Samenvatting
Samenvatting Rechtswetenschap
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
Samenvatting hoorcolleges rechtswetenschap, premaster Rechtsgeleerdheid
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 1: visies op recht en rechtsbronnenWat is recht?
Een verzameling van wetten, een verzameling van regels die in Nederland gelden en waaraan we ons
moeten houden, een verzameling van regels en beginselen die in Nederland gelden, recht is wat in
een individueel geval wordt gezegd recht is, recht is dat wat als rechtvaardig wordt ervaren.
→ ligt aan de visie van degene.
Kenmerken van positivisme, natuurrecht, interactionisme (contextualisme)
Rechtspositivisme: Kenmerken
- Belangrijkste vraag: wat is het geldend recht?
- Recht is verzameling van regels en begrippen die op basis van de daarvoor geldende procedures zijn
tot stand komen. → bijv. NL grondwet: formele wet wordt gemaakt door regering en Staten-Generaal
samen Art. 81GW
- Vormelijke kenmerken zijn belangrijk om te bepalen wat recht is → geeft houvast
- Recht en moraal (of vorm en inhoud) zijn niet onlosmakelijk met elkaar verbonden → slecht recht is
dus ook geldend recht.
Voordeel: rechtszekerheid, helderheid en duidelijkheid biedt
Nadeel: recht is soms onrechtvaardig, wat doe je dan?
Natuurechtsdenken: Kenmerken
- Belangrijkste vraag: wat is rechtvaardig recht?
- Het positieve recht is in principe onvolledig gerealiseerde rechtvaardigheid → recht moet zoveel
mogelijk synoniem zijn met gerechtigheid
- Het positieve recht moet voldoen aan beginselen van rechtvaardigheid
-Vormelijke kenmerken zijn belangrijk om te bepalen wat recht is, maar inhoudelijke kenmerken
evenzeer
-Recht en moraal zijn wel onlosmakelijk met elkaar verbonden: (heel erg) slecht recht is geen geldend
recht
Voordeel: kritische toetsing van het gepositiveerde recht
Nadeel: Nogal vaag, wat is rechtvaardig? Wanneer is slecht recht niet meer geldig?
Interactionisme: Kenmerken
- Belangrijkste vraag: wat is rechtvaardig in de omstandigheden van het geval?
- Recht is een activiteit, en rechtsregels krijgen betekenis in het sociale verkeer → recht is wat de
rechtsgenoten in een bepaalde situatie in het licht van bestaande regels als recht ervaren
- Rechtsregels zijn geen absolute normen, maar richtlijnen voor gedrag die ingevuld moeten worden
- De omstandigheden van het geval zijn uitermate belangrijk voor de invulling van regel → niet alleen
toepassing van verschillende regels en beginselen, maar ook afweging ten opzichte van elkaar → welk
recht is nodig om conflicten in de maatschappij hanteerbaar te maken?
Voordeel: flexibel en toegespitst op omstandigheden van het geval
Nadeel: een zekere vaagheid. Wat zijn de juiste omstandigheden van het geval? Hoe wegen we die?
Verschil natuurrecht en interactionisme:
Natuurrecht: recht moet objectieve- buiten het recht bestaande- normen belichten
Interactionisme: rechtsnormen krijgen betekenis vanuit de samenleving en worden ingevuld op basis
, van opvattingen die op een bepaalde plaats en op een bepaald moment als belangrijk worden ervaren
→ denken vanuit de casus en maatschappelijke omstandigheden.
contectualisme: Wordt ontwikkeld in de tekst van Loth/ Gakeer variatie op interactionisme
- Rechter moet bij geschilbeslechting rekening houden met de omstandigheden van het geval (maar
regels blijven belangrijk) en een evenwicht zoeken tussen ‘hard and fast rules’ en de context van de
casus → voor zover mogelijk moet hij/zij zich aan de regels houden, tenzij er zich een casus aandient
die afwijking of kwalificatie van de rechtsregels rechtvaardigt
1. Ten eerste moet er worden gekeken naar de omstandigheden waaronder het recht tot stand is
gekomen
2. Ten tweede kan het recht alleen goed begrepen worden wanneer in een concrete zaak alle
omstandigheden worden meegenomen
- De taalstructuur van het recht helpt hierbij → open texture: inzicht dat de taal van het recht altijd
voor interpretatie vatbaar is
- Meer op rechtszekerheid gericht dan interactionisme; betrekt omstandigheden van het geval
wanneer wenselijk, maar de contectualist denkt vanuit het gepositiveerde recht zelf en pas het aan via
interpretatie indien nodig
Een bijzondere rechtsbron: rechtsbeginselen → tekst Ippel en Rijpkema
Rechtsbeginselen: grondgedachten die een rechtsorde funderen. Kenmerken
-Beginselen zijn abstracter dan regels en hebben een moreel karakter
-Fungeren als richtingwijzers (hebben geen alles-of-niets-karakter, zoals regels)
-Hebben dimensie van gewicht (blijven ook geldig als ze niet van toepassing blijken, wat bij regels niet
het geval lijkt)
Vragen: zijn rechtsbeginselen een (hanteerbare) rechtsbron?
Kunnen ze scherp onderscheiden worden van rechtsregels?
Relatie rechtsbronnen tekst witteveen p.71 -102
Rechtsbron: de bronnen waar rechtsregels uit voortvloeien en in te vinden zijn → wet, verdrag,
gewoonte, rechtspraak (jurisprudentie), rechtsbeginselen
Positivisten zijn meer exclusief gericht op bewerkstelligen van rechtszekerheid en duidelijkheid in
vergelijking met bijv. natuurrechtsdenkers of interactionisten. Het formeel tot stand gekomen recht
(zoals de wet) is dan al snel de belangrijkste rechtsbron
Bij interactionisme is er wat meer ruimte voor bronnen die een contextuele visie op het recht
faciliteren: bijv. rechtsbeginselen of gewoonterecht
Natuurrecht: in de mate dat de principes van gerechtigheid waar het natuurrecht zich op beroept
terug te vinden zijn in rechtsbeginselen heeft men daar uiteraard geen problemen mee
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kkboudih. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75632 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen