Prokaryoot
Cel zonder celkern
DNA los in cytoplasma
Zeer klein
Bacteriën & archaebacteriën
1.2 Wat is DNA
= desoxyribonucleïnezuur
Kern DNA: in alle dierlijke & plantaardige cellen
Mitochondriaal DNA: niet in zaadcellen, wel in eicellen
DNA: 2 strengen nucleotiden -> dubbele helix om elkaar gedraaid
Nucleotidenvolgorde gekopieerd naar RNA -> eiwitten ( biologische functies vervullen)
Gen: stukje DNA dat afgelezen kan worden & vertaald worden in eiwit
Chromosoom: 1 DNA moleculen bestaande uit keten van miljoenen nucleotiden
Genoom: verzameling van alle chromosomen
Zit in elke lichaamscel
Cel vermenigvuldigen -> DNA gekopieerd
1.3 De condensatie van DNA
Chromatine: los kluwen van draden -> combinatie van DNA & eiwitten
Euchromatine = actieve genen -> transcriptie
Heterochromatine = passief -> celdeling
o Constitutief: altijd passief
o Facultatief : kan actief worden
Chromosomen: lange DNA moleculen opgerold rond eiwit-moleculen
Histonen
Positief geladen -> binden met negatief geladen DNA
Rol
o Structureel: zoals een skelet
o Regulatorisch
,Niet-histonen chromosoomeiwitten
Diverse groepen eiwitten -> functie minder goed gekend
Rol: structureel & regulatorisch
Waarom condensatie van DNA
Lengte: niet gecondenseert past niet in een cel
Stabiliteit
Stappen van condensatie
Nucleosoom: DNA rond 8 histonmoleculen
Chromatosoom: nucleosomen door histoneiwit aan elkaar geklikt
Euchromatine: streng gaat op zichzelf omwinden
Chromosoom: verdere condensatie met structurele chromosomale proteïnen
Chromosoom
Locus
2 armen: Q arm & P arm
Homoloog chromosomenpaar
1 van moeders & 1 van vaders kant
1 gen ligt op een bepaalde locus
Gen heeft verschillende allelen = varianten van een gen
o Homozygoot & heterozygoot
Zuster chromatide
Celdeling: 2 zusterchromatiden verbonden door centromeer
Splitsing: 2 chromosomen verdeeld over dochtercellen
Centromeer = middelpunt
Lang stuk repititief DNA met specifieke functie
Constitutief heterochromatine
Verdeeld zusterchromatide in q (lange) arm & p ( korte) arm
Bestaat uit
o Kinetochoordomein
o Centraal domein
o Paringsdomein
Plaats van het centrosoom
Metacentrisch: in het midden
Acrocentrisch: net niet op uiteinde
Telocentrisch: op uiteinde
Sub-metacentrisch: korte en lange arm
Telomeer
Repeterend stukje DNA (TTAGGG)
Aan uiteinde chromosoom
Beschermen tegen afbraak door allerlei in de cel aanwezige nucleasen
Bestaat uit
o Deel dubbelstrengig & deel enkelstrengig DNA
o Ingekapseld in beschermende eiwitten
Bij iedere celdeling een stukje korter
Ingrijpende verkorting: onomkeerbaar beschadigd -> apoptose (sterft)
, Telomerase: kan de telomeren verlengen ( pluripotente, stam & kankercellen)
Diploïd: 2 kopieën van ieder chromosoom
Haploïd: 1 kopie van ieder chromosoom
1.4 Karyotypering, autosomen & sexchromosomen
Karyotype/ karyogram = afbeelding vd chromosomen tijdens metafase onder de microscoop
Typerend bandenpatroon -> nummering startend van centromeer (= adres voor genen)
o Fluorescerende markers (FISH)
Chromosoomafwijkingen
Kwantitatieve afwijking
Structurele afwijking
o Insertie
o Deletie
Verworven afwijkingen
o Foutjes
o Tumoren
Hoe een karyogram maken
Meiose en mitose
Apoptosis = geprogrammeerde celdood
Indien er bij celdeling het #chromosomen niet constant blijft -> cel genomisch instabiel
Indien niet afsterft -> aanleiding geven tot kankergezwellen
3 mogelijkheden na mitose
Cel opnieuw delen
In rust gaan
Verder specialiseren = differentiatie
Celcyclus = veranderingen in een cel tussen 2 mitoses
Interfase
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elisevandehaterd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.