Rechtswetenschappen
Burgerlijk procesrecht
Open Universiteit
RS0212182214
Samenvatting Burgerlijk procesrecht
Hugenholtz/Heemskerk, Hoofdlijnen van Nederlands burgerlijk
procesrecht (lesboek)
Gemaakt door: M.L. Kole
Studiejaar: 2022
,Burgerlijk procesrecht 2022
Leerdoelen algemeen:
U kunt de hoofdrolspelers in het burgerlijke proces duiden en kunt u hun juridische positie binnen dat proces
analyseren;
U kunt de verschillende procedures binnen het burgerlijk procesrecht onderscheiden;
U kunt verschillende vormen van alternatieve geschillenbeslechting (ADR) omschrijven;
U kunt uitleggen welke dwangmiddelen het executie- en beslagrecht biedt;
U kunt casus oplossen die betrekking hebben op het burgerlijk procesrecht, het executie- en beslagrecht en ADR.
Verplichte jurisprudentie:
Leereenheid 1
EHRM 10 januari 2017, Appl. No. 56134/08 Korzeniak/Poland.
Leereenheid 2
HR 10 september 2004, NJ 2005, 223 O./Euronext en AEX
HR 20 maart 2020, ECLI:NL:HR:2020:485, NJ2020, 123
HR 11 januari 2013, ECLI:NL:HR:2013:BX9762, NJ 2013, 59 Unidek/HDI
Leereenheid 3
HR 28 september 2018, ECLI:NL:HR:2018:1806, NJ 2019, 413 Bevoegdheidsverdeling burgerlijke rechter en
strafrechter
HR 8 oktober 2010, ECLI:NL:HR:2010:BN1405, NJ 2011, 350 Zuid Chemie BV/Philippo’s Mineralenfabriek NV/SA
Leereenheid 4
HR 10 april 2015, ECLI:NL:HR:2015:927, NJ2018, 381
HR 19 juni 2020, ECLI:NL:HR:2020:1088, NJ2020, 368 Corona-betekening
Leereenheid 5
HR 28 mei 2004, ECLI:NL:HR:2004:AP0263, NJ 2004, 602 Hiensch International BV/Bögels
HR 11 april 2008, NJ 2008, 225
Leereenheid 6
HR 13 mei 2016, ECLI:NL:HR:2016:848, NJ2016, 256 Benu/Pelzers Holding c.s.
HR 30 oktober 2020, ECLI:NL:HR:2020:1711 Rechterwisseling na mondelinge behandeling
HR 23 april 2021, ECLI:NL:HR:2021:646 Verboden bewijsprognose
HR 30 april 2021, ECLI:NL:HR:2021:672 Waardering getuigenbewijs
Leereenheid 7
HR 14 maart 2003, NJ 2003, 313 Cremers/Gassler
2
,Burgerlijk procesrecht 2022
HR 28 maart 2014, NJ 2015/206 Fiar c.s./Thuiskopie
Leereenheid 8
HR 16 maart 2007, ECLI:NL:HR:2007:AZ1490, NJ 2007, 637 Johannes/Baranco
HR 8 juni 2007, NJ 2008, 142
HR 2 november 2012, ECLI:NL:HR:2012:BW9877, NJ 2012, 629 Herroeping
HR 5 september 2014, ECLI:NL:HR:2014:2629, NJ 2016, 495 Eiseres/De Republiek Gabon
HR 6 december 2019, ECLI:NL:HR:2019:1917, NJ 2020, 366 Tweeconclusieregel
HR 29 mei 2020, ECLI:NL:HR:2020:984 Devolutieve werking van het hoger beroep
Leereenheid 9
HR 7 februari 1992, ECLI:NL:HR:1992:ZC0501, NJ 1992, 810 Liberty/Budget Rent a Car
Leereenheid 10
HR 22 december 2006, ECLI:NL:HR:2006:AZ1593, NJ 2008, 4 Kers/Rijpma
Leereenheid 11
HR 20 december 2019, ECLI:NL:HR:2019:2026, NJ 2020/425, m.nt. A.I.M. van Mierlo
HR 15 februari 2008, NJ 2008, 437
3
, Burgerlijk procesrecht 2022
Leereenheid 1: Hoofdbeginselen van het burgerlijk procesrecht
Hoofdstuk I de nummers 1, 2, 3, 5 en 7 lesboek + aanvullingen cursussite YouLearn
Hoofdstuk 1: Inleiding
1. Aard en functie van het burgerlijk procesrecht
Het burgerlijk procesrecht is het geheel van rechtsregels, dat voor het burgerlijk proces geldt. Het burgerlijk
procesrecht heeft ten doel de onzekerheid en strijd van de feitelijke en rechtstoestand tussen partijen in een
geschil tot een einde te maken door een vonnis dat partijen bindt. Door het vonnis wordt nieuw recht gevormd.
