THEMA 4: VOORTPLANTING BIJ DE MENS
PRIMAIRE EN SECUNDAIRE GESLACHTSKENMERKEN
t.e.m. 7e zwangerschapsweek aanwezigheid van
ongedifferentieerde geslachtsklieren en afvoergangen =
indifferente periode
het Y-chromosoom is verantwoordelijk voor de richting
waarin de geslachtsdifferentiatie gaat;
er is een gen dat codeert voor de TDF-factor, door het
SRY / TDF-gen te activeren, ontwikkelen er teelballen
en zo zal het anti-Müller hormoon (breekt gang van
Müller af) & testosteron geproduceerd worden
virilisatie (vanaf 9e week): uitgroei & samensmelting van
plooien, waardoor er ipv een vagina, een penis ontstaat
vanaf 3e maand (tijdens foetale ontwikkeling): seksuele ontwikkeling vd hersenen door blootstelling
aan testosteron ⇒ tertiair geslachtskenmerk = beleving man of vrouw te zijn
biologisch geslacht = sekse (lichamelijke kenmerken)
man / vrouw / interseks
psychologische geslacht = genderidentiteit (geaardheid die je voelt)
cis / transgender
genderexpressie: genderidentiteit tot uiting brengen
seksuele oriëntatie: aantrekking tot ander
hetero- / homo- / bi- / panseksueel
Primaire geslachtskenmerken
= geslachtskenmerken die al voor de geboorte aanwezig zijn
1
,Secundaire geslachtskenmerken
= komen vanuit de puberteit tot uiting, als gevolg v/e verhoogde productie aan geslachtshormonen
jongens: testosteronproductie meisjes: oestrogeentoename
FUNCTIONELE BOUW VAN DE VROUWELIJKE VOORTPLANTINGSORGANEN
Eierstokken (ovaria)
= geslachtsklieren of gonaden (want maken geslachtshormonen aan)
- produceren eicellen
eierstokken zijn verbonden met ligamenten aan de omliggende organen, zoals de buikwand en de
baarmoeder
het merg is rijk aan bloedvaten die zich, naar de schors toe, vertakken tot bij de follikels
follikel = blaasje met onrijpe eicel, omgeven door follikelcellen
- voeden en beschermen eicel
- produceren vrouwelijke geslachtshormonen
vanaf puberteit zal er maandelijks minstens 1
volledig rijpen, met een eisprong / ovulatie als
gevolg
2
, Eileiders (tubae uterinae)
= lange kanalen, die de eicel vd eierstok
tot in de baarmoeder transporteren
- vrije uiteinde heeft vorm v/e
trechter met franjes
- na de trechter volgt een kleine
verwijding, de ampulla (plaats
waar eicel bevrucht kan worden)
- eileiderwand bestaat uit lengte-
en kringspieren en binnenzijde
bevat trilhaarepitheel & kliercellen
franjes omgeven de eierstok, zodat bij de eisprong de eicel kan worden opgevangen
beweeglijker tijdens de ovulatieperiode en helpen vermijden dat de eicel in de buikholte verloren gaat
onbeweeglijkheid vd franjes is een oorzaak van onvruchtbaarheid
peristaltiek en trilhaarwerking zorgen voor een vloeistofstroming in de richting vd baarmoeder, op
die manier wordt het embryo langs de lengteplooien tot in de baarmoederholte gebracht
Baarmoeder (uterus)
- peervormige spier (7 à 8 cm)
- baarmoederwand bevat 2 cm dikke spierlaag
- versmalt onderaan = baarmoederhals
het produceert slijm voor de slijmprop, deze
bemoeilijkt het binnendringen van lichaamsvreemde
cellen of stoffen
- binnenkant is opgebouwd uit
baarmoederslijmvlies (dunne goed doorbloede
bindweefsellaag met slijmklieren, bedekt met
epitheel met veel slijmkliercellen)
deze rijke doorbloeding is nodig voor aanvoer van
hormonen & aanvoer van voedingsstoffen voor een embryo
de kring- en lengtespieren zullen door hevige contracties de baby uit de baarmoeder duwen
Vagina (schede)
- gespierd kanaal van 8cm lang & zeer rekbaar
- binnenwand bekleed met slijmvlies, dat in dwarse plooien ligt, met veel glycogeen voor
melkzuurbacteriën: bescherming tegen infecties
- onderaan bevat de schede een ringvormige plooi: het maagdenvlies of hymen
Uitwendige geslachtsorganen
- grote schaamlippen bevatten vetweefsel, zweet-, geur- en talgklieren ⇒ beschermen vagina
tegen verwondingen
- kleine schaamlippen bevatten slijmklieren (door seksuele prikkeling: afscheiden v/ slijm)
- slijm vergemakkelijkt penetratie tijdens coïtus
- clitoris-orgaan: bestemd om vrouw tot een orgasme te brengen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lolaatje179. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,46. Je zit daarna nergens aan vast.