Samenvatting
Samenvatting Recht voor Welzijnswerkers
- Instelling
- Katholieke Hogeschool Leuven (UCLL)
Aanwezig en elke les.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 105 pagina's
Voorbeeld 4 van de 105 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Recht voor welzijnswerkersRecht voor welzijnswerkers
Handboek = achtergrond informatie
Meerkeuze vragen met giscorrectie (+ casusvragen)
Overzicht
1. Ontstaan en ontwikkeling van het recht
2. Wat is recht?
3. Bronnen van het recht
4. Indeling van het recht
1 Beginselen + bronnen van het recht
1.1 Ontstaan en ontwikkeling van recht
- Recht is zo oud als de mensheid
- Recht is ontstaan sinds mensen samenleven:
o Mensen maken afspraken over het samenleven
o Willen dat deze afspraken bij iedereen bekend zijn
o Willen dat deze afspraken worden nageleefd
Sinds de mensheid bestond, moesten er afspraken gemaakt worden omdat de samenleving niet
ordelijk verliep.
- Oorspronkelijk afspraken tussen individuen
- In complexere samenlevingen is het moeilijker om afspraken te maken
o Nu niet meer in individu nu wordt het overgedragen aan een ander wetgevend
orgaan
Bv het parlement => stemmen
- Als afspraken niet werden nageleefd wilt men dat er IETS gebeurd (vroeger geweld door
leden van de groep)
- Evolutie naar meer geciviliseerde dwang:
Sancties worden overgedragen naar de rechtbank
Dwangmiddelen van louter fysiek, moreel economisch geweld naar meer humane vorm
van bestraffing
Evolutie naar alternatieve straffen
o Werkstraffen, elektronische enkelband
Mensenrechten Vb, afschaffen doodstraf, lijfstraffen
1.1.1 Ontstaan
- Belgisch recht is in oorsprong gebaseerd op het Franse recht ‘Code Napoleon’
- Code Napoleon: napoleon heeft de opdracht gegeven om een wetboek op te stellen
o Is aangepast in de loop der jaren
- Samensmelting van
o Romeins recht
o Kerkelijk recht
o Gewoonterecht
- Ondertussen modernisering onder invloed van:
o Mensenrechtenverdragen
o Toenemende wetgeving van de EU
o Gewijzigde inzichten op vlak van economie, ethiek, religie, maatschappijvisie
1
Jean-Pierre Mart
,Recht voor welzijnswerkers
1.2 Wat is recht?
Recht is het geheel van afdwingbare regels die door samenleving tot stand komen met als doel de
samenleving te ordenen.
Een geheel van regels = er zijn heel veel regels, die je vindt in verschillende bronnen
- Wetten
- Rechtspraak
- Gewoonte
- …
1.2.1 “een geheel van afdwingbare regels…”
Recht is afdwingbaar
De afdwingbaarheid tegenover alle leden van de samenleving onderscheidt recht van andere
normeringsstelsels:
Statuten van een voetbalclub
Beroepscode artsen, advocaten…
Afdwingen gebeurt via rechtbanken door
- Straffen bij misdrijven bv, boete, gevangenisstraf
- Dwingen iets te betalen bv, schadevergoeding
- Dwingen iets te doen bv, herstel geleden schade
- Verbieden iets de doen bv, contactverbod
o Bv, rijbewijs afnemen als je te snel hebt gereden, als je iemand stalkt =>
contactverbond
Recht is op iedereen van toepassing ongeacht geloof, politieke overtuiging
Men kan altijd beroep doen op de rechter om zijn recht af te dwingen
Recht komt tot stand door de samenleving
1.2.2 “die door de samenleving tot stand komen…”
- In oorsprong onderlinge afspraken
- Nu via vertegenwoordiging (parlementaire democratie)
1.2.3 “…Met als doel samenleving te ordenen”
Het doel is het “samen-leven” te ordenen dat veronderstelt:
Objectiviteit
Algemeenheid
Rechtszekerheid
Recht is een instrument om beleid te maken
Beleid = politiek gebeuren
Recht = rechtvaardig? (hopelijk wel, maar wat is rechtvaardig? Wat we nu in België rechtvaardig
vinden, vinden andere landen misschien niet, rechtvaardigheid is objectief)
2
Jean-Pierre Mart
,Recht voor welzijnswerkers
1.3 Bronnen van het recht
Recht is een geheel van regels…
Waar vinden we die regels? Bronnen
Wat als regels elkaar tegenspreken? Hiërarchie.