Het vonnis is in beginsel beperkt tot partijen, maar van rechterlijke uitspraken gaat ook een zekere
precedentwerking uit. Voorbeelden hiervan zijn uitspraken waarbij echtscheiding of adoptie wordt uitgesproken.
2. Materieel en formeel privaatrecht
Het burgerlijk recht wordt aangeduid als materieel privaatrecht en het burgerlijk procesrecht als formeel
privaatrecht. Het burgerlijk procesrecht bestaat voor en groot deel uit procedureregels en vormvoorschriften,
maar bevat ook bepalingen van materiële aard (zoals die waarin bevoegdheden aan rechters, procespartijen,
advocaten en deurwaarders worden toegekend), terwijl men in het burgerlijk recht ook vormvoorschriften treft.
Het bewijsrecht wordt gerekend tot het burgerlijk procesrecht. Een geheel nieuwe regeling is geplaatst in het
Wetboek van Burgerlijke rechtsvordering. Tot het burgerlijk procesrecht behoren de regels betreffende:
a. De bevoegdheid van de rechterlijke macht in burgerlijke zaken;
b. De bevoegdheden van procespartijen, advocaten, deurwaarders, arbiters en getuigen in burgerlijke zaken;
c. De wijze van procederen in burgerlijke zaken;
d. Het bewijs in burgerlijke zaken;
e. Vonnissen en beschikkingen en de rechtsmiddelen, die tegen rechterlijke beslissingen kunnen worden
aangewend;
f. De tenuitvoerlegging van vonnissen en andere executoriale titels;
g. Arbitrage (geschillenbeslechting door anderen dan rechters).
3. Wetgeving, verdragen en EU-verordeningen
De grondwet bepaalt in artikel 107 dat de wet het burgerlijk procesrecht regelt in een algemeen wetboek. Dit is
geschied in het Wetboek van Burgerlijke rechtsvordering. Bij het ontwerpen hiervan heeft de Frans Code de
procédure civile de basis gevormd. Het Wetboek van Burgerlijke rechtsvordering heeft 4 boeken:
- Boek 1 -> de wijze van procederen voor de rechtbanken, de gerechtshoven en de Hoge Raad
- Boek 2 -> van de gerechtelijke tenuitvoerlegging van vonnissen, beschikkingen en authentieke akten.
- Boek 3 -> van rechtspleging van onderscheiden aard
- Boek 4 -> arbitrage
Enige internationale verdragen op het gebied van burgerlijke rechtsvordering, waarbij Nederland is aangesloten
zijn:
- Het EEG;
- Verdrag van Lugano;
- Het bewijsverdrag 1970;
- Verdrag van New York.
Voor het burgerlijk procesrecht wordt Europees recht steeds belangrijker, omdat rechtsverhoudingen vaker
grensoverschrijdend zijn. Daarom krijgt Nederland steeds vaker te maken met internationale geschillen, waarbij
ook buitenlandse partijen zijn betrokken.
5. Hoofdbeginselen
Het burgerlijk procesrecht wordt slechts in beperkte mate beheerst door fundamentele rechtsbeginselen, die in
alle landen en alle tijden onder alle omstandigheden en voor alle soorten procedures zouden gelden. Van
fundamenteel belang mag worden geacht dat beide partijen een gelijkwaardige positie in het geding innemen
en gelijke kansen krijgen hun belangen te verdedigen. Enkele beginselen zijn in de Grondwet erkend. Het EVRM
is ook van grote betekenis. De volgende beginselen kunnen als hoofdbeginselen bij een civiel proces worden
aangemerkt:
4
