Sociologie – Inleiding
Inleiding: op verkenningstocht naar de sociologie
Socioloog legt de focus op de (maatschappelijke) context. Hoe we omgaan met alles, wordt mee
bepaald door de sociale context, door de cultuur en de structuur van samenleving(sverbanden)
Waarom sociologie in de opleiding SRW?
(sociologie= wetenschap, handelen tussen mensen, vast patroon: bestaat uit sociale interactie en
communicatie)
1. Theoretisch belang:
a. Mens is een sociaal wezen
b. Sociale dimensie (zowel structuur als cultuur) beïnvloedt de mens
Doel: structurele en culturele bepaaldheid van het menselijk handelen inzien.
Geen sociaal determinisme, wel sociale conditionering sociale beïnvloeding, maar toch ook ruimte
voor persoonlijke verantwoordelijkheid.
2. Praktisch belang
a. Maatschappelijk problemen door een sociologische bril te bekijken tot mogelijke
oplossingen komen
Doel: hulpvragen in sociale context plaatsen, bekijken in bredere context. Het individueel
probleem in onderliggende noemer plaatsen
3. Kritische kijk
1
Sociologie
,Lieze Le Comte Semester 2
1 Deel 1: op verkenningstocht naar de sociologie
1.1 Hoofdstuk 1: sociologie, een poging tot definitie
Wat is sociologie?
Geen eenduidige definitie
Een greep uit meer dan 80 verschillende definities:
o “Sociologie is de wetenschap die zich bezighoudt met het analyseren, beschrijven en
verklaren van:”
1. Gedrag van en tussen mensen voor zover dat beïnvloed wordt door het
feit dat zij in bepaalde verhoudingen tot elkaar staan
2. Daaruit voortgekomen – min of meer vaste – gedragspatronen, structuren
en bindende opvattingen in hun ontstaan, voortbestaan en veranderen.
o “De sociologie is de wetenschap van de enigszins stabiele structuren en processen
van sociale aard.”
Sociologie is een samenstelling van
Socius (= ‘metgezel’)/ societas (= ‘samenleving’)
Logos (= ‘wetenschap’)
Voorlopige definitie: sociologie is de wetenschap van de menselijke samenlevingen
Sociologie bestudeert de sociale werkelijkheid
Sociologie heeft haar spelregels
1.2 Wetenschapskennis versus ervaringskennis
Onderstaande tabel geeft het verschil weer tussen ervaringskennis en wetenschapskennis
= Sociologie is een wetenschap en GEEN ervaring!!!!!
Beperkt versus onbeperkt
o EK is beperkt. Je kan niet iedereen in de samenleving kennen. Ervaring is selectief. EK
is gebonden aan individuen.
o WK is onbeperkt, aselectief. Streeft naar zo groot mogelijke representativiteit.
Wetenschapper wilt uitspraak doen over de volledige populatie.
Absoluut versus altijd aanvechtbaar
o EK is absoluut van karakter. Wat we waarnemen, nemen we aan voor waar.
2
Sociologie
,Lieze Le Comte Semester 2
o WK blijft aanvechtbaar. Wetenschappers stellen hun vraag steeds opnieuw in vraag.
WK is dus voorwaardelijk, hypothetisch.
Moeilijk verwoordbaar versus perfect mededeelbaar
o EK is niet altijd gemakkelijk verwoordbaar. (bv. Verwoorden van een reis)
o WK is perfect mededeelbaar. Dit komt door de vaktaal.
Gericht op het totale object versus aspectueel
o EK bekijkt de werkelijkheid uit zijn totaliteit, in totale gegevenheid. Er is geen
onderscheid tussen de sociologische, economische… dimensie
o WK is aspectueel. Richt zich niet tot de totaliteit van een object, maar beperkt zich
tot een aspect.
Voorwaarden bij gegevensverzameling
o Geldigheid en betrouwbaarheid. Een onderzoek moet betrouwbaar zijn en moet
geldig zijn.
1.3 Sociale wetenschappen versus natuurwetenschappen
Onderzoekselementen: identiek versus verschillend
o NW: zijn de onderzoekselementen: identiek en volledig reproduceerbaar. Ondergaan
hun bestaan en kunnen zelf niet veranderen.
o SW: zijn de onderzoekselementen niet identiek aan elkaar. Ze kunnen actief
optreden en zichzelf veranderen.
Wetmatigheden: overal geldig (universeel) versus niet universeel
o NW: wetmatigheden overal en altijd geldig
o SW: niet universeel.
Onderzoeker: buiten het onderzoeksveld versus deel van het veld
o NW: onderzoeker staat steeds buiten het veld
o SW: onderzoeker maakt deel uit van zijn onderzoeksveld.
o Discussie
Is sociologie 100% objectief, neutraal en waardenvrij zijn
Moet sociologie 100% objectief, neutraal en waardenvrij zijn?
Een waarde is een essentieel bestanddeel van de sociale
werkelijkheid omdat wat in bep. Samenlevingen gewaardeerd wordt,
in
andere niet gewaardeerd wordt. Een belangrijk gegeven is dat het
feit dat sommige dingen gewaardeerd worden.
3
Sociologie
, Lieze Le Comte Semester 2
1.4 Onderscheid tussen sociologie en andere sociale
wetenschappen
1.4.1 Algemeen
Alle sociale wetenschappen hebben enkele gezamenlijke kenmerken:
Studieobject
Zoektocht naar wetmatigheden
Wetenschappelijke werking
Sociologie kijkt vanuit de samenleving naar het menselijk gedrag, vanuit de sociale structuur en
cultuur en probeert zo het menselijke gedrag te verklaren. Sociologie heeft oog voor vaste
gedragspatronen. In tegenstelling tot de psychologie, kijkt men naar het menselijke gedrag vanuit
persoonlijke factoren. In onze maatschappij groeiende nadruk hierop (= psychologisering).
Interdisciplinariteit
o Kijk naar verschillende wetenschappen
1.4.2 Onze (SRW) definitie van sociologie:
Sociologie is de menswetenschap die op een systematische wijze kennis en inzicht wil
verwerven in sociale relaties tussen mensen, meer bepaald de vaste gedragspatronen.
Sociologie analyseert op 3 niveaus:
o Micro
Niveau van de individuen en hun sociale relaties binnen (bv, gezin,
vriendengroep)
o Meso
Niveau van sociale groepen (vb, ondernemingen, scholen, verengingen,
geloofsgemeenschappen)
o Macro
Niveau van het maatschappelijk systeem (vb, verzorgingsstaat,
(post)moderne maatschappij)
1.4.3 Taken van de socioloog
Empirisch – analytische taak: cijferaar
o Socioloog wil betrouwbare kennis verzamelen over de samenleving, vragen die hij
stelt
Is dat echt zo?
Is dat een nieuw verschijnsel?
4
Sociologie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LLiezeLC. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.