Samenvatting osteologie/beenderstelsel
OSTEOLOGIE
= studie/leer van het beenderstelsel en de gewrichten
- Deel van het tractus locomotorius of musculoskeletaal systeem
➔ Botten: 206 (1 os, meerdere ossa)
➔ Kraakbeen (cartilago)
➔ Ligamenten
➔ Skeletspieren: dwarse spieren (musculus, musculi)
- Botten:
➔ Structuren die zo sterk en stevig zijn als gewapend beton
➔ Maar wel veel lichter
➔ Her-modellering: passen zich aan aan de veranderende metabole behoeften en aan de
veranderende fysieke activiteitsniveaus
FUNCTIES BOT
1) Ondersteuning:
➔ Belangrijkste functie
➔ Stevigheid en vorm geven aan het lichaam
2) Opslag
➔ Calcium en Fosfaat: concentraties in bloed worden vanuit botreserves gereguleerd
➔ Energie: onder de vorm van geel beenmerg: vet
3) Aanmaak van bloedcellen in rode beenmerg thv de epifysaire holtes van de meeste botten
➔ Rode bloedcellen: zuurstof rondbrengen
➔ Witte bloedcellen: afweer
Granulocyten (eosinofielen/basofielen/neutrofielen): aspecifieke afweer
Lymfocyten (B- en T-lymfocyten): specifieke afweer
Monocyten
➔ Bloedplaatjes: stolling
4) Bescherming van de vitale organen (hart, longen)
5) Beweging en hefboomwerking:
➔ Aanhechting skeletspieren: locomotoriek
➔ Grootte en richting van de krachten die spieren uitoefenen mee helpen veranderen
MACROSCOPISCHE OPBOUW
- Typische uitwendige kenmerken lang bot:
➔ Gewrichtskraakbeen
➔ Epifyse
➔ Diafyse
➔ Groeischijf
➔ Beenmerg
- 4 typen:
➔ Lange botten/pijpbeenderen
➔ Korte botten
➔ Platte botten
➔ Onregelmatige botten
➔ Sesam-botjes
PLATTE BEENDEREN
- Grote botten in breedte en lengte
- Voornamelijk opgebouwd uit compact bot met een dun laagje spongieus bot erin
- Soorten:
➔ Ossa cranii
➔ Scapulae
➔ Ossa coxae
➔ Costae
➔ Sternum
- Functie:
➔ Aanhechten spieren
➔ Beschermen van de onderliggende organen
KORTE BOTTEN
- Klein in omvang
- Bestaan voornamelijk uit een dun laagje compact bot en
binnenin een dun laagje spongieus bot
- Soorten:
➔ Ossa carpi
➔ Ossa tarsi
- Functie: krachten verdelen bij mechanische belasting
,ONREGELMATIGE BOTTEN
- Botten die qua vorm en functie vrij uiteenlopend
zijn
- Dun laagje compact bot en spongieus bot erin
- Soorten:
➔ Schedelbasisbeenderen
➔ Maxilla
➔ Mandibula
➔ Gebitselementen
➔ Vertebrae
➔ Os hyoideum
SESAM-BOT
- Botten die in een pees of ligament liggen
- Soorten:
➔ Botjes in de voetpezen van de voetzool naar de grote teen
➔ Os pisiforme van de ossa carpi
➔ Patella
- Functie:
➔ Beschermen van de onderliggende structuren
➔ Hefboomfunctie
MICROSCOPISCHE OPBOUW
- Van buiten naar binnen!!
- Onderdelen:
➔ Periosteum: buitenste botvlies
➔ Compact bot: osteonen met een Havers systeem en concentrische lamellen
➔ Spongieus bot: trabekels
➔ Endost
➔ Mergholte met merg
, Periost Periosteum = buitenste botvlies
→ isolatie
→ aanhechtingsplaats voor spieren
→ plaats voor BV en ZV bot
→ belangrijke rol in groei en herstel van botten: levert nieuwe botcellen aan
→ dubbellagig
• Buitenste vlies: bindweefsellaag
• Binnenste vlies: voornamelijk osteoblasten en osteoclasten
Compact bot = buitenste cortex
Osten = Havers kanaal
→ centraal kanaal met bloedvaten
→ cilindrisch concentrische lamellen van collageenvezels als matrix met
hydroxy-apatiet als grondstof
→ ertussen bevinden zich lacunes waarin zich de botcellen bevinden
→ Volkman kanalen: verbinden van periost naar centrale merghotle
Belasting: uit beperkte richting
= dik, zwaar bot
Spongieus bot Ter hoogte van centrale merg
Geen osteonen
→ 1 holte met netwerk van evenwijdige lamellen erdoor
→ tussen de lamellen bevinden zich lacunes met botcellen erin
Belasting: eerder beperkt maar komt wel uit alle richtigen
Endosteum = binnenste vlies
→ bevat osteoblasten en osteoclasten
Functie: botgroei en helpt bij telkenmale bij remodelling - herstel
Merg - Rood beenmerg: aanmaak bloedcellen (enkel in epifyse)
- Geel beenmerg: witte vetcellen → energieopslag
Bij geboorte alleen rood beenmerg
→ vanaf 5e levensjaar voornamelijk geel beenmerg behalve in epifysen
Als er nood is aan aanmaak van bloedcellen kan het geel beenmerg wel
gedeeltelijk omgezet worden in rood beenmerg
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper braeckmankayleigh. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.