Samenvatting
Samenvatting taalontwikkelingsstoornissen
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van de slides van het vak taalontwikkelingsstoornissen uit derde bachelor logopedische wetenschappen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: hanahoogers • 8 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
TaalontwikkelingsstoornissenHoofdstuk 1: SLI
Taalontwikkelingsstoornissen
● Primaire taalstoornis
○ Staat op zichzelf
○ SLI = specific language impairment
● Secundaire taalstoornis
○ Sensorische problemen
■ Gehoor en zicht
○ Afwijkingen van het spraakorgaan
○ Cognitieve problemen
○ Emotionele of contactstoornissen
○ Onvoldoende taalaanbod
Taalontwikkeling
● Taalontwikkeling → multidimensioneel gebeuren
● Complex proces dat samenhangt met andere ontwikkelingsdomeinen
○ Genetische predispositie
■ Aangeboren taalvermogen
■ LAD: language acquisition device (Chomsky)
○ Omgevingsfactoren
■ Voldoende taalaanbod
■ Taalstimulerende omgeving
○ Sensori-motorische ontwikkeling
■ Ontwikkeling vd zintuigen: zien, horen
■ Motorische ontwikkeling
○ Cognitieve ontwikkeling
○ Sociaal emotionele ontwikkeling
○ Neurologische rijping
● Taalontwikkeling
○ Start: geboorte
○ Voltooid: ± 12 jaar
● Verschillende fasen op basis van taalinterne kenmerken
○ Cruciale periode: tussen 0 en 5 jaar
○ Taalbegrip voorsprong op taalproductie
● Voortalige fase: 0-12 maanden
● Vroegtalige fase: 12m-2j6m
● Differentiatiefase: 2j6m-5j (vanaf kleuterklas)
● Voltooiingsfase: >5j
1
,Taalstoornissen
● Taalachterstand
○ Veel variatie! Niet alle kinderen die een wat tragere taalontwikkeling
doormaken hebben noodzakelijk problemen (laatbloeiers)
○ Taalstoornis, vertraagde spraak-en taalontwikkeling
● Etiologie
○ Taalstoornis: niet eenvoudig te identificeren oorzaak
○ Primaire taalontwikkelingsstoornis
■ Geen duidelijke oorzaak (exclusiecriterium)
○ Secundaire taalontwikkelingsstoornis
■ Oorzaak andere stoornis: vb. slechthorendheid, verstandelijke
beperking, blindheid, neuropsychiatrische aandoeningen
Specific language impairment - SLI
● Verloop
○ Vertraagde spraak-en taalontwikkeling (VSTO) ~ (specific) language delay
■ Harmonisch profiel, gelijkmatige achterstand en uitval voor de
verschillende taalcomponenten
○ Gestoorde spraak-en taalontwikkeling ~ specific language impairment
■ Disharmonisch profiel
● Terminologie
○ Specifieke taalontwikkelingsstoornis
○ Primaire taalontwikkelingsstoornis
○ Specific language impairment (SLI)
○ (Ontwikkelingsdysfasie)
○ Developmental language disorder (DLD)
Definitie SLI
● Taalstoornis die niet aantoonbaar het gevolg is van een andere primaire stoornis
● SLI: verwijst naar primaire taalstoornis
● Onbevredigende definitie voor wetenschappers
● Stark & Tallal: mate van taalachterstand
○ Taalbegrip: minstens 6 maanden t.o.v. mentale leeftijd
○ Taalproductie: minstens 12 maanden t.o.v. mentale leeftijd
○ → Meest aanvaarde definitie
○ → Literatuur: meningsverschillen over de vereiste ernst vd stoornis en over
wat precies als exclusiecriterium aanvaard wordt
● Tomblin et al en Paul
○ Taalstoornis indien kind lager scoort dan percentiel 10 op minstens 2
onderdelen taaltest
○ Internationaal aanvaard criterium
○ Ongeveer gelijk aan -1,25 SD
Epidemiologie SLI
● Prevalentie
○ 1%, 3-10%, 5-10%, 7%
2
, ○ Geslacht
■ Vaker bij jongens
Etiologie SLI
● Etiologisch gezien wordt SLI vastgesteld op basis van exclusiecriteria en is er dus
geen duidelijke oorzaak aanwezig
● Genetische basis - neurologische dysfuncties
○ Nation
■ Groter risico SLI bij positieve familiegeschiedenis
■ Identieke tweelingen grotere kans beide kinderen SLI in vgl met
niet-identieke tweelingen
○ Fisher
■ FOXP2 gen
○ Bishop
■ Interactie tussen meerdere genen en aantal risicofactoren omgeving
○ Ors et al
■ SPECT- en PET scans tonen morfologische en functionele verschillen
in de diepere hersenstructuren bij kinderen met SLI
Onderscheid VSTO - SLI
● Vertraagde spraak- en taalontwikkeling
○ 50% primaire taalstoornis van voorbijgaande aard
○ Language delay of specific language delay
○ Achterstand in STO t.o.v. leeftijdsgenoten, // met jongere kinderen
○ STO komt later op gang, verloopt trager
○ Harmonisch profiel
○ Achterstand taalproductie en/of taalbegrip
○ Logopedische therapie
■ Gunstig effect
■ Spraak en taalachterstand vermindert drastisch of verdwijnt volledig
○ Scheidingslijn VSTO en SLi is niet zo duidelijk
○ Blijft belangrijk om ook kinderen met VSTO blijvend op te volgen
■ Latere leeftijd: vaak minder goede resultaten op taal gerelateerde
vaardigheden zoals lezen en spellen
● SLI
○ Geen duidelijk aantoonbaar hersenletsel/etiologie
○ Grilliger taalprofiel
○ Hardnekkig
○ Stoornisspecifieke kenmerken
Onderscheid kinderafasie - SLI
● SLI
○ Geen duidelijk aantoonbaar hersenletsel/etiologie
● Kinderafasie
○ Duidelijk aantoonbaar hersenletsel
○ Meestal een goed aangeboren taalvermogen, normale start taalontwikkeling
3
, ○ Hersenletsel op een bepaald moment in de ontwikkeling met beschadiging vd
taalgebieden in de hersenen
■ Gevolg: duidelijke kenmerken van een taalontwikkelingsstoornissen bij
herstel
○ Oorzaken
■ Hersentrauma, tumoren, epilepsie, stoornissen bloedvoorziening,
hersenvliesontsteking
○ Zeldzaam
○ Verworven taalontwikkelingsstoornis, verworven kinderafasie
○ Herstel
■ Ingewikkeld proces waarbij beide hemisferen betrokken zijn bij herstel
vd taal op langere termijn
■ Kenmerken
● Afh. vd leeftijd van het kind, locatie en omvang hersenletsel
● Woordvindingsmoeilijkheden, parafasieën, dysgrammatisme
● Bepaalde gelijkenissen met SLI kinderen
● Aangeboren afasie of congenitale afasie
○ Bij hersenletsel voor, tijdens of vlak na geboorte, dus voor de start vd
taalontwikkeling
○ Zeldzaam
○ Gunstige prognose (indien geen epilepsie)
■ Plasticiteit vd hersenen → niet beschadigde hersendelen nemen de
taalfuncties over
Classificatie SLI
● Klinische subtypen
○ Verbale auditieve agnosie (woorddoofheid), semantisch-pragmatische
stoornis, verbale dyspraxie, fonologisch-syntactische stoornis,
lexicaal-syntactische stoornis
● Drie modaliteiten
○ Taalbegrip, taalproductie en articulatie met drie gradaties: minor, moderate,
severe (negen subgroepen)
○ Grootste groep: classic
■ ~ fonologisch-syntactische stoornis
■ Ernstige expressieve taalproblemen en een redelijk taalbegrip
● Van der Lely
○ Semantisch-pragmatisch type
○ Fonologisch type
○ Grammaticaal type
■ Grootste consensus
● Probleem vd linguïstische invalshoek: SLI synoniem voor morfologisch-syntactisch
type
● Syntactisch-sequentieel-morfologisch type
○ Variabiliteit tussen kinderen
○ Morfosyntactische problemen
■ Expressie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper logopediste. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen