Samenvatting
Samenvatting sociale psychologie
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
in dit document staat alle info vanuit zowel de slides, de hoorcolleges en het boek VoLLEDIG
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 129 pagina's
Voorbeeld 4 van de 129 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Sociale Cognitie en groepsprocessen2024
Hoofdstuk 6: sociale cognitie
1. sociale cognitie, een inleiding (schema’s)
1.1. de sociale cognitieve benadering
De actieve waarnemer - “beyond the information given”
sociale cognitie: hoe mensen denken en betekenis verlenen aan zichzelf, anderen en de
situatie
stelling 1: we spelen een actieve rol bij het waarnemen (zien, horen, voelen,enz) van onze
omgeving
● maken eigen constructie van wat we waarnemen
● Door het mechanisme van aanvulling en selectie dat put uit
doelstellingen/verwachtingen/kennis
Aanvulling kan gezien w als extra info die toegevoegd wordt vanuit de waarnemer
Selectie zorgt ervoor dat slechts een beperkt deel van de stimulus info in de waarneming
vervat zit (wat gebruiken we en wat verwerken we)
Meer en minder waarnemen dan de ‘feiten’
● Wij halen meer info uit beeld/tekst omdat we deze aanvullen met eigen kennis
(aanvulling)
○ de skinhead is een agressieveling
○ de oudere heer heeft geen geluk de skinhead tegen te komen
● Wij halen minder info uit het beeld/tekst vanwege doelstellingen en verwachtingen
(selectie)
○ er staat een vrouw op het voetpad
○ er rijdt een auto voorbij
○ er staat een stelling op het voetpad
● kennis die in het LTG opgeslagen is, noemt men schema’s. Bij de waarneming w deze
schema’s opgeroepen
○ moeilijk up-te-daten
○ schema’s w automatisch opgeroepen
● mentale representaties: de geselecteerde en aangevulde info wordt ‘binnen’ de waarnemer
voorgesteld
○ zowel aanvulling als selectie
zahra vincke 2024 - sociale cognitie en groepsprocessen 1
, Cognities: tussen stimulus en respons
stelling 2: Het gedrag van mensen wordt bepaald door de cognities die zij hebben over hun
omgeving
S->infoverwerking->mentale representaties->R (gedrag)
● de infoverwerking en de mentale representatie zijn bepalend voor het gedrag
○ bvb. zelfvervullende voorspelling (self-fulfilling prophecy)
○ representaties niet altijd bewust! ->in dagelijks leven vaak onze eigen schema’s
die gedrag bepalen
● Correl et al. Police officer’s dilemma
○ stereotypes duidelijke voorbeelden van schema’s (cultureel verspreid)
○ foto’s van omgeving en van mannen
○ zo snel mogelijk beslissen of je die gaat neerschieten (als die pistool vast heeft)
○ hoe snel reageer je + correctie
○ meer zwarte mannen onterecht doodschieten dan blanke + sneller reageren
=>culturele stereotypes! (ook zwarte mannen ook dit effect vertonen)
1.2. geschiedenis sociale cognitie
Invloed van de functieleer
● ontevreden met de black-box-benadering in het behaviorisme
● steeds duidelijker dat gedrag niet door stimulus maar door perceptie ervan bepaald
wordt
● “cognitieve revolutie”: een toegenomen focus op de studie van cognities in de sociale
psychologie (daarvoor ook al interesse!)