Bronnen worden besproken in hiërarchische volgorde
Bij tegenstrijdigheid heeft hoogste bron voorrang
1.3.1 Bronnen van het recht: overzicht
- Wetgeving
- Gewoonte
- Rechtspraak
- Rechtsleer
- Algemene rechtsbeginselen
- Billijkheid
1.3.1.1 Wetgeving
1.3.1.1.1 Internationale verdragen (grondwet)
o Bilaterale verdragen: tussen 2 landen
Bv, kinderontvoering (echtscheiding, bv, mama van Turkse afkomst en
papa Belgische, de mama neemt de kinderen mee naar Turkije)
o Multilaterale verdragen: tussen meerdere landen
Universele verklaring voor de rechten van de mens
Europees verdrag rechten van de mens
Internationaal kinderrechtenverdrag
o Ratificatieprocedure (totstandkoming) verdragen
Onderhandeling
Ondertekening
Goedkeuring door parlement (zolang het verdrag nog niet bekrachtigd is
door het parlement, dan geld het verdrag nog niet)
Bekrachtiging door uitvoerende macht
Publicatie in staatsblad
Inwerkingtreding
o Pas dan van kracht in interne rechtsorde
1.3.1.1.2 Grondwet
Grondwet bevat:
- Organisatie en structuren van de federale staat
- Fundamentele rechten en vrijheden (recht op onderwijs, verbod op discriminatie…)
Er is een bijzondere procedure om grondwet te wijzigen
De grondwet is de hoogste nationale wet en staat boven gewone wetten
3
Jean-Pierre Mart
, Recht voor welzijnswerkers
1.3.1.1.3 Wetten – decreten – ordonnanties – besluiten
Wetgeving op diverse niveaus:
Federale overheid: daar worden wetten gemaakt
Regionaal: daar worden decreten en ordonnanties gemaakt
Decreten en ordonnanties staan gelijk aan elkaar. Het ene staat niet boven het andere.
Wetten en ordonnanties worden gemaakt door het parlement (het parlement die wij verkozen
hebben)
Elke wet moet verschijnen in het Belgisch staatsblad anders is die niet van toepassing
o Die vindt je online www.staatsblad.be
Het Grondwettelijk Hof kan ‘wetten, decreten, ordonnanties, besluit’ vernietigen
WETGEVING
Wet in formele betekenis:
- Gaat uit van wetgevende macht/ parlement
- Wet, decreet, ordonnantie
Wet in de materiële betekenis:
- Elke algemeen verbindende rechtsregel ongeacht van welk orgaan die uitgaat
- Koninklijke besluiten (KB), ministeriële besluiten (MB’S), besluiten van gemeenschaps- en
gewestregering
1.3.1.2 Hiërarchie rechtsbronnen
Wetgeving in volgorde van belangrijkheid:
1. Internationale verdragen
2. Grondwet
3. Wetten – decreten – ordonnanties
4. Koninklijke besluiten & ministeriële besluiten
1.3.2 Gewoonte
Gewoonte staat onder de wet
Gewoonte moet:
- Geldig zijn voor iedereen
- Duurzaam en bestendig zijn
- Openbaar zijn
- Samenleving moet het als rechtsregel aanvaarden
1.3.3 Rechtspraak
- Rechtbanken passen recht toe op individuele gevallen
- Interpretatie van rechtsregels door rechtbanken kan bron van recht zijn voor toekomstige
uitspraken
o Interpretatie rechtsregels: soms geeft een rechtsregel aanleiding tot verschillende
interpretaties. De (hoogste) rechtbanken passen de wet in een bepaalde richting
toe. Wanneer bijvoorbeeld het Hof van Cassatie in bepaalde gevallen een vaste
4
Jean-Pierre Mart
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LLiezeLC. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77764 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen