Dit document bevat de samenvatting van Taal Diagnostiek, onderdeel taalontwikkelingsstoornissen. Het deel verworven stoornissen kan je terugvinden in een ander document. Ik behaalde op dit examen een 14/20
Hoofdstuk 1:
Taalstoornissen: afgrenzing,
indeling, definities,
begrippen en
verklaringsmodellen
1.1 Afgrenzing-indeling
Indelingen van taalstoornissen kunnen op twee manieren gebeuren
1. Internationaal aanvaarde indelingen
2. Klinische indelingen
bijvoorbeeld: taalontwikkelingsstoornissen
Internationaal aanvaarde indeling
DSM-classificatie
= diagnostic-and statistic manual of mental disorders
bijvoorbeeld: autisme, persoonlijkheidsstoornissen,
communicatieproblemen/stoornissen
o Taalstoornissen vallen hier onder de communicatiestoornissen, die op hun beurt
onder de neurologische ontwikkelingsstoornissen vallen
Kenmerken DSM-classificatie
1. Persisterende moeilijkheden in verwerven en gebruik van taalsymbolen (gesproken,
geschreven, gebaren) verschillende componenten
2. Taalvaardigheden onder leeftijdsverwachtingen
3. Taalstoornissen als primaire aandoening of als gevolg van andere beperkingen
4. Symptomen aanwezig vanaf de kinderjaren
5. Taalmoeilijkheden resulteren in functionele beperkingen m.b.t effectieve communicatie,
schoolse prestaties en/of beroepsuitoefening
ICIDH - ICF
= international classification of impairment disabilities and handicaps
= international classification of functioning, disability and Health (model op ppt)
multidimensionele benadering van de gezondheid:
o Gezondheidstoestand
Bijvoorbeeld: taalontwikkelingsstoornis
o Lichaamsfuncties
bijvoorbeeld: verstandelijke beperking
o Welke activiteiten hij/zij nog kan uitvoeren
bijvoorbeeld: communicatiemoeilijkheden
, o Participatie
bijvoorbeeld: kan zich zeer moeilijk uiten, taal functioneert niet zoals het hoort,
beperkte woordenschat
o Omgevingsfactoren
bijvoorbeeld: hoe gaat de omgeving om met dit taalprobleem, het kind begripvol
ondersteunen, omgang familie, stimulatie, in de maatschappij betrekken of niet
o Persoonlijke factoren
Bijvoorbeeld: het kind gaat zich terugtrekken uit de communicatie of het gaat
gebruik maken van compensatiemogelijkheden
1.1.1 Ontwikkelingsstoornis versus verworven stoornis
= eerste klinische indeling
Ontwikkelingsstoornissen
o Eerder bij kinderen
o MAAR ook bij volwassenen
bijvoorbeeld: de stoornis is al vanaf het begin aanwezig maar komt pas veel later tot
uiting
Verworven stoornis
o Eerder bij volwassenen
o MAAR ook bij kinderen
bijvoorbeeld: kinderen die een hersentrauma oplopen naar het voordoen van een
ongeval
1.1.2 Specifiek versus niet-specifiek
= tweede klinische indeling
1.1.2.1 Specifieke taalontwikkelingsstoornis (SLI)
o Specifiek
o Primair
o Op zichzelf staan
o Geen duidelijke oorzaak
op basis van exclusiecriteria:
= uitsluiten van een aantal mogelijke oorzaken
(in geval van een SLI mogen deze niet aanwezig zijn)
1. Benedengemiddelde intelligentie (non-verbale IQ < 85)
2. Gehoorstoornis (drempel op 25 à 30 dB)
3. Ernstige neurologische of orofaciale afwijkingen
bijvoorbeeld: epilepsie
4. Afwijkend sociaal gedrag
bijvoorbeeld: ASS
5. Tweetaligheid
6. Ernstige deprivatie of onvoldoende taalaanbod
,1.1.2.2 Niet-specifieke taalontwikkelingsstoornis
o Niet-specifiek
o Secundair
o Niet op zichzelf staand
o Wel een duidelijke oorzaak
zie criteria SLI
Discrepantiecriteria:
= onderscheid tussen taalstoornissen
o Kloof tussen actuele en verwachte taalniveau
