Een stof is opgebouwd uit atomen. Atomen zijn vervolgens opgebouwd in:
- Protonen Positief geladen in de kern
- Neutronen neutraal geladen in de kern
- Elektronen negatief geladen om kern heen in elektronenbanen.
Elektronen zijn veel beweeglijker. Als er iets verandert, gebeurt er altijd iets met de verdeling van
elektronen en nooit met protonen (mits er een kernreactie is).
De ladingseenheid is 1,6x10-19 C. Er zijn daarom veel atomen nodig om een voorwerp een lading te
geven.
Lading van een voorwerp
- Een ongeladen voorwerp heeft GEEN netto lading. Het aantal + en – compenseren elkaar
- Positief geladen voorwerp heeft meer + dan –
- Negatief geladen voorwerp heeft meer – dan +
- Wrijving zorgt voor beweging van elektronen van het ene naar het andere voorwerp.
Hierdoor wordt één voorwerp statisch positief of statisch negatief.
- Hoe een voorwerp geladen wordt hangt af van de materialen die gebruikt worden.
Metaal geleidt elektriciteit goed geeft elektronen aan positief of negatief geladen voorwerp
schok in de vingertop krijgt schok ondanks positieve of negatieve lading.
Aantrekking door geladen voorwerp
- Een negatief geladen voorwerp trekt een positief geladen voorwerp aan.
- Twee negatief of positief geladen voorwerpen stoten elkaar af
- Een neutraal voorwerp wordt in de buurt van een negatief geladen voorwerp opgesplitst in
een + en – gedeelte, door de verhuizing van elektronen van de ene naar de andere kant.
Hierdoor trekt een negatief geladen voorwerp ook neutrale voorwerpen aan.
VB: Swiffer is negatief geladen trekt ongeladen stof aan.
Wet van Couloumb
Formule hoef je niet te kennen
- Ongelijksoortige ladingen trekken elkaar aan
- Gelijksoortige ladingen stoten elkaar af
- Hoe groter de ladingen hoe groter het effect (q = lading)
- Hoe groter de afstand hoe kleiner het effect (kwadratisch; d; distance)
Voorbeelden statische elektriciteit
- Haren kammen bij heel droog weer
- Trui over je hoofd trekken
- Kat aaien
- Over hoogpolig tapijt lopen bij zeer droog weer
- Een ballon opwrijven
- Onweer
- Een auto die een tijd gereden heeft
, Gevaren statische elektriciteit
- Elektrische schok (schikreactie)
- Elektrische vonk
- Brand en explosie, bij makkelijk ontvlambare gassen en bij aanwezigheid zuurstof
- Verstoring van andere elektrische signalen
Vermijden van statische elektriciteit
- Vermijden van zeer droge lucht droge lucht geleidt elektriciteit beter
- Vermijden van wrijving en statische stoffen
- Afvoer van lading verzorgen (aarding, bliksemafleider)
- Keuze voor stoffen die minder snel statisch geladen raken zorgen voor minder statische
elektriciteit. Een rubbere schoen + hoogpolig tapijt = statisch geladen
Potentiaal van een bol
Potentiaal = het effect van de lading op een ander voorwerp
- De potentiaal wordt groter naarmate er meer lading op de bol aanwezig is (grootte
voorwerp)
- De potentiaal wordt kleiner naarmate het andere voorwerp verder verwijderd is van de
lading (afstand)
- Uitgedrukt in Volt (V)
Potentiaalverschil = Spanning = U = uitgedrukt in Volt
- Verschil in potentiaal tussen 2 punten
Batterij of accu zorgt voor een vast potentiaalverschil. Elektronen lopen na van – naar + pool.
Elektrische stroom loopt van + naar – pool = Stroom = I = uitgedrukt in Ampere
Weerstand = R = uitgedrukt in Ohm
- Bepaalt bij stroom hoezeer de stroom belemmerd wordt
- Bij een grote weerstand hebben elektronen meer moeite door te bewegen weinig stroom
- Daarnaast is het afhankelijk van de kracht van de batterij of accu
Elektrische weerstand van een draad:
- R = weerstand = Ohm
- P = soortelijke weerstand (materiaal)
- L = lengte
- A = dwarsdoorsnede van oppervlak van de draad
Wet van Ohm
- De weerstand bepaalt bij een bepaalde spanning hoeveel stroom er loopt
Elektrische schakelingen
Serieschakeling = aan elkaar koppelen van batterijen in een stroomcircuit, waardoor er grotere
voltages gecreëerd kunnen worden. De capaciteit verandert niet ten opzichte van 1 batterij. Wel
wordt de stroom die door het lampje loopt hoger dan met 1 batterij.
Als je 4 batterijen in een serie zet kun je de voltages optellen: 4*1,5V = 6V in totaal.
Sluit de pluspool aan op de minpool van de volgende batterij.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SRdoesburg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,50. Je zit daarna nergens aan vast.