In dit document is de ABCDE zeer volledig uitgewerkt. Met deze uitwerking heb ik een 8 voor mijn toets gehaald. Geschreven door een HBO-V'er op de Hogeschool Utrecht.
Hoofdstuk 1 Herkennen van de vitaal bedreigde patiënt
1.1 Opvang van vitaal bedreigde patiënt met ABCDE-methode
De letters ABCDE staan voor:
• Airway
• Breathing
• Circulation
• Disability
• Exposure/environment
De vitale functies zijn:
• Ademhaling
• Circulatie
• Bewustzijn
1.2 Verstoring van vitale functies
Verstoring van de vitale functies is het gevolg van ernstig onderliggend lijden. Wanneer ontregeling
opreed van één of meer vitale functies houdt dit in dat het lichaam niet in staat is om te
compenseren.
Diverse onderzoeken tonen aan dat patiënten vlak voordat ze een circulatiestilstand krijgen in veel
gevallen een mildere verstoring in één of meer vitale functies hebben:
• 70% heeft een verstoring van de normale ademhaling binnen 8 uur;
• 66% heeft extremere afwijkingen van de vitale functies binnen 6 uur, hiervan is de arts in een
kwart van de gevallen op de hoogte.
Afwijkingen van de vitale parameters vormen de basis voor de Early Warning Score (EWS).
Weinig UP vanwege afname doorbloeding.
,1.4 Ademhaling
Doorgaans een ademhaling van 12-20 keer per minuut. Een trage ademhaling kan passen bij een
depressie van het ademhalingscentrum in de hersenen, dit kan door ziekte of medicatie.
1.5 Zuurstofsaturatie in het bloed
Verlaagde zuurstofsaturatie: hypoxemie. Oorzaken van een verlaagde zuurstofsaturatie in het bloed:
• Longaandoeningen;
• Pijn bij ademen;
• Ernstige ziekte: sepsis;
• Verlaagde ademhalingsprikkel: CVA, delier, medicamenteus, intoxicatie, sepsis.
1.7 Bewustzijn
Voor het meten van het bewust zijn wordt de Glasgow Coma Scale (GCS) gebruikt. EMV:
• Eye opening
• Motor response
• Verbal response
Bij een score van 8 of minder spreek je bij een trauma capitis van ernstige hersenletsel of (bij andere
ziektebeelden) van een comateuze toestand, deze patiënten worden in veel gevallen geïntubeerd. Bij
een score van 9-12 punten wordt er gesproken van matig hersenletsel en bij een score van 13-15
punten van licht hersenletsel.
Bij kinderen kan de AVPU-score gebruikt worden.
A Alert: het kind is wakker en alert.
V Verbal: het kind reageert pas bij aanspreken.
P Pain: het kind reageert alleen na het toedienen van een pijnprikkel.
U Unresponsive: het kind reageert niet op prikkels.
Indien een patiënt bij beoordeling van de Disability niet alert is en ook niet reageert op aanspreken
wordt een pijnprikkel toegediend. Deze pijnprikkels kunnen bijvoorbeeld gegeven worden door
stevig op het sternum (borstbeen) te drukken of de supraorbitale rand (oogkas).
Vaak is er geen aparte pijnprikkel nodig om de AVPU-score te bepalen. Bij een kind dat alleen
reageert op pijnprikkels (AVPU = P) of op geen enkele prikkel (AVPU = U) is er sprake van een ernstig
verminderd bewustzijn.
