Dit is een samenvatting van de delen die in het handboek gekend dienen te zijn voor het deelexamen van de assistent.
Het gaat hier dan om Frankrijk ( pg 218 – 259 ), De Verenigde Staten ( pg 367 – 386) en Het Verenigd Koninkrijk ( pg 262-310). Met deze samenvatting ben ik geslaagd in 1ste zit!
Historische en vergelijkende inleiding tot het
publiekrecht: deelexamen
Frankrijk (HB p. 218 – 259)
De Vijfde Republiek (1958)
De crisis in Algerije
Frankrijk wordt net als het VK en Nederland geconfronteerd met de wens tot
onafhankelijkheid van de overzeese gebieden
argument van zelfbeschikking is inherent verbonden met de idealen van de
Franse Revolutie
in de kolonies was een aparte vorm van Franse identiteit ontstaan
De Gaulle beslist als hoofd van de regering om de grondwet te herzien op een
onorthodoxe manier
parlement zal bevoegdheid om de grondwet aan te passen overdragen aan de
regering, die vervolgens haar werk per referendum zal laten goedkeuren door
het soevereine volk
De Gaulle en de EEG
de beweging van De Gaulle lag aan de basis van het afwijzen van de Europese
Defensiegemeenschap
voor De Gaulle is de EEG van vitaal belang om de Franse landbouwsector te redden
in ruil voor het opengooien van de Franse markt wordt een systeem van
landbouwsubsidies geschapen
De Gaulle blijft zich anti-Amerikaans opstellen en vindt hiervoor soms een
bondgenoot in Duitsland
Verdrag van Élysée is vandaag nog een hoofdlijn in de buitenlandse politiek:
de Franse en Duitse regeringen komen regelmatig samen, organiseren
uitwisselingen van studenten en culturele projecten en vormen de motor van
het geïntegreerde Europa
in januari 1966 wordt afgesproken dat elke lidstaat van de EEG een beslissing kan
tegenhouden, als die van vitaal belang wordt geacht voor het land in kwestie
De nieuwe organisatie der machten
De Gaulle en zijn medewerker ontwerpen een grondwet met grote macht voor de
president
invoering van de verkiezing van de president bij algemeen stemrecht (1962)
De Gaulle werkt met referenda om belangrijke beslissingen rechtstreeks door de
kiezer te laten nemen
art. II van de grondwet van 1958 wijst aan de president de bevoegdheid toe om,
hetzij op voorstel van de regering, hetzij op voorstel van de Assemblée Nationale en
de Senaat, eender welk wetsvoorstel over de organisatie van de staatsmachten, of
over hervormingen betreffende de economische, sociale of milieupolitiek van de
natie of over de openbare diensten, dan wel om een verdrag te ratificeren met
gevolgen voor deinstellingen
vanaf de verkiezingen in 2002 zit Frankrijk in een systeem van quinquennat (=5jarige
mandaten voor president en eerste minister), gekoppeld aan kort op elkaar volgende
verkiezingen voor president en parlement
, leidt in de praktijk tot bundelen van alle bevoegdheden in de hand van de
president + het degraderen van de functie van eerste minister of relevantie
van het parlement
cohabitation: president en eerste minister hebben een andere politieke overtuiging
bevoegdheden president zijn beperkt tot hoofdzakelijk de buitenlandse
politiek en defensie
regering bepaalt de algemene politiek van de natie
Volkssoevereiniteit of nationale soevereiniteit?
art. 3 gw.: de soevereiniteit berust bij het volk
via nationale vertegenwoordiging (Assemblée Nationale) of via referendum
art. 11 gw.: wetsvoorstellen die de organisatie van de machten raken kunnen
aan de bevolking worden voorgelegd
referendum wordt gebruikt voor het goedkeuren van verdragen
Het verpletterende overwicht van de president, gebaseerd op zijn mandaat van het Franse
volk
grondwet plaatst zwaartepunt bij Le Chef de l’état
art.6 gw.:president wordt rechtstreeks verkozen of (max. 1 keer) her verkozen
Franse bevolking is bijzonder afhankelijk van de staat en er zeer op gesteld maar
staat ook in een positie van wantrouwen tegenover haar bestuurders
De presidentiële bevoegdheden
president = staatshoofd
art.5: taak om te waken over de continuïteit van de openbare machten
garandeert de onafhankelijkheid van de staat, onschendbaarheid van het
grondgebied en de naleving van de aangegane verdragen
art.8: benoemt de eerste minister en stelt een einde aan die functie wat ook het
ontslag van de regering betekent, de president benoemt ook de andere leden van de
regering + art.8 lid 2: de eerste minister kan alleen namen voorstellen
president heeft ten opzichte van de Assemblée Nationale het ontbindingsrecht
waarna er relatief snel verkiezingen volgen (art.12)
art.16: belangrijke rol bij een noodsituatie die aanleiding geeft tot het regeren bij
bijzondere machten
niet alle fundamentele rechten en vrijheden worden aan de burger toegekend
door een bedreiging
president neemt nodige maatregelen na raadpleging van de eerste minister,
de voorzitters van de wetgevende vergaderingen en de Conseil
Constitutionnel
deelt dit mee aan de natie via een boodschap
maatregelen moeten gericht zijn op een zo spoedig mogelijke terugkeer naar
de normale toestand
president is hermetisch afgesloten van Assemblée en Senaat
art.18: presidenten mag boodschappen doorsturen naar Assemblée en Senaat
art.67: geen enkele vervolging kan plaatsgrijpen of voortgang vinden tijdens het
mandaat
kan enkel worden veroordeeld door het Haute Cour de Justice (=parlement zetelend
als hooggerechtshof, art. 68) voor een tekortkoming m.b.t. de verplichtingen van zijn
ambt
voorzitter van de Assemblée Nationale zit de werkzaamheden voor
, er kan enkel bij 2/3 meerderheid worden besloten (van zowel Assemblée als
Senaat)
aan de president exclusief toegewezen bevoegdheden
art.11: uitschrijven van een referendum
art.13: ondertekening van alle in de ministerraad genomen beslissingen
art.13: benoemingen in de burgerlijke en militaire dienst
art.14: accreditatie van ambassadeurs en buitengewone gezanten die vertrekken
naar buitenlandse machten, en ontvangen van inkomende equivalenten
art.15: hoofd van de strijdkrachten, en het voorzitten van de raden en hoogste
comités voor nationale verdediging
art. 17: gratie verlenen
De eerste minister: tussen regeringsleider en schietschijf
art. 9: president zit de ministerraad voor maar het is aan de regering om het beleid
van het land te bepalen + de regering is verantwoordelijk tegenover het parlement
(art.20)
regering wordt benoemt door president maar heeft vertrouwen van het parlement
nodig
quinquennat zorgt ervoor dat de legislaturen van president en parlement (en dus ook
regering) samenvallen
art.21: eerste minister leidt het optreden van de regering, is verantwoordelijk voor
de nationale verdediging, verzekert de uitvoering van de wetten, en heeft de
verordenende bevoegdheid, alsook die om te benoemen in de burgerlijke en militaire
betrekkingen
cohabitation: presidentiële bevoegdheden worden gereduceerd tot het strikte
minimum
premier heeft politiek de meest ongemakkelijke positie wanneer de president
dezelfde overtuiging is toegedaan
Het parlement: geamputeerd onder de Vijfde Republiek
art.24: bevoegdheden van het parlement zijn bijzonder uitgebreid: wetten stemmen,
het optreden van de regering controleren en het politieke beleid controleren
art.46: per organieke wet kan bij een eenvoudige meerderheid veel gewijzigd worden
art.25: ook verkiesbaarheidsvoorwaarden of uitsluitingsgronden worden bij
organieke wet geregeld
De Assemblée: gans het volk?
parlementsleden worden verkozen in kiesomschrijvingen, in het
meerderheidssysteem in 2 rondes
het is verboden zich te laten leiden door de kiezers van zijn eigen streek
art.27: elk imperatief mandaat is nietig
vertegenwoordigen het hele unitaire Frankrijk
het stemrecht van de parlementsleden is persoonlijk
bij de verkiezingen van de Assemblée in juni blijft de oppositie thuis en wordt de
presidentiële meerderheid bevestigd
meerderheidssysteem betekent dat de verliezende kandidaten met lege handen
achterblijven
art.31: de president neemt niet deel aan de beraadslagingen van de Assemblée
Nationale, de ministers wel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kaitlynvanspauwen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