● opkomst van de computer
○ impact in theoretische zin: mentale structuren als computersoftware met
scripts en regels
○ impact op de methodologie: steeds meer ‘harde’ labo experimenten, steeds
nauwkeurigere meting van het cognities proces
1.3. het schemabegrip
● mensen maken gebruik van bestaande kennis en verwachtingen om betekenis te
geven aan datgene wat ze waarnemen ->schema
zahra vincke 2024 - sociale cognitie en groepsprocessen 2
, ● Je kan je een plattegrond voorstellen van de stad Gent, of hoe je je dient te gedragen
in een restaurant, of hoe bepaalde persoonlijkheidstrekken bij elkaar horen
● deze cognitieve structuren kunnen de werkelijkheid benaderen of verkeerd zijn
● affect gebonden
● verwerking info kan top-down of bottom-up gedreven zijn
Historisch-filosofische context
● Kant had het reeds over het ‘Ding an sich’ dat ons volledig onbekend is
○ alles is een interpretatie, terwijl ding an sich de werkelijkheid is
● kennis ontstaan IN de mens door diens interactie met de wereld
Kenmerken van schema’s
● schema’s hebben een inhoud domein
● schema’s zijn georganiseerd
● schema’s zijn in bepaalde mate toegankelijk
Schema's hebben een inhoudsdomein
● schema’s bevatten de kenmerken van een bepaald domein van stimuli, alsook
exemplaren of vbn van het domein
○ vb. schema van ‘professoren’ bevat concrete vbn van proffen
○ een prototype is een geabstraheerde voorstelling van een stimulus die alle
kenmerken heeft die bij een bepaald schema horen
■ naast prototype ook concrete exemplaren
○ concrete exemplaren kunnen bij meerdere schema’s horen, waardoor
schema’s vaak rommelig zijn en elkaar overlappen
○ concrete exemplaren kunnen ook centraal of meer perifeer tot het schema
behoren: het grensgebied van een schema wordt de fuzzy boundary (vage
grens) genoemd
○ abstracte prototypen en centrale exemplaren fungeren als referentiegroep
Schema’s zijn georganiseerd
● relaties binnen schema’s
○ scripts: sequentieel, logisch, ruimtelijk
■ dit is een strakke organisatie
■ bv. restaurantbezoek
○ schema’s over personen: gelijkenis/covariantie relaties
■ gelijkenis relaties zijn ‘losser’ dan sequentiële, logische en, ruimtelijke
relaties
■ bv. samengaan van persoonlijkheidskenmerken
Toegankelijkheid van schema’s
● afhankelijk van situatie en stimulus
● schema’s die frequent w opgeroepen, zullen in de toekomst nog gemakkelijker w
gehanteerd
● frequency principe: hoe meer bepaald schema gebruiken, hoe meer toegankelijk is
(zie wegen in hersenen)
zahra vincke 2024 - sociale cognitie en groepsprocessen 3
, ● Zelfschema's zijn constructen die voor een persoon belangrijk zijn.
○ deze eig w als eerste in het geheugen gevonden als men een gedrag
waarneemt
○ staan centraal staan in het denken over anderen en zichzelf
● schema’s die vooraf reeds in geactiveerd werden, hebben een grotere kans om
gebruikt te w bij verwerking van nieuwe info
● recency principe: ervoor geactiveerd, later sneller oproepen (priming)
● bepaalde stimuli ‘klikken’ schema’s aan die reeds verhoogd toegankelijk waren,
waardoor ze een bepaalde drempelwaarde overschrijden en in het bewustzijn komen
1.4. effecten van schema’s op informatieverwerking
● … op richten van aandacht
● … op de encoder fase van infoverwerking
● … op elaboratie van info
● … op geheugen
● … op beoordeling
● … op gedrag
a) richten van aandacht
● schijnwerper op relevante info
● zien wat we verwachten te zien (cf. tikfouten)
● opvallendheid van (duidelijk) inconsistente info
● irrelevant < consistent < inconsistent
b) op de encoder fase van infoverwerking
● schema’s beïnvloeden spontane categorisatie:
○ spontaan categoriseren we mensen obv categorieën waarvoor we schema’s
hebben (vb. man-vrouw)
● dergelijke categorisatie is ‘automatisch en direct’
● hoe kunnen we dergelijke proces meten?
CATEGORISATIE
● is een proces dat geen inspanning kost
○ meetbaar met de ‘wie zegt wat methode’
■ Men ziet een discussie waarin 6 groepsleden elk een aantal
argumenten aandragen. Achteraf dienen de proefpersonen zich te
herinneren wie wat zei
■ welke stimuluspersonen w er met elkaar verward?
->weinig INTERcategorie fouten tov INTRAcategorie fouten: meer
sekse-categorisatie gehanteerd tijdens de verwerking van de info
->meer vrouwen door elkaar halen (=intra)
■ deze methode maakt duidelijk dat door de afname van een taal
achteraf, de kenmerken van de infoverwerking kunnen w bepaald
■ interindividuele verschillen in de sterkte van het effect:
● Frabell & Bem: effect geslachtscategorie sterker dan mannen en
vrouwen met een sekse-rol typisch oriëntatie
zahra vincke 2024 - sociale cognitie en groepsprocessen 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zahrareclame. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48072 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen