Hoofdstuk 1
Economische groei
= goed, maar niet goed genoeg
Zorgt voor jobs, hogere fiscale ontvangsten
Maar, hoge uitstaande overheidsschuld
Gezondheid eco beoordelen via holistisch perspectief: welke mechanismen
liggen aan de basis
Welvaart
= kwalitatieve maatstaf die meet in welke mate de inzet van schaarse middelen
leidt tot de creatie van eco baten
- Monetaire: ivm kosten
- Niet-monetaire: niet ivm kosten
Goede eco is vr economen een eco die haar potentieel optimaal weet om
te zetten in hoge eco welvaart
België in global competitiveness index (GCI)
= beoordeling obv 12 ruime eco domeinen die onderverdeeld worden in 3
groepen
- Basisvereisten: nationale instituten, infrastructuur, macro-eco omgeving,
gezondheidszorg, basisonderwijs
- Efficiëntiestimuli: werking martken, kwaliteit hoger onderwijs,
technologische readiness
- Innovatie en sofisticatie: gebruik nieuwe technologieën in bedrijfsleven
= plaats 20 door problematische macro-eco omgeving (hoge uitstaande schuld)
Welvaart: een interdisciplinaire zoektocht
= openstaan voor inzichten uit andere disciplines
Welvaart uit markttransacties
= transactie tussen consument en producent
- Consument: ziet een baat -> economisch motief (surplus)
Vraag: alle potentiële consumenten met interesse in het product en voldoende
koopkracht
Hebben elk een bepaalde waardering vr het product
Hoge waardering, bereidheid hoge prijs te betalen
Alle bereidheden op een rij zorgt voor de vraagrechte
Aanbod: producent die goederen of diensten aanbiedt
Minimaal de productiekosten recupereren (anders verlies)
Rangschikking van marginale productiekost van laag nr hoog zorgt voor
de aanbodrechte
Links de meest efficiënte aanbieders, rechts de minst efficiënte
Consumentensurplus: oppervlakte onder de vraagrechte en boven de horizontale
prijslijn
Producentensurplus: oppervlakte tussen de horizontale prijslijn en de stijgende
aanbodrechte
Optelsom is de welvaart die gecreëerd wordt door de transacties op de
markt
Maximale welvaart impliceert ook maximale efficiëntie
Zelfregulerende markten
= markten waarbij vraag en aanbod constant in beweging is
Continu stijgingen/ dalingen van V en A
Evolutie van ene marktevenwicht naar andere gebeurt vanzelf
Niet tussenkomen in vrije markten
Bv.: internationale grondstoffenmarkten (olie): fiscale maatregelen,
prijsregulering
Bulkproducten (graanproducten, melk, …)
D in publieke sector
,Verliezers en winnaars
- Bij de hogere marktprijs door stijging V: meer werknemers, hoger loon
- Bij lagere marktprijs door daling V: job verliezen, kapitaal werkgever wordt
waardeloos
Veel voordelen bij zelfregulerende markten, maar hoge impacten op de
werkgelegenheid (maatschappij)
De dynamiek van concurrentie op de markt
= concurrentie niet enkel op vlak van prijs, maar ook:
technische standaarden
Kan leiden tot kwaliteitsverliezen die niet transparant zijn
Verlagen productiekosten
Slechte arbeidsomstandigheden
Over oude en nieuwe markten
= stijging welvaart begon vanaf 1800
IR begon in Engeland: kozen systeem van vrije markteco
Daarvoor enkel lokale marktwerking: lokale bestuurders bepaalden prijzen (geen
prikkel om meer te produceren/ winstmotief)
In sommige gebieden (platteland): nog altijd deeleconomie met reciprociteit en
samenwerking
De vrije markt is gemaakt/ laisser-faire was planned
Vanaf 17e eeuw (IR):
- Ambachtelijke productie op lokale markt werd vervangen door industriële
productie (weefmachines)
- Steeds betere textielmachines, steeds meer productie -> veel arbeiders +
grote afzetmarkten nodig
- Engelse overheid maakte werk van 1 interne markt: economische
vooruitgang werd een maatschappelijk doel
- Vooral geluisterd naar industriëlen die streefden naar winst (goed
vertegenwoordigd in parlement)
- Verandering in organisatie vd markten bracht ook maatschappelijke
veranderingen mee
- Later ook in Europa
Vrije markt was in essentie een overheidsinterventie (ontwikkeling huidige
complexe welvaartstaat)
Het eerste reserveleger en ongeschoolde technologen
= eerste industriële productie was heel arbeidsintensief (ook kinderen nodig)
Bv.: op platteland
, Eerst beweging enclosures (geen winstperspectief), landeigenaren
zorgden voor privatisering van de commons
Vele kleine lb’ers werden verdreven van platteland en zorgden voor het
eerste reserveleger van arbeidskrachten om IR te voeden
Lokale overheden gaven administratieve steun, investeerden in
huisvesting/ aangepaste infrastructuur
Ongeschoolde technologen
= maakten eerste weefmachines en stoommachines (Richard Trevithick)
Later betere stoommachines door George Stephenson
Hoofdstuk 2
Behoeften
- Vraagzijde: vertrekt vanuit behoefte vd consument
- Aanbodzijde: organiseert zich rond de behoeften
(Zowel individuele als maatschappelijke behoeften)
Op deze moment een overvloed: alle behoeften zouden vervuld moeten
kunnen worden
Maar, nogsteeds schaarste aan bv.: milieugoederen en
ecosysteemdiensten
Zolang er schaarste is: elke keuze opportuniteitskost
Economische analyse in gezondheidszorg en klimaatbeleid
= verschillende meetinstrumenten
- QALY’s : 1 QALY is 1 jaar leven aan optimale levenskwaliteit
Proberen kwantificeren wat de waarde is van interventies die
levenskwaliteit verhogen
Rendement bekijken
- Baten van interventie afwegen tegen de kostprijs in het klimaatbeleid
Ingrijpende klimaatverandering zal later hoge kosten met zich
meebrengen, dus vandaag maatregelen nemen (die ook iets kosten), om
de latere kosten om te zetten in baten
(zeer grote vereenvoudiging van de complexe realiteit)
Schaarste in tijden van overvloed
- Materiële overvloed: resultaat van technologische en sociaal-institutionele
evoluties (organisatie economie)
o Technologische: economisch analysekader bijsturen:
interneteconomie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper soph3445. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,86. Je zit daarna nergens aan vast.