Het document bevat de geziene hoofdstukken van sociaal recht in het tweede jaar op de AP hogeschool. Het document bevat lesnotities en het handboek werd ook gebruikt bij het maken van de samenvatting.
Sociale wetgeving : geen duidelijk afgebakend geheel
Gemeenschappelijke kenmerken
a) Bijzonder doel:
-> Bescherming van belangen van de werknemers
-> Bevorderen van hun welzijn
b) Beschermingswetten en sociale verzekeringswetten
c) Sociale wetgeving omvat dus:
-> Arbeidsrecht: verhouding tss wg en wn
-> Socialezekerheidsrecht: sociale risico’s helpen op te vangen
Sociale wetgeving
o Individuele relaties tussen werkgever en werknemer
o Collectieve relaties tussen werkgevers en werknemers
o Beschermingsmaatregelen voor werknemers
o Arbeidsvoorziening
o Sociale zekerheid
o Minimumvoorzieningen
o Geschillen van sociaal recht
DEEL 2: ARBEIDSRECHT
H1. Algemene bepalingen van de Arbeidsovereenkomstenwet van 3 juli 1978
1.1 De arbeidsovereenkomst
Wat is een arbeidsovereenkomst?
Een wederkerige overeenkomst >< eenzijdig statuut (ambtenaar)
Voor het verrichten van arbeid >< volgen van opleiding (leerovereenkomst)
Tegen loon >< onkostenvergoeding (vrijwilligerswerk)
Onder gezag van een wg (mag sanctioneren) >< geen gezag (zelfstandige aannemingsovereenkomst bv.
Loodgieter, advocaat)
Het ondergeschikte verband
Algemeen
Gezagsrelatie tussen werkgever en werknemer -> wg heeft recht bevelen te geven over de organisatie en de
uitvoering v het werk
Gezagsrelatie staat de onafhankelijkheid bij de uitvoering van de AO door wn niet in de weg
Ook tussen gehuwden, familieleden of concubanten (samenwonende mensen) kan een gezagsrelatie bestaan
Schijnzelfstandigen - Pseudowerknemers
Pseudowerknemers: als zelfstandige je ten onrechte als wn inschrijven om bepaalde voordelen uit de sociale
zekerheid te kunnen krijgen (bv. werkloosheidsuitkering)
Schijnzelfstandige: hebben statuut als zelfstandige maar werken eigenlijk als arbeider onder gezag -> wg
probeert sociale bijdragen voor wn te ontlopen
Samengaan van een arbeidsovereenkomst met een aannemings- of zelfstandigenovereenkomst
Strenge beperking om te vermijden dat men ontsnapt aan toepassing van de socialezekerheidswetgeving
voor werknemers
Als een wn die met een wg door een AO is verbonden, als zelfstandige via een aannemingsovereenkomst ook
nog gelijkaardige prestaties uitvoert voor dezelfde wg -> dan worden deze prestaties geacht obv en AO te zijn
uitgevoerd. Is een onweerlegbaar wettelijk vermoeden.
1
,Toepassingsgebied van de Arbeidsovereenkomstenwet 3 juli 1978
Op wie is de wet van toepassing?
Werklieden, bedienden, handelsvertegenwoordigers en dienstboden
Dus vooral in de ‘privésector’
Maar ook het niet-statutaire personeel van de publieke sectoren
Vanaf 1 oktober 2023 zijn de bepalingen van de WAO die betrekking hebben op het einde v de
arbeidsovereenkomst ook v toepassing op de beëindiging v het statutair dienstverband voor ambtenaren van
provincies en gemeenten (lokale besturen)
1.2 Het aangaan van de arbeidsovereenkomst
Geldigheidsvereisten
Mondelinge of schriftelijke overeenkomst (voor bv deeltijds werken, studentencontract kan je niet mondeling
iets afspreken er moet schriftelijk een contract zijn)
Geldigheidsvereisten van het BW:
-> Bekwaamheid van de partijen
-> Toestemming van de partijen
-> Bepaald voorwerp
-> Geoorloofde oorzaak
a) bekwaamheid
Algemeen principe: iedereen is bekwaam om een overeenkomst af te sluiten, tenzij je door de wet hiertoe
onbekwaam bent verklaard
Minderjarigen
o Zijn in beginsel rechtsbekwaam om arbeidsovereenkomsten af te sluiten, tenzij er uitdrukkelijk verzet
is van de vader, de moeder of de voogd (art. 43 tot 46bis WAO)
o Verbod op tewerkstelling van kinderen in de Arbeidswet
Kind: minderjarigen beneden de 15 jaar, of nog voltijds leerplichtig
b) toestemming
Wilsovereenstemming van beide partijen
Kan aangetast worden door wilsgebreken:
-> Geweld
o fysieke of morele aard
o moet “op een redelijk mens indruk maken en doen vrezen dat hijzelf, zijn onmiddellijke familie of zijn
vermogen bloot staan aan een aanzienlijk en dadelijk kwaad”
-> Dwaling
o zich vergissen, een verkeerde mening toegedaan zijn
o moet een belangrijke dwaling over een essentieel element zijn
-> Bedrog
o leugens of bedrieglijk verzwijgen/opzettelijk misleiden
o moet van die aard zijn dat de overeenkomst zonder het bedrog nooit tot stand zou zijn gekomen (ook
zo bij dwaling en geweld)
o liegen over dat je zwanger bent mag WEL
-> Misbruik van omstandigheden
o kan geldigheid v de toestemming aantasten
c) voorwerp en oorzaak
Voorwerp: datgene waartoe men zich verbindt (bv. Het verrichten van arbeid door wn)
Oorzaak: het doel van de verbintenis (bv. Wn krijgt hier een loon voor)
-> Moeten zeker en bepaald zijn
2
, -> Moeten mogelijk/geoorloofd zijn -> niet in strijd met openbare orde of de goede zeden -> iemand
aannemen als huurmoordenaar is dus geen geldige verbintenis
Gevolgen wnr niet voldaan aan geldigheidsvereisten:
a) Absolute nietigheid
-> Ter bescherming van de openbare orde of goede zeden
-> Kan door derden of door de rechter ingeroepen worden
-> Kan niet gedekt worden door de benadeelde partij
b) Relatieve nietigheid
-> Voor de bescherming van private belangen
-> Kan enkel door de benadeelde partij ingeroepen worden
-> Kan gedekt worden door de benadeelde partij
Vormvereisten arbeidsovereenkomst
Mondeling (bekentenis, getuigenbewijs, vermoedens) of schriftelijk (soms geschrift vereist)
Het 1 is niet meer geldig dan het andere
1.3 Soorten arbeidsovereenkomsten
Soorten naar gelang de beoogde arbeid
Arbeiders: hoofdzakelijk handenarbeid onder gezag van de wg
Bedienden: hoofdzakelijk hoofdarbeid onder gezag van de wg
Handelsvertegenwoordigers: hoofdzakelijk opsporen én bezoeken van cliënteel om te onderhandelen over
of afsluiten van zaken
Dienstboden: hoofdzakelijk huishoudelijke handenarbeid in het gezin en onder gezag van de werkgever
Huisarbeiders: onder gezag v wg tegen loon arbeid verrichten in hun woonplaats of elke andere door hen
gekozen plaats, zonder dat ze onder rechtstreekse toezicht of controle v de wg staan
-> Kan volledig of gedeeltelijk
-> kan zowel door arbeiders als bediende uitgevoerd worden
Andere overeenkomsten: worden niet in de WAO geregeld
Soorten naargelang de duur van de overeenkomst
a) arbeidsovereenkomst van onbepaalde tijd
Meeste arbeidsovereenkomsten
Je kan nooit voor het leven een contract sluiten (slavernij)
Veronderstelt dat partijen een AO voor onbepaalde tijd zijn aangegaan wnr ze verschillende opeenvolgende
AO’s voor bepaalde tijd hebben gesloten zonder onderbreking
b) arbeidsovereenkomst van bepaalde tijd
Duurtijd ‘vast’ en ‘zeker’ bepaald -> weten precies wnr het eindigy
Recht op hernieuwing v contract (vb. bij zwangere werknemer -> contract wel verlengen) (art. 40bis ARBW)
Schriftelijke overeenkomst verplicht uiterlijk op moment van indiensttreding
Sanctie bij niet naleven van de vormvereisten = contract van onbepaalde duur
Verbod op opeenvolgende overeenkomsten (enkele afwijkingen art. 10bis WAO)
Minder gunstige behandeling van tijdelijke werknemers is verboden
c) arbeidsovereenkomst voor duidelijk omschreven werk
Geen precieze tijdsduur, maar wel aard en omvang van het werk
Als werk is afgelopen dan stopt je job Bv. In bouw, land- en tuinbouw, voedingsnijverheid, vertaal- en tikwerk
Verplicht schriftelijk, uiterlijk op moment van indiensttreding
Verbod op opeenvolging (geen uitzonderingen)
d) de vervangingsovereenkomst
3
, Vervanging van een werknemer
Verplicht schriftelijk, uiterlijk op moment van indiensttreding
Voor bepaalde of onbepaalde tijd
Maximaal 2 jaar, behalve bij loopbaanonderbreking of tijdskrediet
Soorten naargelang de omvang van het werk
Voltijdse arbeidsovereenkomst
Geen geschrift nodig: wnr AO mondeling gesloten word, zal het steeds om voltijdse overeenkomst gaan
Deeltijdse arbeidsovereenkomst
= arbeid die regelmatig en vrijwillig tijdens een kortere periode dan de normale periode wordt verricht
Vormvoorwaarden:
-> Individueel
-> Verplicht schriftelijk
-> Uiterlijk op het moment van de indiensttreding
-> Arbeidsregeling moet vermeld worden
-> Uurrooster moet vermeld worden, behalve bij variabel uurrooster
Wekelijkse arbeidsduur
Combinatiemogelijkheden arbeidsduur en uurrooster:
-> een vaste arbeidsduur en een vast uurrooster
-> een vaste arbeidsduur en een variabel uurrooster
-> een variabele arbeidsduur en een variabel uurrooster (ook wel flexibele arbeidsregeling genoemd)
Vaststelling van het loon: zelfde normen en loonschalen als voltijdse werknemer
Bewaren van een afschrift: mag elektronisch
Bekendmaking van variabel werkrooster: schriftelijk en gedateerd bericht, minstens 5 werkdagen op
voorhand (tenzij anders in cao) en bewaarplicht tot 1 jaar na datum
Registratie afwijkingen v/h normale uurrooster: wn registreert bijkomende uren, bewaarplicht: 5 jaar
Sancties bij het niet-bekendmaken en niet-naleven van het verplichte toezicht: men gaat uit van voltijdse
tewerkstelling tenzij tegendeel kan bewezen worden
Voorrang bij het overstappen naar een voltijdse betrekking
Non-discriminatie ten gunste van deeltijdse werknemers
Rechten van een deeltijdse werknemer idem als voltijdse werknemer, maar in verhouding tot prestaties
Soorten naargelang de wijze waarop de overeenkomst wordt afgesloten
Mondelinge, schriftelijke en elektronische arbeidsovereenkomst
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lenajacobs0811. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,69. Je zit daarna nergens aan vast.
