Maatschappijleer samenvatting Pluriforme samenleving
§1 Verschil en verdraagzaamheid
Wij leven in een pluriforme samenleving: een land waarin mensen van verschillende
sociale klassen, verschillende godsdiensten en verschillende leefstijlen samen leven. We
streven naar ordening en hebben vrijheidsdrang. Die twee doelstellingen gaan moeilijk
samen, want streven naar orde beperkt vaak de vrijheid.
Tolerantie
Vroeger werd er over dingen gezegd dat ze werden getolereerd, nu is dat veranderd in gedoogd
ofwel verdraagzaamheid. Binnen tolerantie kan je principiële en pragmatische keuzes maken.
Principiële keuzes: keuzes vanuit principe, voorbeeld: het principe je eigen denkbeeld
mogen uiten maakt dat je als land tolerant wil zijn. Er zijn ook pragmatische (=praktische)
keuzes: als je je vasthoudt aan je principes mis je dingen. Wat nuttig is kan je beter
tolereren voor eigenbelang.
Vrijheidsdrang en conformisme
Conformisme: het verlangen om zich aan te passen aan de opvattingen en gedragen van
de meerderheid in de samenleving. Je kan je dus conformeren aan de meerderheid. Ook is er
vrijheidsdrang: het sterke verlangen naar vrijheid. Tussen deze twee is er een spanning,
omdat de meesten vrij willen zijn, maar ook geen buitenstaander willen zijn. We sluiten hierom
compromissen. Voorbeeld: vroeger vonden de meesten dat je getrouwd zijn om samen te
wonen en kinderen te krijgen, nu hebben veel mensen zich geconformeerd aan het idee van niet
trouwen. Net als criminelen zwaarder/lichter straffen en vrouwen die geen broek aan mochten.
Door het poldermodel is er
Polarisatie altijd sterke sociale cohesie in
Nederland geweest. Doordat we
Polarisatie is het proces waarbij tegenstelling tussen altijd last hebben gehad van
groepen in de samenleving sterker worden, waardoor zij het water in Nederland zijn de
steeds meer tegenover elkaar komen te staan. Voorbeeld: er waterschappen het oudste
is een sterk verschil tussen voor- en tegenstanders van zwarte overheidsorgaan, en we hebben
piet, bouw van moskeeën, homoseksuelen. altijd moeten samenwerken om
te strijden tegen het water
Sociale cohesie en wat de sociale cohesie beïnvloedt
Sociale cohesie is het saamhorigheidsgevoel in de maatschappij, ofwel maatschappelijke
samenhang. Polarisatie en de pluriforme samenleving hebben beide effect op de sociale
cohesie. De pluriforme samenleving vraagt om tolerantie en verdraagzaamheid, maar als de
verschillen tussen geloof, sociale klassen en levensstijlen te groot worden ontstaat er
polarisatie. Er komen steeds meer conflicten en de sociale cohesie neemt af.
, §2 Cultuur en identiteit
Met cultuur bedoelen we alle waarden, normen en andere aangeleerde kenmerken die de
leden van een groep of samenleving met elkaar gemeen hebben en als vanzelfsprekend
beschouwen.
De functies van een cultuur
- De cultuur waar je bij hoort bepaalt een deel van je persoonlijkheid. Wie je bent en hoe je
jezelf ziet wordt mede gevormd door de cultuur waarin je bent opgegroeid;
- Door cultuur hebben mensen een gemeenschappelijk referentiekader met deels dezelfde
normen, waarden en gewoonten.
- Cultuur geeft richting aan het denken en doen van mensen en werkt dus gedragsregulerend:
het doet het gedrag van mensen geordend en voorspelbaar verlopen
Dominante-, sub- en tegen culturen
Dominante cultuur: het geheel van waarden, normen en kenmerken dat door de meeste
mensen binnen een samenleving wordt geaccepteerd en iedereen het over eens is.
Voorbeeld: vrijheid van meningsuiting, niet stelen, niemand vermoorden, etc.
Subculturen: Als een specifieke groep eigen waarden, normen en ander kenmerken
ontwikkelt die afwijken van de dominant cultuur zijn dit subculturen. Voorbeeld: hippies,
televisiewereld, hoofddoeken, etc.
Tegenculturen: groepen die zich verzetten tegen (delen van) de dominante cultuur, of
daar een bedreiging voor vormen. Voorbeeld: feminisme, Greenpeace, dierenactivisten
Socialisatie
Socialisatie: het proces waarbij iemand bewust en onbewust de waarden, normen en
andere cultuurkenmerken van zijn groep krijgt aangeleerd. Dit vindt vooral plaats via
imitatie. BRON 4 LEREN
Waarin verschillen culturen?
Dimensies van Hofstede:
- Machtafstand
- Individualisme vs. Collectivisme Vooroordelen: meningen die niet op
feiten gebaseerd zijn
- Masculiniteit vs. Feminiteit
Voorbeeld: homo’s hebben een goede
- Onzekerheidsvermijding smaak, vrouwen praten veel, etc.
- Oriëntatie op de lange vs. korte termijn
2