Atomen: Handboek p. 34-36
Moleculen ontstaan door chemische bindingen: handboek p. 37-39
Chemische reacties in de fysiologie: handboek p. 41 (figuur 2-7), p. 42
2.2 Water (handboek p. 39-40, 44-46)
Vormt een polaire covalente binding
Water is een dipoolmolecule, het is polair
Een molecuul waarin een polaire atoombinding voorkomt waarin het centrum van de
positieve lading NIET samenvalt met dat van de negatieve lading.
2 polen: een negatieve pool en een positieve pool
Polaire stoffen lossen op in polaire solventia zoals water (wateraantrekkend/ hydrofiel),
apolaire stoffen lossen op in apolaire solventia (waterafstotend/ hydrofoob). Polaire en
apolaire stoffen kunnen niet gemengd worden: olie drijft op water.
Een molecule die polair covalente bindingen bevat maar volledog symmetrisch is qua vorm
—> molecule= apolair vermits alle uiteinden dezelfde lading bezitten. Er bestaan wel
positieve en negatieve ladingen, maar de centra vallen daarvan samen.
Waterstofbruggen:
- Intermoleculair: Vb. Watermoleculen
Verdamping is vertraagd
Oppervlaktespanning
- Intramoleculair
Water verbreekt ionische bindingen
Water:
Belangrijkste stof in het lichaam
Zeer grote warmtecapaciteit
Essentieel chemisch reagens
Uitstekend oplosmiddel
2.3 De sachariden/ suikers
Zoet en oplosbaar in water
Bestaan uit de elementen C, H en O
Ongeveer evenveel C als O
Dubbel zoveel H als O
Energielevering
Structuurelement in planten
Mono-, di-, polysachariden
2.3.1 Monosachariden
Elke C draagt OH-groep, behalve 1
C=O groep: op einde keten of in de keten
Eenvoudigste monosacharide: glyceraldehyde
Afh. C-atomen:
- Triose (3C)
- Tetrose (4C)
- Pentose (5C): (Vb. Ribose (voorkomend in RNA), desoxyribose (voorkomend in DNA, als
ringvorm) en ribulose)
- Hexose (6C): (Vb. Glucose (de primaire energieleveraar), galactose en fructose
(vruchtensuiker))
Meestal: pentose of hexose —> ringen vormen, die gesloten worden tussen de eerste en de
vierde of vijfde C. Sluiting gebeurt met O, zodat er zich een of twee C buiten ring bevinden.
1
, 2.3.2 Disachariden (handboek p. 49)
—> ontstaan door condensatiereactie van 2 monosachariden, waarbij watermolecule wordt
afgesplitst
Glycosidebinding= binding gevormd door condensatie tussen 2 of meer monosachariden
Disacchariden kunnen tot monosachariden gehydrolyseerd worden door specifieke enzymen
en door zuren (in darm tijdens spijsvertering)
MALTOSE (moutsuiker)= intermediair:
- Komt voor in spijsverteringsstelsel bij vertering van zetmeel en omzetting glucose naar
reservestoffen glycogeen en zetmeel.
- Bestaat uit: 1-4 binding van 2 glucosemoleculen
LACTOSE (melksuiker):
- Komt voor bij zoogdieren
- Belangrijkste koolhydraat in melk
- Bestaat uit: 1-4 binding van galactose en glucose
SACCHAROSE (riet- en bietsuiker of sucrose (tafelsuiker))
- Meest voorkomende disaccharide
- Bestaat uit: 1-4 binding van glucose en fructose
2.3.3 Polysachariden
Deze ontstaan door condensatie van groot aantal monosachariden
Lossen niet op in water en niet zoet
Eerst gehydrolyseerd en dan pas opgenomen in spijsverteringsstelsel
GLYCOGEEN (handboek p.49):
- Dierlijke reservestof
- Opgebouwd uit glucose eenheden
- In lever en spierweefsel
ZETMEEL:
- Reservestof bij planten (aardappelen, rijst…)
- Levert ons E —> afbraak tot glucose moleculen door amylase
Amylose: 1-4 glucoseketens: oplosbaar in water
Amylopectine: 1-6 vertakte ketens: niet oplosbaar in water, minder vertakt en
bevatten minder glucose-eenheden
- Vormt voornaamste voedingsbron voor energievoorziening en wordt in spijsvertering
gemakkelijk gesplitst in glucose moleculen.
CELLULOSE:
- Voornaamste bouwstop van celwanden bij planten
- Bestaat uit onvertakte 1-4 glucoseketens, waarbij bindingszuurstof afwisselend boven en
onder glucoseringen staat.
- Kunnen wij niet gebruiken voor energievoorziening
2.3.4 Afgeleiden of derivaten van suikers
- Glycoproteïnen: polysachariden aan eiwitketens
- Glycolipiden: polysachariden aan vetten
—> voornamelijk in celmembranen
2.3.5 Suikers in de voeding (handboek p. 48-50)
- 1 gram suiker= 17 kJ aan energie
Meisje 17-19 j: 9200 kJ per dag nodig
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper paulineverkaeren. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.