................................................................................................36
A. Ontwerp...................................................................................................................................36
B. Rekenmodule............................................................................................................................36
C. Tekenmethode..........................................................................................................................36
5.4. Grafische analyse.......................................................................................................................36
6. Comfort.............................................................................................................................................37
6.1. Comfortelementen....................................................................................................................37
A. Defenitie van comfort...............................................................................................................37
B. Temperatuur/ Vocht productie.................................................................................................37
C. Geluid.......................................................................................................................................37
6.2. Begrippen..................................................................................................................................38
6.3. Constructieve samenstelling......................................................................................................40
A. Inleiding....................................................................................................................................40
B. Interne en externe condities.....................................................................................................40
C. Constructieve eisen..................................................................................................................41
D. Algemene ontwerpprincipes....................................................................................................42
E. Constructieprincipes – constructieve lagen..............................................................................42
7. BOUWEN..........................................................................................................................................48
7.1. Passiefhuis Lokeren....................................................................................................................48
A. Ontwerp...................................................................................................................................48
B. Passiefhuis?..............................................................................................................................48
2
, C. Ondergrondse constructie........................................................................................................49
D. Bovengrondse constructie........................................................................................................50
E. Buitenschrijnwerk.....................................................................................................................52
F. Isolatie.......................................................................................................................................52
G. Waterdichting...........................................................................................................................52
H. Technieken...............................................................................................................................52
I. Luchtdichtheid...........................................................................................................................53
J. Afwerking..................................................................................................................................53
7.2. De praktijk..................................................................................................................................54
A. Luchtdichtheid van gebouwen – WTCB....................................................................................54
B. Passief bouwen.........................................................................................................................54
C. Sustainability............................................................................................................................54
8. DETAIL...............................................................................................................................................55
8.1. Het detail...................................................................................................................................55
A. Fundering.................................................................................................................................55
B. Schuifraam................................................................................................................................57
C. Raam.........................................................................................................................................58
D. Latei (bovenzijde van een raam)...............................................................................................59
E. Kroonlijst...................................................................................................................................60
F. Nok............................................................................................................................................61
G. Dakrand van plat dak................................................................................................................62
8.2. Alternatief houtskelet................................................................................................................62
A. Funderingsaansluiting..............................................................................................................62
B. Buitendeur................................................................................................................................63
C. Raam verticale snede................................................................................................................63
D. Raam horizontale snede...........................................................................................................63
E. Vloeropleg.................................................................................................................................63
F. Plat dak......................................................................................................................................63
G. Hellend dak..............................................................................................................................63
9.3. Alternatief massiefbouw............................................................................................................63
A. Funderingsaansluiting..............................................................................................................64
B. Buitendeur................................................................................................................................64
C. Raam in verticale snede............................................................................................................64
D. Raam in horizontale snede.......................................................................................................64
E. Plat dak.....................................................................................................................................64
F. Hellend dak...............................................................................................................................64
3
, 1.Introductie
Ppt
2.Concept
2.1. Buitenomgeving
A. Onze planeet
As verschuiving heel belangrijk!
- Zomer; meer zon, langere dagen (zon komt op in het
noordoosten)
- Lente en herfst; kortere belichting
- Winter; veel kortere bezonning (zuidoosten opkomt)
De zonneboog
- Zomer; slagschaduw korter; zon schijnt vooral op het oosten
en westen van een huis
- Winter; slagschaduw groter; zon schijnt meestal op het zuidelijke deel van een huis
De boog hangt ook af van je plaats
- Evenaar; evenwijdig met de zonneboog
- Onze regio; veranderd, gemiddeld 12U zonneboog
- Polen; de zon tijdens de zomer volledig rond om rond en
winter komt de zon niet boven
Zonnestand diagram
- Vb. met voltage panelen: in het noordelijk halfrond meest
rendabel in het …
B. Macro klimaat
Een zone waarbinnen hetzelfde klimaat heerst. Het is het gemiddelde van de temperatuur en
neerslag gedurende een periode van 30 jaar.
