Biologie Hoofdstuk 20 - Eiwit
20.1 Van polypeptideketen tot werkzame eiwitten
Afwerking polypeptideketen
De code voor eiwitten ligt in het DNA. Na transcriptie gaat het mRNA van de kern naar een ribosoom.
Hier is translatie. Het eerst gevormde stukje polypeptideketen is een adreslabel. Dit bindt aan een
signaalherkenningsmolecuul (SHM), waardoor de translatie tijdelijk stopt. Het SHM hecht aan een
SHM-receptoreiwit van het ER en het ribosoom koppelt aan een ribosoomreceptor van het ER,
waardoor de eiwitpoort opengaat. GTP hecht aan de SHM-receptor, splitst in GDP en P i en het SHM
komt los van zijn receptor. Een enzym verwijdert het signaalpeptide van de polypeptideketen. De
translatie gaat verder, waarbij de groeiende polypeptideketen in het ER komt. Als het stopcodon
bereikt is, bindt een ontkoppelingsfactor aan het mRNA, wat de polypeptideketen loskoppelt van het
ribosoom. De ribosoomreceptor laat het ribosoom los, dat in 2 deelt. De eiwitpoort sluit.
In het gladde ER
begint omzetting naar een eiwit. Via transportblaasje gaat het eiwit naar het Golgi-systeem. In het
Golgi-systeem ontstaat de definitieve eiwit vorm. Ook hier bepalen adreslabels de eindbestemming.
Een transportblaasje brengt via exocytose het product de cel uit, de eiwitten gaan deel uitmaken van
het celmembraan (receptor) of er ontstaan lysosomen (enzymen).
- Structuur eiwitten BINAS 67H2
Een hormoon bestaat uit 51 aminozuren. Het type aminozuur en hun volgorde bepaalt de primaire
structuur van een eiwit. De α-helix en ß-plaat geven polypeptiden hun secundaire structuur. De
3D structuur van een eiwit vormt de tertiare structuur. Eiwitmoleculen bestaan soms uit meerdere
polypeptideketens, die samen een groot eiwit vormen: quaternaire structuur.
Door hoge temperatuur of door bepaalde chemicaliën kan een eiwit denatureren: H-bruggen
verbreken. Nieuwe H-bruggen geven een andere ruimtelijke structuur.
20.2 Functies van eiwitten
Bij alzheimer zijn 3 kenmerken. Plaques zijn ophopingen van eiwitten tussen de hersencellen, die
ontstaan doordat er bij afbraak van verouderd APP eiwitfragmenten ontstaan die aaneen klonteren.
Tangles zijn eiwitkluwens van tau-eiwitten binnen de hersencellen. Beide verstoren de werking van
de hersenen. Daarnaast krimpen de hersenen.
Microtubuli zijn microscopisch kleine holle buisjes, vormen ‘transportwegen’ binnen de cel, en is
onderdeel van celskelet. Motoreiwitten zijn de vrachtwagens binnen een cel, vervoeren blaasjes met
voedingsstoffen en hele organellen langs de microtubuli. Ze hebben twee voeten, als één aan een
microtubulus bindt, laat deze ADP los en bindt onmiddellijk ATP. Hierdoor verandert het eiwit van
vorm: de andere voet slingert naar voren en bindt ook an de microtubulus. In de 1e voet splitst Atp in
ADP en Pi. Pi verlaat het eiwitmolecuul en de 2e voet gaat los en bindt ATP. Dit herhaalt zich,
waardoor het motoreiwit zich met zijn ‘lading’ langs de microtubules verplaatst.
Eiwit Functie Voorbeeld
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper saravanelferen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.