Morfologie
Inleiding
Morfologie (vormleer, organografie) = bestudeert/ beschrijft de uitwendige vorm van
organismen.
Vegetatieve organen (hoofdorganen) = wortel, stengel en blad
Generatieve organen = bloem, vrucht en zaad
Kenmerken van levende wezens:
- Celvormige structuur
- Voortplanting (geslachtelijk vs. ongeslachtelijk)
- Groeien
- Ontwikkeling
- Afsterven → beperkte levensduur
Systematiek
Definitie = Studie van de evolutieve relaties
Hiërarchische ordening (classificatie, taxonomie)
Doel:
- Indelen, ordenen, groeperen in klassen (classificatie)
- Inzicht krijgen in de evolutie van de natuur
- Inschatting van de biodiversiteit (= diversiteit aan levende wezens, verscheidenheid
aan genen binnen een soort en de verscheidenheid aan ecosystemen)
- Voorspellende waarde
- Middel voor heldere communicatie
Aristoteles (384-322 v Chr.): Scala Naturae (‘ladder van het leven’) =
ordening van de natuur in een duidelijk hiërarchisch systeem van
oplopende perfectie, ontstaan vanuit religieus oogpunt
Carolus Linnaeus (Carl von Liné -18de eeuw)
Systematische indeling in 2 rijken
- Botanie: Species Plantarum Rijk der planten (Regnum ‘Plantae’)
- Zoölogie: Systema Naturea Rijk der dieren (Regnum ‘Animalia’)
Binaire nomenclatuur: Genus (geslacht) + species (soort)
Vb: Homo sapiens (wijze mens), Lamium album (Witte dovenetel)
R.H. Whittaker (1969)
- Systematische indeling in 5 rijken
CRITERIA
- één-/meercellig
- pro-/eukaryoot
- producent / reducent /consument
De overgang van waterplanten naar landplanten kwam door de verandering van de
luchtsamenstelling: CO2 en O2 ➔ vergroening van de continenten.
,Indeling van het plantenrijk
Niet-vasculaire planten: MOSSEN of Bryophytes:
- Afdeling Hauwmossen of Anthocerotae (100 soorten-5 inheems)
- Afdeling Levermossen of Hepaticae (6000 soorten-170 inheems)
- Afdeling Bladmossen of Musci (syn Bryophyta) (9500 soorten-560 inheems)
Vasculaire planten of vaatplanten: Lycophytes vb: Biersvarens, Wolfsklauw
,Hoofdstuk 1 De bouw van wortel, stengel en blad
De wortel
Definitie: Niet geleed (geen knopen), bevat geen chlorofyl (uitzonderingen) → geen stengels
of bladeren
Functies:
- Vestigt de plant in de bodem
- Neemt uit de bodem water met daarin de opgeloste voedingsstoffen
- Transport van plantensap
- De wortel ademt, vandaar de noodzaak dat de grond luchtig is (ademwortels)
- Als opslagplaats voor reservevoedsel
- Vermenigvuldiging
Bouw:
De groei van de wortel: wortelharen hebben een beperkte levensduur, nieuwe wortelharen
ontstaan aan de top, oude wortelharen verschrompelen en sterven af.
De wortel neemt water en mineralen op via de wortelharen
De slijmschede strekt zich uit vanaf de worteltop tot achter de laatst afgestorven
wortelharen. Het slijm zorgt voor een beter contact tussen de absorberende wortelharen en
de bodemdeeltjes. Het geeft ook een zekere bescherming tegen uitdroging.
Het wortelmutsje is een beschermend laagje voor de groeipunten aan de worteltoppen
(groeipunten kunnen afslijten door bodemdeeltjes)
In de kurkzone (buitenste cellen in de zone van de wortelharen verkurken) zijn de cellen
ondoordringbaar voor water. Er kunnen zich wel zijwortels met wortelhaartjes vormen.
, Types:
Primaire wortelstelsels:
- Kiemwortels: = Radicula. Primaire wortel aanwezig in het embryo
- Hoofdwortel (a): ondergrondse verlenging van de stengel en verdere ontwikkeling
van de kiemwortel
- Zijwortels: vertakking van de hoofdwortel
- Bijwortels (=adventiefwortels) (b): ontstaan indien oorspronkelijke hoofdwortel
verdwijnt of de andere wortel evenwaardig uitgroeien, vegetatieve vermenigvuldiging
Omgevormde wortel:
Knolvormige wortels: hoofdwortel verdikt (opslagplaats van voedsel)
- Penwortel (c): langwerpig en smalle verdikking van de hoofdwortel (bv:
paardenbloem, suikerbiet)
- Radijswortel (d): verdikking van hoofdwortel + onderste gedeelte van de stengel
(hypocotyl) (bv: voederbiet, rode biet)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nonadefauw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.