- Hierin zijn er verschillende microklimaten te vinden
Klimaat
- Macro klimaat
- Meso klimaat
o Lokaler bepalen, valleien en bergpieken, …
- Microklimaat
o Heel lokaal gebonden, kan afhangen van de hoeveelheid verharding
Klimaat wordt grotendeels bepaald door de zon
- Warmt de aarde op, door de atmosfeer
o Factoren
Hoekafstand van de zon
4
, Duur van de dag
Stand van de zon
De afstand van de aarde t.o.v. de zon
Insolatie; hoeveelheid licht er op een stukje aarde valt
- Geografische factoren
o Vb. woestijnen, warmen rap op en koelen rap af
o Hoogtes; bergmassieven, kan zich aanpassen ?? loefzijde (natte zijde) en lijzijde
(droge zone)
- Luchtdruk zones
o Lagedruk, warme stijgende lucht
- Deze factoren hebben een impact op het soort
bouwen
C. Meso klimaat
Bv bergomgeving
- Kan verschillen in laaglanden vs. hooglanden
(hoe hoger je gaat hoe warmer het wordt, de
neerslag neemt ook toe)
- Windrichting kan ook het klimaat helemaal
doen verschillen
Vb. de gematigde functie van water
- Watermassa kan een positieve factor hebben
- Zomerdagen; geen effect van een snelle opwarming, matig
D. Microklimaat
Kleinere factoren die belangrijke rol spelen
- Vb. verharding, …
Vb. steden
- Temperatuur stijgt rapper in steden, donkere materialen
- Regenwater wordt niet geïnfiltreerd
- Hitte eiland effect
- Groene daken en vijvers kunnen zorgen voor warmte absorbtie
Bossen
- koeler dan steden
Zuiderse landen
- Combinatie schaduw en water (bv binnencour) creëren aangenamere temperatuur
Binnen tuinen van kloosters
- Hoge muren geplaatst om koude noordenwinden tegen te houden
- Zo kunnen ze de lente en herfstperiodes langer maken voor bv moestuinen
5
,LE CORBUSIER; LE COUVENT DE LA TOURETTE
- 1953-1960
- Lyon
- School voor priesters ?
- Dominicanen
- Zie video !!!
o Nieuw gebouw voor veel monniken na WO2 want veel vrijwilligers
o Ligt niet op grond maar in de lucht dankzij pilaren die het dragen (piloti)
o Goedkoop gebouw want uit beton
o Grote kerk beschermd tegen noordenwinden
o Gebruikt de modulor om proporties te doen. Het is de lengte van een gemiddelde
Amerikaan
o In kamers twee verschillende muren, een vlakke voor contemplatie en een hobbelige
voor naast het bed
o Verschillende façades voor verschillende ruimtes
o De ramen zijn gerefereerd aan de kunstenaar piet Mondriaan
o In tegenstelling tot veel andere klooster opent Le Corbusier de zichten in v de eetzaal
om in contact te komen met de natuur enz.
o In de kerk zelf twee smalle ramen, een voor opkomend licht en één voor de zon die
ondergaat. Daarnaast zijn er in de kerk vents die met lichte kleuren geschilderd zijn
die wat kleur brengen
o Ramen in sacristie ook raar
o Sacristie en crypte vormen het
transept
o Er was ook een plan om een trap
naar het dakterras te doen maar is
uiteindelijk niet gebeurd omdat het
duur was
E. Impact
30% van de impact op de wereld
Ecologische voetafdruk: hoeveel oppervlakte vruchtbare grond we nodig hebben
Albedo-effect enzovoort
Broeikaseffect
- Onze gemiddelde tempe-ratuur is 15° positief (greenhouse effect)
London – rijngebied – tot Italië heel rood op kaart
Ons steentje bijdragen?
- Isolatie: moet dikker zijn bv 21O gelijk Frankrijk, is nu ongeveer 125mm
6
,Bestaande patrimonium renoveren of laten staan dan?
- Nieuwbouw is sws niet goed
- Verbouwing is eventjes energieverbruikend maar daarna veel minder
- En behouden is ook niet zo goed
Nieuwbouw: 90 000 kWh; verbruik voor 30 jaar voor een gezin (ook veel co2 verbruik, 80 ton)
Verbouw: 15 000 kWh; kan een gezin 5 jaar gebruik voor compenseren (co2 verbruik = 20 ton)
Onze EV zouden we ongeveer 4,5 planeet nodig hebben.
- Hoe kunnen we dan ervoor zorgen dat het 1 planeet wordt?
