Psychologie Hoofdstuk 16: Sociale Psychologie
= De wetenschappelijke studie van de invloed van anderen op ons gedrag (ook gedachten en
gevoelens)
Mensen overschatten hun eigen individualiteit en uniekheid
In sommige sociale situaties gedragen we ons allemaal gelijk (! En soms anders dan
we van onszelf verwachten)
16.1 Sociale beïnvloeding
Sociaal psychologisch onderzoek is vooral begonnen na WOII toen onderzoekers wouden
nagaan hoe al die wreedheden hadden kunnen plaatsvinden:
Aanvankelijk:
- Adorno et al. (1950): The authoritarian personality door opvoeding
Strikte gehoorzaamheid aan de ouders
Minachtig voor mensen van buiten de groep
Dus aanvankelijk dachten ze dat je een bepaald persoonlijkheidstype moet hebben
om zoiets te kunnen doen
- Leidt tot de volgende persoonlijkheidseigenschappen
Aanvaarding van traditionele waarden
Kritiekloze aanvaarding van autoriteitsfiguren
Neiging om agressief te reageren op andere groepen
Sociale psychologie:
- Iedereen in dergelijke situatie zal op gelijkaardige manier reageren
- 2 klassieke studies:
Conformisme
Gehoorzaamheid
Gevangenisexperiment -> deze laatste is sterk bekritiseerd geweest en
bespreken we niet
Conformisme
= we voegen ons gedrag naar dat van de groep waartoe we behoren zonder een directe
oproep hiertoe (bv tieners willen bij de tienerwereld horen)
Asch (1956)
Kijk pp voor afbeelding:
Hij plaatste mensen in groepen en de proefpersonen waren de laatste in de groep die
antwoord moesten geven. De andere mensen uit de groep waren op de hoogte van de proef
en er werd hen gevraagd om een fout antwoord te geven.
- Meerderheid van proefpersonen volgt minstens eenmaal de groep (wel 66%
correcte antwoorden)
- Verder onderzoek naar factoren: (die dat dus verhogen of verlagen)
Ambiguïteit van de situatie (hoe onduidelijker de stimulus, hoe meer je
geneigd bent om de groep te volgen)
Groepsgrootte (1 < 2 < 3 = ...16) -> vanaf het moment dat je duidelijk in de
minderheid bent, heb je de neiging om aan te sluiten
Unanimiteit van de meerderheid
- Twee redenen waarom men conformeert
Men probeert juist te zijn, maar weet niet wat “gepast” is (evolutionair
voordeel van volgen: dus mensen die vroeger de neiging hadden om de
, groep te volgen hadden vroeger meer kans om te overleven dan mensen
die die neiging niet hadden)
Mensen willen door een groep aanvaard worden (erbij horen)
Gehoorzaamheid
= gevolg geven aan een bevel
Milgram (1963)
- PPn geselecteerd uit hele populatie, verschillende leeftijden en beroepsgroepen
- Opzet: “Effect van beloning en straf bij leren”
- 2 “vrijwilligers” komen in labo bij proefleider
1 van die 2 was op de hoogte
De echte proefpersoon moest leerkracht zijn en degene die op de hoogte
was moest leerling zijn
- Proefleider, leraar (PP), leerling
- Taak: Leren van woordparen (bv als de leraar oog zei moest de leerling steen
zeggen)
- Leraar leest woordparen voor; laat ze herhalen door leerling; en geeft shocks bij
elke fout
- Die shocks werden steeds hoger en hoger
- Telkens 1 niveau hoger bij elke fout
Oog – Steen
Klap – Lucht
[etc]
- Protest van de leerling
- Sociale druk: (kan proefleider gebruiken)
“Please continue”
“The experiment requires that you continue”
“It is absolutely essential that you continue”
“You have no other choice, you must go on”
- Stop experiment: ongehoorzaamheid of 3 maal hoogste shock
- Voorspelde resultaten: ppn zullen stoppen na 9 van de 30 niveaus
- Resultaten: zie pp
Meer dan de helft van de PP’en ging door om alle 30 shocks te geven
- Verder onderzoek naar factoren
Verhuizing experiment naar regeringsgebouw (48% gehoorzaamheid) dus
iets lager dan in de universiteit
Leerkracht naast leerling en fysiek contact om puls toe te dienen (30%)
Instructies proefleider per telefoon (22%)
Instructies om puls te verhogen gegeven door andere ppn (20%)
Aanwezigheid andere ppn die opstandig is tegen PL (10%)
Verklaring:
- Agency shift: opgeven van eigen verantwoordelijkheden, en slechts uitvoerder
zijn van iemand anders zijn bevelen
- Geen duidelijke grens tussen aanvaardbaar en onaanvaardbare gehoorzaamheid
(~geleidelijke opvoering van ernst van de marteling) dus de toename gebeurt
geleidelijk
- Niet persoonseigenschap, maar door sociale omstandigheden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elenademesmaeker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.