FILOSOFIE
09/12/2020
Hoofdstuk 4: Het einde van de moderniteit (19de -20ste)
Het einde van de moderniteit
1. Revolutie(s)
1789: Franse Revolutie als hoogtepunt van de Verlichting na het hoogtepunt, volgt
de afdaling
- Hoogtepunt: bestorming van de Bastille
- Breuk met Ancien Regime
- Apotheose van de moderniteit
- Meest redelijke samenleving
- Romantiek (reactie op Franse Revolutie)
o De mens is niet alleen een redelijke wezen
o Belang van emoties en passies
- Economische omstandigheden hadden een enorm grote impact om geschiedenis
Belangrijkste factor: Industriële Revolutie
- Hoogtepunt snelheid productie
- Dilemma: overproductie of stilstand?
o Ofwel blijven produceren, hoe meer producten, hoe lager prijs, hoe groter
werkloosheid
o Ofwel stilstand, maar dan ook werkloosheid
o Altijd slecht voor werknemers (constant problemen)
o Leidde tot revoluties en opstanden
- Opstand arbeiders
o Commune van Parijs (1871)
Een communistische commune
Marxistische klasse probeerde een klasseloze maatschappij te bereiken
Lukte niet, maar toonde de gevoelens
Oplossing pas 20ste eeuw welvaarstaat (producenten zijn eigenlijk ook
consumenten, werkt enkel bij model van eeuwige groei)
o Sabotage
Machines als oorsprong van problemen
Sabotage van machines
1
, Duidelijk teken dat de industrialisering was slecht voor arbeiders
In heel Europa
Breuklijn tussen jongere en oudere generaties (boek ‘Vaders en zonen’)
o Russische revolutie (1917)
Gewone volk kwam op tegen de aristocratie
Een waarschuwing voor andere landen
Onderdrukking van socialistische revoluties
- Mensen geloven niet meer in de modernistische hoop
2. De grenzen van het geloof in de wetenschap
Moderne filosofie = vooruitgangsgeloof
- Illustratie 1: Hegel
o Traag, stelselmatig proces van ontwikkeling en vrijheid
o Iedereen dacht dat het binnenkort beter zou zijn
- Illustratie 2: August Comte en positivisme
o Fase 1: Theologisch (kinderlijk)
Veel problemen omdat mensheid nog steeds kinderlijk is
De mens verklaard de wereld aan de hand van bovennatuurlijke krachten,
die in mythen ten tonele werden gevoerd
o Fase 2: Metafysische (puberaal)
Abstracte begrippen hebben de gepersonifieerde krachten vervangen als
verklaringsmodel
o Fase 3: Wetenschappelijk (volwassen)
Heel sterk geloof in vooruitgang
Het denken laat zich nog slechts leiden door de observatie, en introduceert
van daaruit de wetmatigheden van de werkelijkheid
- Vooruitgang als christelijk artefact?
o Secularisering van een christelijke manier om naar de wereld te kijken
o Grieken: geen idee van vooruitgang (cyclisch besef van tijd)
o Christendom: openbaring gaat komen, Jezus komt terug … elke dag is een
dag dichter het einde van de tijden
Gevoel van naderend onheil
- Wetenschap en wereldoorlogen
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper inadonvil. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.