Deze samenvatting behandelt uitgebreid het thema "stedelijk sociaal werk" en biedt inzicht in:
1. De Constructie van Sociale Problemen: Uitleg over hoe sociale problemen niet objectief zijn, maar sociaal geconstrueerd worden, met voorbeelden zoals overgewicht bij kinderen of stedelijke problemat...
Stedelijk sociaal werk
De constructie van stedelijke sociale problemen
Als je nadenkt over een probleemdefinitie leer je veel over de maatschappij kritisch reflecteren is
dus belangrijk omdat het je veel bijleert over het sociaal probleem in een bepaalde “regio”
Sociaal probleem?
Vertrekpunt: specifieke situaties zijn niet inherent een probleem, maar worden sociaal
geconstrueerd als probleem
Een bepaald fenomeen kan in sommige situaties passeren en in andere situaties wordt hier
direct op ingegaan omdat het geconstrueerd wordt als een probleem
Vb: in begin van het academiejaar wordt er in buurt van de UA veel alcohol gedronken door
studenten en dit wordt niet geproblematiseerd. Als de prof hetzelfde doet zal dit wel
geproblematiseerd worden door zijn buren aangezien hij zich niet zo hoort te gedragen.
Wordt beïnvloed door assumpties etc.
Sociaal probleem heeft dus altijd subjectieve dimensie (= belangrijk om te begrijpen waarom iets tot
een sociaal probleem gedefinieerd wordt) er is altijd sprake van:
bepaalde objectieve situatie (bv. dalende huizenprijzen door instroom van migranten in wijk)
subjectieve beoordeling als problematisch door relevante actor(en) (relevant interpreteren in
termen van wie macht heeft in bepaalde context)
Zij die iets problematisch noemen omwille van bepaalde redenen als socioloog zijn we
benieuwd naar welke actoren dit doen?
De huizen zijn duurder omwille van meer concurrentie door migratie oplossing voor bv
vlaams belang is minder migratie waardoor huizen goedkoper worden, een alternatief
antwoord zou kunnen zijn dat er meer één persoonsgezinnen zijn die ook een woning
zoeken
Vraag is altijd wie interpreteert/ definieert iets en op welke manier en wat is volgens deze
actoren de oplossing. Afhankelijk van de macht van de actoren wordt de publieke opinie meer of
minder beïnvloedt. Dit is altijd subjectief gekleurd en is dus zeer belangrijk.
Definitie sociaal probleem
Definitie social problem: “an alleged situation that is incompatible with the values of a significant
number of people who agree that action is needed to alter situation” (Rubington and weinberg, 2003: 4)
Een bepaalde situatie die op verschillende manieren verklaard zou kunnen worden, maar in
tegenstelling staan met waarden die iemand zelf belangrijk vindt. Dit zijn vaak van mensen met
macht die bereid zijn en in staat zijn om de situatie te veranderen. In elke problematisch sociaal
probleem heb je mensen die het (on)eens zijn met de situatie en voorgestelde oplossing die actie
ondernemen.
maar impliciete ‘class bias’ in definitie aanwezig: wat met situaties die niet als problematisch gezien
worden door hogere sociale klassen die een situatie betwisten? Situaties kunnen lang als een
onbelangrijk probleem bekeken worden tot mensen actie ondernemen en het tegendeel bewijzen
(d.m.v. demografisch onderzoek). Macht om te definiëren wat een probleem is, hangt ook samen
met macht in de samenleving.
,Oefenen in sociale probleemconstructie
1. Overgewicht bij kinderen omwille van veelheid aan fastfoodketens/ ongezond voedsel bevat
al een stuk probleemdefinitie, maar er zijn nog andere redenen waarom kinderen overgewicht
kunnen hebben. Mogelijks is het de eerste en enige keer dat ze fastfood eten
We doen aan probleemconstructie vanuit de kennis dat ongezond eten bij kinderen een
probleem is ook al hebben we geen info over de situatie.
2. Buitenspeeldag, maar er is geen plaats meer om buiten te spelen dit is niet objectief want ze
kunnen ook in hun tuin spelen of in het park
We doen aan probleemconstructie: hedendaags is er veel conflict rond publieke ruimte en
de mate waarin deze gebruikt wordt/ gevaarlijk is. er is geen noodzakelijke link, maar
(vooral) hooggeschoolde mensen leggen deze problematische linken snel.
3. Inkapseling van onhygiënisch op en riool dat verantwoordelijk was voor veel ziektes en bouwen
van dure appartementen waardoor de kwetsbare groepen daar nooit terug zijn kunnen gaan
wonen
De keuze voor overkapping was een politieke keuze omdat er veel grond beschikbaar
kwam om rijkere bevolkingsgroepen aan te kunnen trekken in het centrum.
Stedelijk sociaal werk en sociale problemen
Modern sociaal werk ontstond in reactie op specifiek stedelijke sociale problemen van 19 de eeuw die
ontstonden in geïndustrialiseerde steden en bijhorende verstedelijking
Twee types van ‘problematisering’:
(vnl.) Amerikaans perspectief in termen van ‘sociale problemen’:
focus op individuele verantwoordelijkheid en gedrag;
pragmatische visie als oplossing (bv. therapie, trajectbegeleiding, hulpverlening, bemiddeling)
(vnl.) Europees perspectief in termen van ‘sociale kwestie’
focus op sociale structuren (hervormingen) en maatschappelijke verantwoordelijkheid
gekaderd binnen ideologie van sociale bewegingen (liberalisme, socialisme, conservatisme)
ijveren voor herverdelende welvaartstaat, seculier onderwijs of gezinsbeleid =
overheidsinterventie
,Sociaal werk en problemen
(vnl.) Europees antwoord: constructie van nationale welvaartstaat
pas na structurele ‘oplossing’, verspreiding van (Amerikaanse) term ‘sociaal probleem’ voor
overblijvende sociale uitdagingen
sociaal werk wordt ‘lokaal’ verlengstuk van nationaal sociaal beleid want bepaalde sociale
problemen bleven bestaan ondanks ontstaan van welvaartstaat en meer individuele hulp was
nodig in bepaalde situaties.
