Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 5 kenmerkende aspecten
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Kenmerkende aspecten 18, 19, 20, 21, 23, 25, 26, 27, 28, 29, 30. Hoofdstuk 5 van geschiedenis havo/vwo.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Mirte Mulder V4TbHoofdstuk 5: Veranderingen in de Nieuwe Tijd
KA 18 – De Europese expansie
Tijdvak 5, Tijd van de ontdekkers en hervormers
“Het begin van de Europese overzeese expansie.”
De West-Europeanen hebben een beperkt wereldbeeld Alleen Europa,
Noord-Afrika en de Arabische wereld zijn bekend. Wat ze wisten hadden ze van
de:
Europeanen die er geweest waren
Beschrijvingen van de Grieken en Romeinen
Arabische handelaren + hun producten
De Europese expansie begon in de 15e eeuw en vooral Spanje en Portugal
speelden hier een grote rol in. Dit ging overzees omdat de Islamitische heersers
geen Christelijke mensen door hun land lieten gaan. Redenen voor de Europese
expansie:
Economie: Luxeproducten waren erg gewild door Europeanen, daarom was
handel een belangrijke reden.
Politiek: De expansie creëerde kansen om grote rijken te veroveren.
Cultuur:
o Verspreiding van het christendom.
o Nieuwsgierigheid en zucht naar avontuur.
Spaanse conquistadores (veroveraars) koloniseren de rijken van de Azteken en
de Inca’s.
Gevolgen:
Indianen sterven door Europese ziektes
Indianen worden gekerstend
Indianen worden gedwongen tot arbeid.
Protest tegen slechte behandeling indianen
Gevolg vanaf 1542:
Trans-Atlantische slavenhandel: Import van Afrikaanse slaven vormt het begin
van de driehoekshandel.
KA 19 en 20 – Renaissance en humanisme
Tijdvak 5, Tijd van de ontdekkers en hervormers
“Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van
een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.”
In de 15e eeuw weten de Noord-Italiaanse stadstaten zich los te maken van de
Duitse keizer en de paus. De groeiende handel met Midden-Oosten en rijke
Vlaamse handelssteden zorgt voor een groei in de economie. Zo groeit Noord-
Italië tot het rijkste gebied van heel Europa.
Nieuw mensbeeld voor bovenlaag van rijke handelaren:
Middeleeuwen Renaissance
Memento mori (gedenk te sterven) Carpe diem (pluk de dag)
Iedereen werd eraan herinnerd dat als Men vond dat je moest genieten van je
men dood ging je of naar de hemel of leven. Dit deden ze door middel van
naar de hel ging. paleizen bouwen en dus genieten van
hun rijkdom.
Nieuwe belangstelling voor klassieke erfgoed (alles wat over is gebleven van
Grieken en Romeinen).
Architectuur en kunst op basis van klassieke vormentaal.
Pagina 1 van 7
, Mirte Mulder V4Tb
Humanisten probeerden op basis van de geschriften van de Grieken en de
Romeinen de wereld beter te begrijpen. Dit deden ze door zo oud mogelijke
teksten te vergelijken met teksten uit hun eigen tijd, de aanpassingen haalden ze
hierna weg.
Humanisme Kritische denkhouding + Leven als een universele mens
Dit zorgde voor een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
Proberen de wereld te verklaren op een rationele manier.
KA 21 – De kerkhervorming
Tijdvak 5, Tijd van de ontdekkers en hervormers
“De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa
tot gevolg had.”
Toenemende kritiek op de geestelijkheid:
Kritiek op de paus: streven naar wereldlijke macht door de paus.
o Paus en andere geestelijken waren vooral bezig met luxe leven,
corruptie en rijkdom van de hoge geestelijkheid.
Slechte opleiding van de parochiepriesters.
Mensen die afweken van de katholieke leer werden vervolgd door de inquisitie
(kerkelijke rechtbank die niet-katholieken opspoort en veroordeelt). Vanaf de 15 e
eeuw werd de kritiek op de geestelijkheid erger omdat dit sneller verspreid kon
worden via de nieuw uitgevonden drukpers.
Gevolg:
Begin van de kerkhervorming of reformatie.
Katholieke kerk Humanisten
De kerk bepaalt geloofsregels. Kerk is niet bezig met het geloof, maar
met bijgeloof, rijkdom en macht.
Geestelijkheid is nodig voor contact Bijbel is basis van het geloof,
tussen God en gelovigen. geestelijkheid was niet nodig voor
contact.
Verschillende standpunten:
Katholiek Protestant
De paus is de leider van de kerk. Er is geen aparte leider van alle
protestantse groeperingen te samen.
Alle ambten in de organisatie van de Alle taken in de kerk worden door
kerk worden vervuld door geestelijken. leken vervuld, behalve het ambt van
predikant.
Geestelijken mogen niet trouwen. Predikanten mogen trouwen.
In de kerkdienst staat de In de kerkdienst staat de preek van de
eucharistieviering centraal. predikant over een Bijbeltekst
centraal.
Geestelijken en heiligen zijn nodig als Geestelijken en heiligen zijn niet
bemiddelaars tussen de gewone mens nodig, iedereen kan zelf zijn weg naar
en God. God vinden.
Verschillen tussen Luther en Calvijn:
Luther Calvijn
Verering van relikwieën en heiligen is + Branden van kaarsen en orgelspel is
bijgeloof. bijgeloof.
Je komt alleen in de hemel door God heeft al bepaald of jij naar de
oprecht te geloven. hemel gaat predestinatie.
Een vorst mag het geloof voor zijn Gelovige mag zelf zijn geloof bepalen.
onderdanen bepalen. Als een vorst dit niet toestaat, mag je
in opstand komen.
Gevolgen van de reformatie:
Pagina 2 van 7
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mirte5. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen