[TITEL VAN DOCUMENT]
[Ondertitel van document]
[DATUM]
[BEDRIJFSNAAM]
[Bedrijfsadres]
, HOOFDSTUK 1: DE
BOEKHOUDKUNDIGE GELIJKHEID
1. INLEIDING
Boekhouden is het proces waarbij bedrijfsactiviteiten worden geïdentificeerd, geregistreerd en
samengevat in een financieel rapport (de jaarrekening) → rapportering naar belanghebbenden.
• Voorbeeld: Een vennootschap die handtassen maakt en verkoopt, registreert via de
boekhouding financiële transacties zoals huur, inkoop van grondstoffen, loonkosten en
inkomsten van klanten. De boekhouder analyseert en boekt deze gegevens. Aan het einde
van een periode worden ze samengevat in de jaarrekening, het eindproduct van het
boekhoudproces, bedoeld voor belanghebbenden.
Boekhouden wordt niet enkel gebruikt als managementtool, maar ook als communicatiemiddel
naar de stakeholders toe → boekhouden = de taal van het bedrijfsleven (hoe beter je deze taal
beheerst, hoe beter de economische beslissingen die je neemt). Stakeholders:
• Aandeelhouders/beleggers: willen weten of een onderneming een goede investering is.
• Crediteuren: willen weten of ze krediet kunnen verstrekken (hoeveel? Hoe lang?)
• Klanten: willen weten of ze kunnen vertrouwen op een goede na-verkoop dienst.
• Overheid: voor de berekening van belastingen en voor nationale statistieken.
• Overige: werknemers, concurrenten en vakbonden.
2. BOEKHOUDKUNDIGE DOMEINEN
Algemeen (financieel) Management
boekhouden = EXTERN accounting = INTERN
Algemeen boekhouden: gaan wij doen
• Het boeken van transacties (aankopen, verkopen, etc.)
• Resulteert in de jaarrekening met beknoptere cijfers
• Informeert vooral extern stakeholders over de onderneming
Management accounting:
• Deelaspect van het boekhouden
• Interne gebruikers krijgen gedetailleerdere informatie over de onderneming
• Resulteert in budgetten, gedetailleerde berekeningen over kostprijs goederen, etc.
Algemeen boekhouden Management accounting
Voornaamste gebruikers Externen: lijst stakeholders Intern: managers
Rapporten Samenvattende verslagen Gedetailleerde verslagen
Tijdspanne Vertraagd en historisch Actueel en toekomstgericht
Vormvereisten Gereguleerd, strenge eisen Geen regels, systeem zelf bepaalt
Pagina | 1
,3. ALGEMEEN AANVAARDE BOEKHOUDKUNDIGE BEGINSELEN (GAAP)
Boekhouden is geen exacte wetenschap:
• Exact meetbare zaken: sommige zaken, zoals banksaldi, zijn nauwkeurig te meten.
• Oordeel vereist: andere, zoals toekomstige renovatiekosten, vereisen oordeelsvorming.
Een jaarrekening moet een getrouw beeld geven, zonder tot op de euro nauwkeurig te zijn. Om
consistentie en vergelijkbaarheid te behouden, wordt gebruikgemaakt van algemeen aanvaarde
boekhoudkundige beginselen, een stelsel van afspraken om gebeurtenissen op een consistente
manier te boeken.
• Consistentie en vergelijkbaarheid worden gewaarborgd door GAAP.
• Elk land heeft zijn eigen GAAP, wat kleine verschillen kan veroorzaken.
• Harmonisatie wereldwijd: geleid tot IFRS (International Financial Reporting Standards).
Deze worden uitgevaardigd door de IASB (onafhankelijk privaatrechtelijk organisme).
Enkelvoudige (statutaire) vs. geconsolideerde jaarrekening:
De moedervennootschap en dochtervennootschap
Dochter Dividenden Moeder
vennootschap
zijn afzonderlijke rechtspersonen, met elk hun
vennootschap Aandelen
eigen activiteiten en jaarrekening. Verder wordt
Enkelvoudige Enkelvoudige
jaarrekening jaarrekening ook een geconsolideerde jaarrekening opgesteld
Geconsolideerde jaarrekening waarin de cijfers van beide worden samengevoegd.
3.1 BOEKHOUDKUNDIGE ENTITEIT
• Afzonderlijke economische eenheid
• Helpt om te bepalen of een gebeurtenis binnen of buiten de entiteit valt
• Voorbeelden: rechtspersoon, groep vennootschappen, technische eenheid, zelfstandige
3.2 BOEKHOUDKUNDIGE TRANSACTIE
Gebeurtenis die:
• Financiële toestand beïnvloedt
• Betrouwbaar in geld is uit te drukken
Voorbeeld: een onderneming koopt een computer voor €2.000 en is dus geld kwijt (financiële
toestand verandert). Bovendien is deze gebeurtenis betrouwbaar in geld uit te drukken aangezien
we precies weten wat de computer kost → de aankoop is een boekhoudkundige transactie.
4. JURIDISCH KADER
2 belangrijke boekhoudkundige stromingen:
• Angelsaksische model
• Continentaal Europees model
Pagina | 2
, Angelsaksische model Continentaal Europees model
• Vooral toegepast in Engelstalige landen • Toegepast in het Europese vasteland
• Gaat terug naar industrialisatie (1750) • Overheid was drijvende kracht
• Industrialisatie vereist extra kapitaal → informeren/beschermen schuldeisers
→ Financiers informatie verschaffen • “code/civil law” – bewijsrecht
• “Common law” – gewoonterecht • Regels kwamen door de wet tot stand in
(vanuit de beroepsbeoefenaars) tegenstelling tot gewoonte.
Tot 1975 waren de wettelijke voorschriften over de boekhouding en jaarrekening in België zeer
beperkt. De eerste boekhoudwet kwam in 1975 tot stand en volgde de Europese regelgeving.
De boekhoudverplichtingen voor ondernemingen van Europese lidstaten zijn gebaseerd op
Europese richtlijnen en verordeningen.
Het Belgische boekhoud- en jaarrekeningenrecht ligt in hoofdzak vervat in 4 teksten:
1) Wetboek van economisch recht (WER): elke onderneming moet boekhouding voeren
2) Koninklijk besluit van 21 oktober 2018: regels over houden en bewaren van boeken
3) Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV): bepalingen over jaarrekening
4) Koninklijk besluit van 21 april 2019: gedetailleerde regels over structuur jaarrekening
5) Extra: adviezen over interpretatie van de wetgeving door de CBN
De Belgische wetgever verplicht in principe alle ondernemingen om een boekhouding te voeren
en bepaalt hoe ze dat moeten doen. Artikel I.1.1° van het Wetboek Economisch Recht definieert
een onderneming als:
Natuurlijke personen die Rechtspersonen Organisaties zonder
zelfstandig beroepsactiviteit rechtspersoonlijkheid
uitvoeren
• Eenmanszaken • Afzonderlijke rechts- • Hieronder vallen onder
• Iedere zelfstandige persoonlijkheid meer de maatschappen
• Bestuurder, beoefenaars • Administratieve en • 2 of >2 personen gaan
van vrij beroep,… juridische verplichtingen een samenwerking aan
• Eenvoudig op te richten • Minimum inbreng (afh. • Geen min. startkapitaal
• Geen min. startkapitaal van gekozen rechtsvorm) • Onbeperkte
• Onbeperkt aansprakelijk • Aansprakelijkheid (afh. aansprakelijkheid
• Personenbelasting van gekozen rechtsvorm) • Fiscaal transparant
(hogere winst = • Vennootschaps/rechts-
zwaarder belast) personenbelasting
Rechtspersonen omvatten vennootschappen (winstuitkering mogelijk) en verenigingen
(winstuitkering verboden). Vennootschappen zijn ofwel onbeperkt aansprakelijk, of beperkt
aansprakelijk (BV, NV, CV). Onze focus ligt op de beperkt aansprakelijke vennootschappen.
Coöperatieve vennootschap Besloten vennootschap Naamloze vennootschap
• Meerdere vennoten • Standaard vorm • 1 of >1 aandeelhouders
• Bijzondere doelstelling: • 1 of >1 aandeelhouders • Aandelen op naam of
voldoen aan behoeften • Aandelen op naam gedematerialiseerd
coöperanten en/of • 1 of >1 bestuurders • 3 bestuursvormen
economische en sociale • Geen vereiste minimum • Te plaatsen K: ≥ €61.500
activiteiten ontwikkelen inbreng, maar toereikend • Te volstorten: ¼ kapitaal
aanvangsvermogen MAAR min €61.500
Pagina | 3
