Doelen – Thema 3 – BVLI en oor
Reactie van een cel op een prikkel
Prikkel = Noxe, iets dat schade brengt op een cel
o Endogeen = van binnenuit. Bijv: cellen worden ouder en wordt
kwetsbaar.
o Exogeen = van buiten. Bijv: zonlicht
Je merkt wat van een noxe als het aanpassingsniveau wordt overschreden; dit
verschilt per cel.
Adaptie: manieren hoe een cel reageert op de prikkel
Hypertrofie cel wordt groter van volume als reactie op de prikkel
o Vb: verdikte ventrikelwand
o Vb: trainen: de cel wordt groter dus de spier wordt dikker
Hyperplasie hogere celdeling
o Bij cellen bij hoge celdeling
o Vb: wrat: als gevolg van virale infectie een hogere celdeling
o Vb: borstgroei bij mannen, de cellen worden niet groter maar aantal
nemen toe
Atrofie = zonder voeding cel neemt af van aantal en functie
o Numerieke atrofie: afname van cellen
o Eenvoudige atrofie: afname van functie
o Vb: alzheimer want de cellen krimpen en functie neemt af
o Vb: carpaal tunnel syndroom: geen zenuwprikkeling meer in die zenuw.
De prikkel ontbreekt, dus de zenuw wordt niet kleiner maar de spier
waar die zenuw in eindigt wel, die spier wordt kleiner want celdeling
neemt af.
Metaplasie (of dysplasie) cel verandert van vorm en functie
o Bij kortdurende noxe reversibel, bij langdurige noxe irreversibel
o Vb: endometriose en baret slokdarm, als gevolg van slokdarm
veranderen de cellen van functie
Regressie = achteruitgang van de cel wat schade oplevert
Degeneratie = achteruitgang
o Intracellulair = in de cellen zoals fenylketonurie
o Intercellulair = tussen de cellen in zoals ganglion en Ehlers Danlos
Necrose
o Plaatselijk afsterven van weefsel met schade aan omliggend weefsel
o Ontstekingsreactie
o De cel breekt open en de inhoud komt erbuiten wat de omliggende
weefsels beïnvloedt wat een ontstekingsreactie oproept.
o Vb: Na reanimatie hebben cellen lang geen zuurstof gehad en gaan
dood.
Apoptose
o Gereguleerde (geprogrammeerde) celdood, omgeving merkt er niks
van, geen ontstekingsreactie
o Als gevolg van een noxe kan een cel in zelfverdediging gaan en in
geprogrammeerde celdood gaan
o Vb: Witte bloedcellen hebben levensduur van 7 dagen en daarna
geprogrammeerde celdood.
Ontsteking: Als gevolg van een prikkel op een cel kan een ontsteking
ontstaan
o Rubor Roodheid Door vasodilatatie
o Calor Warmte Door vasodilatatie
1
Reactie van een cel op een prikkel
Prikkel = Noxe, iets dat schade brengt op een cel
o Endogeen = van binnenuit. Bijv: cellen worden ouder en wordt
kwetsbaar.
o Exogeen = van buiten. Bijv: zonlicht
Je merkt wat van een noxe als het aanpassingsniveau wordt overschreden; dit
verschilt per cel.
Adaptie: manieren hoe een cel reageert op de prikkel
Hypertrofie cel wordt groter van volume als reactie op de prikkel
o Vb: verdikte ventrikelwand
o Vb: trainen: de cel wordt groter dus de spier wordt dikker
Hyperplasie hogere celdeling
o Bij cellen bij hoge celdeling
o Vb: wrat: als gevolg van virale infectie een hogere celdeling
o Vb: borstgroei bij mannen, de cellen worden niet groter maar aantal
nemen toe
Atrofie = zonder voeding cel neemt af van aantal en functie
o Numerieke atrofie: afname van cellen
o Eenvoudige atrofie: afname van functie
o Vb: alzheimer want de cellen krimpen en functie neemt af
o Vb: carpaal tunnel syndroom: geen zenuwprikkeling meer in die zenuw.
De prikkel ontbreekt, dus de zenuw wordt niet kleiner maar de spier
waar die zenuw in eindigt wel, die spier wordt kleiner want celdeling
neemt af.
Metaplasie (of dysplasie) cel verandert van vorm en functie
o Bij kortdurende noxe reversibel, bij langdurige noxe irreversibel
o Vb: endometriose en baret slokdarm, als gevolg van slokdarm
veranderen de cellen van functie
Regressie = achteruitgang van de cel wat schade oplevert
Degeneratie = achteruitgang
o Intracellulair = in de cellen zoals fenylketonurie
o Intercellulair = tussen de cellen in zoals ganglion en Ehlers Danlos
Necrose
o Plaatselijk afsterven van weefsel met schade aan omliggend weefsel
o Ontstekingsreactie
o De cel breekt open en de inhoud komt erbuiten wat de omliggende
weefsels beïnvloedt wat een ontstekingsreactie oproept.
o Vb: Na reanimatie hebben cellen lang geen zuurstof gehad en gaan
dood.
Apoptose
o Gereguleerde (geprogrammeerde) celdood, omgeving merkt er niks
van, geen ontstekingsreactie
o Als gevolg van een noxe kan een cel in zelfverdediging gaan en in
geprogrammeerde celdood gaan
o Vb: Witte bloedcellen hebben levensduur van 7 dagen en daarna
geprogrammeerde celdood.
Ontsteking: Als gevolg van een prikkel op een cel kan een ontsteking
ontstaan
o Rubor Roodheid Door vasodilatatie
o Calor Warmte Door vasodilatatie
1