Omwille van globalisering en verstedelijking (vnl. Azië en Afrika):
nieuwe sociale uitdagingen: samenleven in diversiteit (migratie), langdurige werkloosheid
(tertiarisering en globalisering van economie), verbrokkeling gezinsleven (individualisering), etc.
nieuwe vormen van stedelijk sociaal werk(organisaties) (of sociale bewegingen?) als gevolg, ook
bewegingen die we nu nog niet als sociaal werk erkennen
Sociaal of sociologisch probleem?
Sociaal probleem niet hetzelfde als sociologisch probleem: sociologisch probleem is probleem in
opgebouwde sociologische kennis (zowel theoretisch, methodologisch of empirisch). Als socioloog is
iets een probleem als we geen manier hebben om het probleem goed te conceptualiseren, data te
verzamelen,…
Vb: dakloosheid is een sociaal probleem, maar ook een sociologisch probleem omdat het moeilijk
is om het aantal daklozen te kunnen tellen. We weten niet hoeveel mensen dakloos zijn dit is
een empirisch probleem:
Wanneer tel ik?
Hoe voorkom ik dat ik mensen dubbel tel?
Wanneer is iemand dakloos? theoretisch gezien is dit moeilijk te conceptualiseren
Sommige sociale problemen zijn geen sociologische problemen omdat we hier al veel data over
hebben en weten hoe we dit moeten onderzoeken. We begrijpen het sociologisch goed, maar
het sociaal probleem blijft bestaan
Voortdurende interactie tussen ‘sociaal probleem’ en ‘sociologisch probleem’
sociologie ontstond tijdens industrialisering en verstedelijking en is de wetenschap van sociale
relaties. De meeste sociale problemen wortelen in sociale verhoudingen en wat er in de
maatschappij gebeurt
bv. bezorgdheid over politieke instabiliteit in industrialisering ontwikkeling van notie van
solidariteit door sociologen
van oplossen sociale problemen naar ontwikkeling sociologie als wetenschappelijke discipline (na
WOI tot 1970) na 1970s: hernieuwde aandacht voor toepassing als integraal onderdeel
wetenschappelijke praktijk
opkomst macro-sociologisch perspectief en betrokkenheid op ‘grote’ sociale problemen
na 1985: vermenigvuldiging kritische perspectieven op sociale problemen, naarmate sociologie
intern meer divers werd (bv. vrouwelijke en sociologen uit etnisch-culturele minderheden)
geen lineair proces, evolueerde vanuit gebeurtenissen in de maatschappij en kritiek vanuit de
bevolking dat er meer lesgegeven moest worden vertrekkend vanuit maatsch. problemen
, Zes perspectieven op sociale problemen
1. Sociale pathologie Telkens volgens het besproken perspectief:
2. Sociale desorganisatie condities: maatschappelijke context waarin type
3. Waardenconflict probleemdefiniëring ontstaat
4. Deviant gedrag sociologische kennis: invloed van evolutie van sociologie als
5. Labelling wetenschap
6. Kritische benadering definitie: focus op verwachtingen, overtreding en reactie op
(chronologisch qua tijd overtreding?
hoe hedendaagser hoe oorzaak: welke factoren veroorzaken sociale problemen en hoe?
belangrijker het gevolgen: hoe worden schadelijke effecten beschreven?
subjectieve component) oplossingen: hoe kan/moet probleem opgelost worden
Er is geen ultiem perspectief dat alles in de maatschappij afdekt. Impliciet hanteren mensen
verschillende perspectieven.
Sociale pathologie
Helemaal in het begin van de westerse sociale wetenschappen Maatschappelijke condities:
industrialisatie en verstedelijking in 19de eeuwse V.S. met bijbehorende sociale problemen
(Proto-)sociologische invloed:
middenklasse hervormers met behoorlijk inkomen: zien wetenschappelijke studie als manier om
sociale problemen op te lossen. Je hebt kennis nodig om het op te lossen.
menselijk gedrag gestuurd door natuurwetten, die ontdekt moesten worden om maatschappij te
hervormen.
Eerste sociale wetenschapper ontleenden concepten uit biologie dat al veel verder stond in
de hoop serieus genomen te worden.
Maatschappij is geworteld in ‘organicisme’: samenleving als een ‘sociaal orgaan’
De wetenschappers, priesters en politici zijn hoofd van samenleving, zij moeten denken en
de arbeiders zijn armen en benen want die werken
elke groep in de samenleving is een soort orgaan. De samenleving kan pas werken als elk
orgaan doet wat ze moeten doen en op hun plaats blijven.
“Since society is made up of individuals bound together in social relationships, social pathology refers
to the maladjustments in social relationships. The phrase is based on the analogy of bodily
maladjustment of function in the organ. … If carefully guarded … the term “social pathology” may be
used to denote the social conditions which result (1) from failure of individuals so to adjust
themselves to social life that they function as self-supporting members of society, who contribute
their fair share to its stability and progressive development; and (2) from the lack of adjustment of
social structure, including ways of doing things and institutions, to the development of social
personality.” (Gillin and Blackmar 1930: p.527).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper willemfrankie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