2.2. Menselijke omgeving
Hale county, Alabama (video)
- Er wordt gezegd dat ze op scholen architecten aanleren die lelijke gebouwen designen maar
dat ze beter zouden aanleren over adequate gebouwen die niet duur zijn
- Ze hopen op studenten die het gaan rechtzetten
2.2.1 De mens
Mensen produceren warmte en vocht
- Maatbeheersing,
Een mens stoot 100 Watt uit gemiddeld
Radiator voor een leefruimte: 2000 W
Als mensen actief worden stijgt dit naar ongvr 300-500 watt
- Vochtproductie
Je krijgt aandamping, bij een uitademhaling komt er 100x CO2 meer in de lucht,
daarom is ventilatie een belangrijk element
Er is ook 10x meer waterdamp in de lucht door een keer uit te ademen
- Maat
Nooit constant (mensen niet dezelfde lengte…, bemerken we door cultuur, geschiedenis etc.
Een van de eerste systemen is die van Vitruvius (getekend door Leonardo da Vinci)
Wordt ook het teken voor het humanisme (religie niet meer centraal)
De gulden snede, verhouding van 1,6, komt vaak in de natuur voor.
Le Corbusier trekt dit door in zijn werken. De modulor
7
, - Schuift de menselijke maat als een systeem voor het bouwen naar voor
- Zo komt hij aan verschillende bemategingen, samen met de gulden snede
- Zie filmfragment klooster
Vandaag zijn architecten nog steeds opzoek naar zo een systeem
- Fibonacci systeem (exponentiele optelling)
Doorgangen en breedtes van elementen is intrinsiek gebonden aan duurzame technieken, om
zalen minimaal te maken
2.3. Gebouwde omgeving
A. Gebouw
Architectura: Vitruvius
- Zijn concept, er komt schoonheid uit zijn
functionaliteit
- Form follows function; stoel ppt.
Louis henry sullvan, verschillende lagen heel duidelijk, in
zijn wolkenkrabbers
Binnen de bouwtechniek zijn er 4 onderzoeksthema’s
1. Bouwmethodiek
Hier een logische opbouw krijgen,
Bv bovengrondse met ondergrondse dingen verbinden
Voor die verbindingen zijn er een paar systemen
- De massiefbouw
o Werkt op een spreiding
Vlakken creëren waar we spreiding krijgen
van de lasten
o Voordeel: kunnen thermische massa
generen…
- Skeletbouw
o Werkt op puntbelasting
Lijnstructuren, kolommen en balken
o Voordeel, met minder materiaal kun je meer realiseren/ iets bekomen
o Niet goed voor zijdelingse belastingen
We gaan vaak een mengeling krijgen van skelet- en massiefbouw
- Kolommen en dragende wanden
- Die menging heeft veel voordelen
8
, - Dwarsstabiliteit komt in gedrang als je bv alleen met skeletbouw werkt
2. Bouwfysica
Temperatuur
- Hoe we warmte kunnen binnen- of buitenhouden (thermische isolatie)
- Natuurlijke warmte (bv een mens genereert ook warmte, de zon die voor radiatie zorgt)
Vocht
- Vochtbeheersing,
o Komt niet alleen door de regen, ook vocht die vanuit de grond naar boven komt
- Niet alleen waterdicht aan buitenzijde maar ook de ondergrond, en hoe je de vocht naar
buiten kan laten
- Bouwvocht, metsen pleisteren … hiervoor heb je heel veel water voor nodig
- Ventilatie
Geluid
- De leefbaarheid veel drastischer beïnvloeden
- Binnen en binnen vs. buiten en binnen
- Geluidsabsorptie, akoestiek (geen galm)
Licht
- Natuurlijk licht
- Kunstlicht
Definities in de bouwfysica: slide?
- Radiatie (warmtestraling zonder fysiek contact)
o Vb.: de zon
- Convectie (temperatuur verplaatsing, zonder contact) (convector = ventilator)
o Vb.; het plaatsen van een ijsblok in een glas water, zorgt voor de afkoeling van het
water en het glas zelf
o Radiator is mengeling radiatie en convectie.
- Conductie (temperatuur verplaatsing met contact
o Vb.: je legt je hand op een koud staaf, staaf warmt op door je lichaamstemperatuur
o Overdracht van temperatuur bij fysiek contact
- Thermische massa
o Vermogen om warmte te houden
o Hoe zijn deze inzetbaar in de bouw?
Adobe gebouw: goed voor in woestijn gebieden. Temperatuur koelt rap af en warmt
weer snel op, in het interieur merken we en omgekeerde curve. We krijgen een
demping van de buiten factoren (dus trage opwarming, trage koeling)
Toont ook het belang aan van de isolatie naar de omgeving toe,
eerste voorbeeld, isolatie aan de buitenzijde???
Isolatie wordt dus best aan buitenkant gezet
- Thermische geleidbaarheid
o ->
- Condensatie
9
