In deze samenvatting (Biologie: Nectar hoofdstuk 19: Sport, vwo 6) staat alles wat je moet weten over spieren, dissimilatie en controle van bewegingen. In deze samenvatting staat alle noodzakelijke informatie met handige plaatjes. Veel succes met leren!
Tip voor dit hoofdstuk: zorg er goed voor ...
Antwoord: Er wordt een CO2-groep van het pyrodruivenzuur afgehaald zodat uiteindelijk acetyl-CoA kan ontstaan.
Voorbeeld van de inhoud
BIO H19 SPORT
19.1 BOUW VAN PEZEN
AAN ELKAAR VERBONDEN
Pezen bestaan uit bindweefsel: koppelt weefsels aan elkaar en houdt organen op hun plaats;
Bestaat uit
- Cellen
- Tussencelstof (gelachtig materiaal rond de cellen met veel eiwitten)
BEWEGEN: SPIEREN, PEZEN EN GEWRICHTEN
Door skeletspieren samen te trekken, bewegen de botten rond hun draaipunten in de gewrichten
Pezen verbinden de skeletspieren met de botten
Banden verbinden botten
BOUW VAN PEZEN
Vezels in pezen zijn opgebouwd uit collageen (: gemaakt door
peescellen)
In tussencelstof:
- 3 collageenketens vormen door H-bruggen een
drievoudige helix (: quaternaire structuur)
- Veel drievoudige helices (van collageen) vormen een
collageenfibril (: gestreept uiterlijk)
- Veel collageenfibrillen vormen een collageenvezel
- Veel collageenvezels vormen een collageenbundel
Een pees is nauwelijks uitrekbaar (te ver uitgerekt scheuren)
Gedraaide collageenstrengen in de achillespees slaan bij
indrukking veerenergie op:
die vrijkomt bij het lopen
CONTACT HOUDEN
Cellen van bindweefsel zijn door tussencelstof verder van elkaar verwijderd
(dan andere celtypen)
- Connexoneiwitten verbinden celmembranen gap junction:
eiwitkanaal waardoor ionen en kleine moleculen bewegen
- Gap junctions zijn niet permanent: ze wisselen voortdurend
BOUW VAN SKELETSPIEREN
Skeletspieren zijn opgebouwd uit bundels spiervezels: ontstaan door
samensmelting van honderden spiercellen ( meerdere kernen):
Om bundel spiervezels: bindweefsel met bloedvaten
Spiervezels bevatten myofibrillen (eiwitfilamenten): zorgen voor samentrekking; bestaan uit (BINAS
90C):
, - Twee in elkaar gedraaide ketens van het eiwit actine
- Dikke filamenten van het eiwit myosine
Actine- en myosinefilamenten geordend (I- en A-banden) dwarsgestreept spierweefsel (BINAS 80E)
Sarcomeer: de kleinste eenheid van een spiervezel die kan samentrekken
- Ligt tussen 2 Z-lijnen (bestaande uit actineketens)
GECOÖRDINEERD SAMENTREKKEN
Van de hersenen gaan impulsen via het ruggenmerg richting beenspieren:
- Axonen van motorische neuronen eindigen in een aantal neuromusculaire synapsen: geven
acetylcholine af activeert spiervezels
Motorische eenheid: groep spiervezels die op impulsen van 1 axon reageert (bij nauwkeurige spieren
minder spiervezels per motorische eenheid
SPIERWEEFSEL ROND HOLLE ORGANEN
Hartspierweefsel (BINAS 80E):
- Geen vezels maar netwerk
- Kernen liggen centraal
- Snel, actief, niet vermoeid
- Gap junctions zorgt voor gecoördineerde samentrekking van het hart
Glad spierweefsel (BINAS 80E):
- Enkelvoudige spiercellen: eenkernig
- Traag, maar groot uithoudingsvermogen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JustDoIt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.