bijvoorbeeld: men verwacht van een kind dat vijf jaar oud is, dat het ook een taalniveau heeft
van vijf jaar en niet van drie jaar
o Wanverhouding tussen verbale en non-verbale mogelijkheden met een minimum verschil
van 15 IQ-punten
kritiek:
Scores op taalintelligentietests zijn niet vaststaan: kan op moment A beter
scoren dan op moment B
Gebruik van andere testinstrumenten kan tot andere resultaten leiden
o Klinische en psychometrische referentiepunten om discrepantie te beschrijven tussen
actueel en verwacht taalniveau:
Verschil in visie: Aram en Tallal
Aram
Ouders kunnen zeer waardevolle info geven over de taal van het kind
Sluit het gebruik van tests niet uit
Hecht meer waarde aan klinische blik van de professional en/of de ouder
Tallal
Hanteren van zeer strikte psychometrische gedefinieerde discrepantie- en
andere criteria m.a.w. testgegevens
Omwille van vergelijking en onderlinge uitwisselbaarheid van gegevens
1.1.2.3 exclusie-, inclusie- en discrepantiecriteria
Om onderscheid te maken tussen specifieke en niet-specifieke taalstoornissen wordt er gebruik
gemaakt van een combinatie tussen exclusie-, inclusie- (er moet aan specifieke voorwaarden voldaan
worden) en discrepantiecriteria
in functie van klinische diagnose is discrepantiecriteria beter bruikbaar, want het gaat om de vraag
‘wijkt de taal af’, hierbij is de oorzaak van het probleem minder van belang.
MAC
= multi axiaal classificatiesysteem (of sterkte-zwakte analyse)
= alternatief voor exclusie- en discrepantiecriteria
Uitgangspunt: classificatie op meerdere assen:
1) Taal en spraak
2) Gedrag
3) Cognitie
4) Medische problematiek
5) Pedagogische factoren
, Resultaten:
De minderheid van de kinderen hebben slechts uitval op 1 as en de meerderheid heeft op
meerdere assen uitval
dus taalproblemen op
zich komen amper
geïsoleerd voor.
belangrijk om
onderscheid te maken
tussen de
verschillende taalstoornissen in functie van het kiezen van de therapievorm en -inhoud, want
je gaat een kind met ASS een andere vorm van therapie geven dan een kind zonder ASS
OVERZICHT
We kunnen taalstoornissen indelen in taalontwikkelingsstoornissen en verworven taalstoornis. De
taalontwikkelingsstoornis kunnen we op hun beurt dan weer onderverdelen in specifiek of niet-
specifiek.
1.2 Taalontwikkelingsstoornissen
1.2.1 Definities
1) Van Ierland (1991)
Een kind heeft een taalontwikkelingsstoornis als die taalontwikkeling duidelijk
achterblijft of negatief afwijkt van het normale verloop van het taalverwervingsproces,
rekening houdend met de normale interindividuele variatie* en binnen de regionale en
sociale variëteit die het kind zich aan het verwerven is°.
*heeft te maken met de spreiding omdat een aantal maanden achterlopen niet meteen
duid op een stoornis maar een jaar achterlopen wel een heel ander verhaal is
°houden we niet meer veel rekening mee, want dialecten zijn grotendeels verdwenen
idem sociale variëteit, want tegenwoordig gaat elk kind gewoon naar school
2) ASHA (1993)
Het abnormaal verwerven van het begrijpen of het spreken (zelfs geschreven taal), kan
1 of alle aspecten van het linguïstisch systeem bevatten. Personen met taalstoornissen
zullen vaak problemen hebben met verwerken van zinnen en betekenisgeven zodanig
dat dit op een normale kan opgeslagen worden in het LTG.
3) Paul (2001)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kirstenroosen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
