Hoofdstuk 2: de biologie van het gedrag
Belang van de hersenen
Aandoeningen aan de hersenen maken 25% uit van alle gezondheidskosten
Meest voorkomende stoornissen: angststoornissen, migraine, affectieve stoornissen (=
depressie etc.)
2.1: De bouwstenen van het zenuwstelsel
Bestaat uit neuronen & gliacellen
Neuronen:
- Vooral in hersenen & ruggenmerg
- Vooral voor geboorte aangemaakt (meer aangemaakt dan er uiteindelijk zullen
overblijven door selectie in de jaren na de geboorte)
- Veel omgevingsinvloeden op de ontwikkeling van het zenuwstelsel (bv het foetale
alcoholsyndroom: kinderen met moeder die overmatig alcohol gebruikte heeft
risicofactoren)
3 basistypes van neuronen:
- Sensorische neuronen: brengen info over de buitenwereld & het lichaam naar de
hersenen
- Motorneuronen: informatie van hersenen naar lichaam (uitvoering bevelen van
hersenen)
- Interneuronen: verbinden sensorische & motorische neuronen (dragen informatie over
tussen neuronen)
Bestanddelen van neuronen:
- Cellichamen (alle cellen)
- Dendrieten: takkenbos op neuron, komt vanuit cellichaam. Ontvangen signalen van
andere cellen
- Axon: lange vezel, informatie van de neuronen naar de axonuiteinden
Neuronen communiceren met elkaar
= chemisch proces
Ze bewaren informatie en communiceren met elkaar door signalen te vuren in een neuraal
netwerk.
Een signaal kan ervoor zorgen dat het ontvangende neuron meer kans heeft om te vuren (=
activatie)
Kan er ook bij sommige neuronen voor zorgen dat het ontvangende neuron minder kans heeft
om te vuren (= inhibitie)
Signalen worden bij elkaar opgeteld
(Ze komen uit de axonuiteinden, deze liggen tegen dendrieten van andere cellen)
Communicatie binnen een neuron
= elektrochemisch proces
1: Rustpotentiaal: wanneer een neuron geen signalen ontvangt of verstuurt. De rusttoestand is
een actief onderhouden situatie waarbij:
- De binnenkant van het celmembraan is negatiever geladen dan de buitenkant
- Buiten axon: positief geladen stoffen (natrium + ionen)
- Binnen axon: negatief geladen deeltjes (eiwitmoleculen)
Ruimte in axon negatief geladen (-70 millivolt)
(De Na+ wordt steeds zo veel mogelijk uit de cel geduwd dus cel zal steeds lichtjes negatief
blijven)
, 2: Actiepotentiaal:
Excitatorische signalen: wanneer er voldoende van deze in de axonheuvel zijn, zullen de
natriumpoorten zich wijs openzetten -> massale instroom van Na+ ionen -> binnenkant wordt
positiever (+30mV) (grote kans op vuren)
Inhibitorisch signaal: meer na+ naar buiten -> nog negatiever -> kleine kans dat neuron zal
vuren
Dus -70 = rustpotentiaal
-55 overschreden? -> neuronen beginnen te vuren -> actiepotentiaal begonnen (dit signaal
draagt informatie over in het zenuwstelsel)
Komt op een piek van + 30 -> membraan zal zich terug sluiten -> pompen in werking om Na+
weer naar buiten te krijgen
Wanneer de actiepotentiaal uitgelokt is, zal het van de axonheuvel naar alle uiteinden van het
axon lopen & splitst zich bij elke splitsing. Na deze doortocht wordt de rustpotentiaal hersteld
door natriumpoorten te sluiten & kaliumpoorten te openen -> kalium stroomt uit het axon ->
rustpotentiaal hersteld
Wanneer de rustpotentiaal bereikt is, wordt ook de oorspronkelijke ionenbalans hersteld ->
natriumionen uit de cel & kaliumionen erin
Na doortocht van actiepotentiaal kan er gedurende 1 milliseconde geen nieuwe actiepotentiaal
plaatsvinden = refractaire periode
Alles-of-niets wet: een neuron kan niet half vuren
De sterkte van het signaal wordt bepaald door:
- Aantal neuronen dat vuurt
- Snelheid waarmee neuronen vuren
- Welke neuronen vuren
Sommige neuronen hebben een myelineschede (soort isolatie) waardoor ze sneller kunnen
vuren (info gaat sneller door axon bv bij stappen). De informatie springt van de ene inkeping
(= knoop van Ranvier) naar de andere
Veel ziekten kunnen de myelineschede aantasten
Snelheid van actiepotentiaal wordt ook bepaald door de dikte van het axon (hoe dikker, hoe
sneller)
Communicatie tussen neuronen
Tussen neuronen is het een puur chemisch proces.
Ze liggen niet tegen elkaar aan (signaal kan dus van ene naar andere neuron niet elektrisch
doorgegeven worden). De plek waar de zenuwimpuls van de ene aan het andere neuron
doorgegeven wordt is de synaps.
Tussen de neuronen is er een kleine spleet = synaptische spleet
Actiepotentiaal komt aan in axon -> neurotransmitter wordt losgelaten in synaptische spleet -
> neurotransmitter verspreidt zich -> hecht zich tijdelijk vast aan gespecialiseerde receptoren
in membraan van ontvangende neuron -> receptoren van ontvangende neuron interageren met
de aankomende neurotransmitter -> leiden tot excitatorisch (minder negatief) of inhibitorisch
(nog negatiever) signaal
Proces van communicatie dmv neurotransmitters = neurotransmissie
Er worden meer transmitters losgelaten om een signaal door te geven dan nodig; er zijn 3
manieren om de overbodige transmitters op te kuisen:
1) Absorptie door receptor (dus het ontvangende neuron neemt hem terug op)
2) Absorptie door verzendende neuron
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elenademesmaeker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.