Deze gedetailleerde tijdlijn biedt een overzicht van de belangrijkste momenten in de geschiedenis van het Vlaams en Belgisch onderwijs, gebaseerd op het boek Onderwijsbeleid in Vlaanderen. Van de oprichting van onderwijsinstellingen tot de recente beleidsveranderingen, deze tijdlijn helpt je om de ...
TIJDLIJN VAN HET VLAAMS/BELGISCH ONDERWIJS
Moment in de tijd. Samenvatting van het moment.
DD/MM/1816 Koning Willem I richt de eerste normaalschool op in Lier: de
Rijkskweekschool
DD/MM/1830 Geen officiële lerarenopleiding meer (cf. Belgische omwenteling)
• Leerkrachten stonden zonder diploma voor de klas.
17/02/1831 Eerste versie Belgische grondwet
08/09/1831 Bevestiging en invoering Belgische grondwet.
• Artikel 17: vrijheid van Onderwijs + kosteloosheid van onderwijs.
24/03/1842 Wet-Nothomb
• Doel om extreem analfabetisme aan te pakken.
• Elke gemeente werd verplicht – kosteloos een lagere school in te richten.
Gemeente kon ook bestaande katholieke school overnemen.
o Leidt tot een tekort aan leerkrachten.
▪ Oprichting 2 Rijksnormaalscholen (Lier -opnieuw geopend- &
Nijvel) - enkel voor jongens.
DD/MM/1847 Hogere normaalschool opgericht aan de Rijksuniversiteiten van Gent en
Luik
• Gent: leraar wiskunde en natuurkunde in het secundair onderwijs.
• Luik: leraar talen, geschiedenis en aardrijkskunde (je moest wel al
diploma wijsbegeerte en letteren op zak hebben).
01/06/1850 Wet-Rogier
• Organieke wet op het middelbaar onderwijs waarmee ze het officieel
onderwijs trachtte uit te breiden en de invloed van de geestelijkheid te
beperken.
DD/MM/1869 Katholieke richten een normaalschool op voor geestelijken die zich
voorbereiden op het middelbaar onderwijs
1878-1884 Eerste schoolstrijd
• Breuklijn onderwijsbeleid van België, later van Vlaanderen.
• Versterking verschillen Katholieken >< vrijzinnigen (liberalen).
• Basis gelegd voor verzuiling in Vlaanderen.
• Diplomatieke breuk met het Vaticaan (1881).
• Strijd succesvol voor katholieken.
10/07/1879 Wet-Van Humbeeck
• Aanpassing op vorige wet (Nothomb):
o Elke gemeente werd verplicht een officiële lagere school in te
richten.
o Het werd verboden om nog een vrije school aan te nemen of te
subsidiëren.
o Alle leraren moesten diploma van het Rijksonderwijs hebben +
godsdienstonderwijs buiten de scholen.
,SCHOOL- EN ONDERWIJSBELEID 2023
11/06/1881 Soort wet-Van Humbeeck voor SO
DD/MM/1883 Eerste Radicaal wetsvoorstel in de Belgische kamer
• Leerplicht van 6 tot 12 jaar.
• Sancties voor ouders en werkgevers die deden aan kinderarbeid onder
12 jaar.
• Voorstel van tafel na nederlaag liberalen tijdens verkiezingen 1884.
20/09/1884 Wet-Jacobs
• Derde organieke wet: meeste gemeenten konden weer een vrije school
aannemen -> leidde tot afschaffing van vele scholen die het rijk had
ingericht.
• Men kan zonder diploma lesgeven.
• Afgestudeerden van alle normaalscholen kunnen lesgeven in de
gemeentescholen.
• Liberale regeringspartij: nederlaag (verdween uit de coalitieregering).
13/12/1889 Kinderarbeid onder de 12 jaar wordt verboden
• Daarna leerplicht terug op de agenda.