,1.9 SIT (spoed interventieteam)
Oproepprocedure:
• Stap 1: verpleegkundige identificeert vitaal bedreigde patiënt;
• Stap 2: patiënt voldoet aan geaggregeerde parametersysteem;
• Stap 3: de verpleegkundige belt de hoofdbehandelaar (medisch-specialist of arts)
• Stap 4: hoofdbehandelaar maar binnen 30min een behandelplan, kan ook direct het SIT-
team inschakelen. Na 1 uur wordt het effect geavaleerd
• Stap 5: na onvoldoende/ geen effect, neemt het SIT-team de vitaal bedreigde patiënt over
maar blijft de hoofdbehandelaar verantwoordelijk. Tenzij de patiënt wordt opgenomen op
bijvoorbeeld de IC
Het SIT-team bestaat uit:
• IC-, SEH- of CCU-verpleegkundige;
• Arts (intensivist, anesthesioloog, SEH-arts, arts-ass of medisch specialist
Missie en verantwoordelijkheden SIT:
• 24/7 per dag beschikbaar
• Binnen 10 minuten op de afdeling
• Makkelijk bereikbaar
• Laagdrempelige toegang
Hoofstuk 2: Primary survey en de A (Airway)
2.1 primary survey en secondary survey
Primary survey= evalueren van de ABCDE’s, wanneer direct levensbedreigende zaken zijn
genasaliseerd en ondervangen, wordt de primary survey afgesloten en gaat het over naar de secondary
survey.
Secondary survey= in deze fase wordt de tijd genomen om uitgebreid (van top tot teen) onderzoek
gedaan om bijbehorende diagnoses te vinden. Ook worden niet-levensbedreigende afwijkingen en
letsel behandeld in deze fase.
2.2 – voorbereiding voor opvang van een patiënt
Goede voorbereiding is nodig voor een snelle en duidelijk overdracht. Het volgende is van belang:
• Informatie (SBAR)
• Beschikbaarheid van een geschikte ruimte (shockroom, traumakamer, CT-kamer)
• Apparatuur voor bewaking en stabilisatie van de luchtweg
• Vloeistoffen voor infusie
• Monitoringapparatuur
• Communicatielijn met spoed hulp in te kunnen roepen
• Snel beschikbare diagnostische hulpmiddelen (radiologie, laboratorium)
• Beschermde materialen voor de zorgverleners (handschoenen, mondkapjes, schort,
beschermbrillen)
, 2.3 Treat first what kills first
Het is hierbij van belang dat de juiste volgorde van onderzoek en behandeling van een vitaal bedreigde
patiënt wordt uitgevoerd.
A: Airway
Het controleren van de luchtweg en ervoor zorgen dat de luchtweg vrij is. Bij een trauma patiënt wordt
er gelijk gezorgd voor bescherming van de cervicale wervelkolom.
B: Breathing
Het controleren van en zorgen voor een goede ventilatie en oxygenatie. (Zorgen dat een slachtoffer
kan blijven ademen of wordt beademd).
C: Circulation
Het controleren van en zorgen voor een goede hemodynamiek
(Belangrijk daarbij is de bloeddruk en de pols, gelet op frequentie, volume en regelmaat. Oorzaken
kunnen zijn: hartritmestoornissen, hartfalen, hartstilstand, shock, afknelling en ernstige bloedingen.)
D: Disability (bewustzijn)
Het controleren en behandelen van een levensbedreigende neurologische afwijking
(Dit wordt beoordeeld door middel van de AVPU- of EMV-score).
E: Exposure/Environment (blootstelling/omgevingsfactoren)
Controleren van overige levensbedreigende aandoeningen (die niet onder de ABCD vallen), zoals
hypothermie en het bestrijden van pijn.
Samenvattend omvat de primary survey:
• Evaluatie van de patiënt volgens de ABCDE-systematiek
• Behandeling van levensbedreigende problematiek
• Aanvullende ABCDE-gerelateerde monitoring en
essentiële diagnostiek om levensbedreigende
afwijkingen aan te tonen of uit te sluiten.
2.4 – Airway
Oorzaken van A-gerelateerde problemen:
• Een corpus alienum: iets wat niet in het lichaam
thuishoort (stukje appel in de luchtpijp of speelgoed
in de neus van een kind).
• Bloed, braaksel of slijm in de mond of in de bovenste
luchtweg.
• Zwelling van trachea, tong of lippen, bijvoorbeeld van
anafylaxie
• Trauma van het gezicht of de luchtpijn (trachea)
• Verminderd bewustzijn waardoor de tong naar
achteren zakt. Zorg hierbij dat de luchtweg zo snel
mogelijk weer vrijkomt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lynna2000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
