1. Inleiding
Zie figuur 1.1 blz 11. Blokjes 2.1 en 2.2 zijn belangrijkst. Daarin
behandelt Knechel een aantal modellen die accountants helpen om
strategische risico’s en procesrisico’s van een onderneming in te
schatten. Ze zijn nuttig voor de risico inschatting op basis van COS
315. Je moet hierbij inzicht krijgen in de onderneming, haar
omgeving en interne beheersing. Inzicht is nodig om goede
inschatting te kunnen maken van risico’s dat de jaarrekening een of
meer materiele afwijkingen wegens fouten of fraude bevat.
Verdere controle is gericht op afdekken van onderkende materiele
risico’s. Die moeten met gegevensgerichte controles en zo nodig
systeemtests worden teruggebracht tot aanvaardbaar niveau. Dit
wordt behandeld in COS 330 en specifiek voor frauderisico’s COS
240.
2. Strategic Analysis (Understanding the Client’s Industry and
Business)
Laat zien hoe je inzicht krijgt in de omgeving waarin de
onderneming opereert. Belangrijk omdat de mate waarin de
onderneming reageert op externe factoren van grote invloed is op
het succes van die onderneming. Strategische risico analyse helpt je
om zicht te krijgen in de volgende zaken:
- client’s business en de positie van de onderneming in de
branche.
- Bronnen van externe bedreigingen.
- Relaties tussen externe bedreigingen en interne processen en
- Gevolgen van de bedreigingen voor de jaarrekeningcontrole.
Je brengt eerst de bedrijfsrisico’s in kaart en beoordeelt erna welke
bedrijfsrisico’s relevant zijn voor de jaarrekeningcontrole.
2.1 De omgeving van de onderneming
4 onderdelen:
- mondiale omgeving: economische activiteiten in regio’s met
andere regels, normen en waarden dan thuisland.
- lokale omgeving: directe geografische omgeving: regionaal of
nationaal.
- strategische management: buffer tussen lokale en interne
omgeving. Behoort monitoren concurrenten, onderhandelen
met leveranciers en zoeken naar nieuwe klanten en
afzetmogelijkheden onder.
- interne omgeving: activiteiten binnen de organisatie.
2.2 Het trechtermodel van Knechel
Heet ook wel top down perspectief. 3 fasen van risicoanalyse:
- strategische risicoanalyse: extern gericht.
- Procesrisicoanalyse: intern gericht.
, - Restrisicoanalyse: bedrijfsrisico’s vertaald naar
controlerisico’s.
Laatste vormt basis voor de planning van controlewerkzaamheden.
Zie figuur 2.1 blz 16.
Toelichting op het trechtermodel
Het rechtermodel komt erop neer dat je eerst relevante risico’s in
kaart brengt zowel extern als intern. Daarna beoordeel je in
hoeverre risico’s worden verminderd door interne
beheersingsmaatregelen. Het resultaat zijn restrisico’s waaronder
de risico’s op materiele afwijking in de jaarrekening na mitigerende
werking van interne beheersing. (Risks of materiel misstatements
RRM). RMM’ moeten gegevensgerichte cijferanalyses en
detailcontroles worden teruggebracht tot aanvaardbaar niveau.
Controles zijn gericht op verlaging van ontdekkingsrisico (detectie
risico DR). RMM en DR vormen samen het Audit Risk (AR), risico dat
je foute verklaring geeft.
Definities
Bedrijfsrisico’s: elke bedreiging die van invloed kan zijn op het
vermogen van de onderneming om haar doelstellingen te bereiken.
Die bedreiging kan een strategisch risico of procesrisico zijn. Voor
accountants zijn alleen die bedrijfsrisico’s belangrijk die leiden tot
materiele afwijking.
Niet alle bedrijfsrisico’s zijn materieel jaarrekeningrisico, maar wel
alle materiele jaarrekeningrisico zijn bedrijfsrisico. Ze geven
namelijk risico dat management niet voldoet aan doelstelling om
getrouwe jaarrekening op te stellen.
Restrisico: strategisch risico of procesrisico dat niet door de
onderneming wordt beheerst en of kwantificeerbare
waarschuwingssignalen geeft dat het risico een onmiddellijk
probleem vormt. 2 soorten: restrisico’s van materiele afwijking in
jaarrekening en restrisico’s van materiele zwakte in interne
beheersing met betrekking tot de financiele verslaggeving. 1e
belangrijk in NL 2e moeten ze alleen melden aan governance orgaan
en eventueel management (COS 265).
2.3 Het organizational Business Model (OBM)
2.3.1 Andere technieken bij de risicoanalyse
Naast trechtermodel nog andere technieken om risico’s te
identificeren. Bij externe analyse:
- OBM: om strategische positie van de onderneming te
begrijpen en
- External Risk Analysis (ERA): om strategische risico’s te
identificeren en categoriseren.
Interne risicoanalyse
, Voor internal threat analysis gebruikt Knechel de volgende 2:
- Process maps: om activiteiten en informatiestromen binnen
bedrijfsprocessen in kaart te brengen en
- Internal Risk analysis (IRA): om belangrijke procesrisico’s,
mangement controls en prestatie indicatoren in kaart te
brengen.
2.3.2 De mogelijke strategieën van de onderneming
Basisstrategieen
- Lage kosten (lage kosten + grote markt): Succes strategie
hangt af van vraag hoe efficient je de goederen of diensten
kunt produceren en in hoeverre je schaalvoordelen kunt
benutten. Distributiekosten moeten strak worden gemanaged
en er worden weinig kosten gemaakt voor marketing en R&D.
- Lage kostenniche (lage kosten + kleine markt): onderneming
een lage kostenproducent zijn, maar dan van producten voor
kleine markt. Kunnen ook diensten zijn.
- Differentiatie (unieke producten + grote markt): strategie mikt
op unieke producten voor een of meer segmenten van grote
markt. Niet geconcurreerd op prijs, maar op kwaliteit en
producteigenschappen. R&D belangrijk.
- Differentiatieniche (unieke producten + kleine markt): mikt op
unieke producten voor kleine gespecialiseerde markt. Mits
goed uitgespeeld, kunnen lange tijd hoge marges worden
behaald.
Knechel heeft nog 5e strategie de lage kostendifferentiatie.
Onderneming mikt op combi van minimale kosten en bedienen van
aparte marktniches.
Invloed van de strategie op de jaarrekeningcontrole
Bij differentiieniche moet accountant gefocust zijn op relatief
kostbare voorraden en hoge winstmarges. Bij differentiatiestrategie
op innovatie en productontwikkeling en bij lage kostenstrategie op
kostenbeheersing.
Ondernemingen in groeifase of laatste fase van levenscyclus
hebben grotere bedrijfsrisico’s dan ondernemingen in de volwassen
fasen. Zwakke strategische beslissingen kunnen verhoogde
jaarrekeningrisico’s geven.
2.3.3 De zes componenten van het OBM
- External Agents (externe agenten): Externe partijen die wel en
wee van onderneming kunnen beinvloeden. Voorbeelden:
regelgevers, toezichthouders en Belastingdienst, financieel
analisten, belangengroeperingen en de media.
- Strategic Partners (strategische partners): externe partijen
met wie onderneming formele relatie onderhoudt om doelen
te bereiken. Samenwerking van bijvoorbeeld gezamenlijke
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dassie90. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.