DD/MM/1890 Lerarenopleidingen voor hoger onderwijs (cf. 1847) werden geïntegreerd in
de faculteiten van de universiteit (weinig pedagogische opleiding)
17/12/1894 Minister Schollaert voerde het getuigschrift lager onderwijs in voor
leerlingen die voldoende punten halen
28/02/1911 Wet-Schollaert
• Na de liberale nederlaag van 1884 voerden de Katholieken met deze wet
een financiering in van het vrij basisonderwijs, gekoppeld aan een
inspectie door rijksinspecteurs.
DD/MM/1912 Overwinning katholieke partij
• Katholieken dienen een voorstel in dat het principe van de leerplicht, de
regeling van de kinderarbeid en de regeling van de financiering
combineerde.
19/05/1914 Wet-Poullet: Invoering leerplicht
• Vanaf 6 tot en met 14 jaar (geen SO, enkel LO (met vierde graad)
• Effectieve invoering in 1918 (Cf. WO1).
• Zorgt voor een toename van vraag naar opgeleide leerkrachten.
21/05/1929 Aggregatie (~samenvoeging) hoger onderwijs wordt ingevoerd (tot 1996)
DD/MM/1929 Lerarenopleiding werd gelijkgesteld met een humanioraopleiding en je kon
dus aansluitend naar het hoger onderwijs
1945-1950 Afstand standenonderwijs
• Onderwijs toegang voor iedereen.
• Vrijheid van onderwijs -> Recht op onderwijs.
, SCHOOL- EN ONDERWIJSBELEID 2023
1950-1958 Tweede de schoolstrijd (dé schoolstrijd)
Inzet: de financiering van de secundaire scholen (Katholiek SO: onder
gefinancierd -> inschrijvingsgeld >< rijksonderwijs: gesubsidieerd).
1950-1951 Regering-Harmel
• Subsidies voor katholiek onderwijs opdat ze geen inschrijvingsgeld meer
vragen (Cf. onderfinanciering katholiek onderwijs).
14/10/1952 Oprichting Stichting Lodewijk De Raet (LDR)
23/07/1952 Goedkeuring van organieke wet tot regeling van het normaalonderwijs.
• Eenieder die opgeleid werd tot leraar in elke school – onafhankelijk van
welk net – kon lesgeven.
o Werd aanstoot aangegeven (Harmel verdacht dat hij katholieke
leerkrachten zo in rijksscholen wou binnenloodsen).
DD/MM/1953 Verlenging leerplicht tot 15 jaar
• Onderwijsminister Pierre Harmel.
19/03/1954 Ontstaan Nationaal Studiefonds
• Voordien: Fonds voor de Meestbegaafden (studiebeurzen aan begaafde
kinderen die daar een examen voor moesten afleggen).
17/05/1955 Wet-Collard
• Socialistische-liberale regering).
• ‘bom’ tweede schoolstrijd:
o Extra rijksscholen SO oprichten.
o Subsidies katholiek onderwijs afschaffen.
o Commissies om katholiek onderwijs in de gaten te houden.
26/03/1955 Mars op Brussel
• Hoogtepunt onrust en (straat)protest tijdens de schoolstrijd.
DD/MM/1957 Voorstel Arbeidsraad om technisch onderwijs te promoten door verlenging
van leerplicht tot 15 jaar
• Niet gekomen, omwille van:
o Nadruk op verlengen van leerplicht overstegen door het debat
rond democratisering.
o Schoolstrijd tussen 1950 – 1958 verlamde elke inhoudelijke
discussie, geen discussies om de schoolvrede niet in gevaar te
brengen.
o Eind jaren ’50: zware budgettaire problemen.
01/06/1958 Verkiezing regering-Eyskens
• Socialisten verliezen de verkiezing.
• Minderheidsregering: Gaston Eyskens (CVP).
• Nationale schoolcommissie werd opgericht: alle partijen (katholieken,
liberalen en socialisten) werkten samen aan een oplossing.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kojo8. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,48. Je zit daarna nergens aan vast.
