Theorietoets – samenvatting Optometrisch onderzoek 2
Testen
Methode van Hirschberg
Doel: opsporen van factoren die van invloed kunnen zijn op de resultaten van het onderzoek
en bij het stellen van de diagnose (pseudo-)heterotropie. Instructie: laat die patiënt naar het
lampje kijken. Uitvoering: ga recht voor de patiënt zitten en laat de patiënt naar een
fixatielichtje op ooghoogte op 30-40 cm kijken en observeer de ogen. Notatie: symmetrisch
of asymmetrisch; noteer de geschatte scheelszienhoek (vb. asymmetrisch 10 ET OD ).
Interpretatie: de scheelzienshoek is te schatten; deze waarden zijn gebaseerd op een hoek
kappa van 0. Benodigdheden: fixatie lapje, normale verlichting.
Hoek Kappa
Doel: het verkrijgen van informatie over de hoek die de gezichtsas (de lijn door het
knooppunt van het oog en de fovea) en de centrale pupilairlijn (sagittale lijn door midden van
de pupil) met elkaar maken. Instructie: laat de patiënt een oog afdekken en recht naar het
lampje kijken. Uitvoering: ga recht voor de patiënt zitten, laat de patiënt een oog afdekken
en laat de patiënt naar een fixatielichtje op ooghoogte op 30-40 cm kijken. Observeer de
ogen. Notatie: benoem de hoek kappa (richting en grootte). Interpretatie: als het
reflexbeeldje zich nasaal ten opzichte van het midden van de pupil bevindt, is de hoek kappa
positief. Temporaal is de hoek kappa negatief. Normaal is de hoek kappa 3-5 positief en
gelijk voor OD en OS. Benodigdheden: fixatielampje en F verlichting.
Cover test (CT)
Maar deel uit van het standaard optometrisch onderzoek. Doel: het objectie opsporen en
bepalen van de grootte en richting van heteroforieën (latent scheelzien) en heterotropieën
(manifest scheelzien). Instructie: laat de patiënt naar een bepaalde letter kijken, probeer de
letter steeds weer scherp te zien en probeer de cover te negeren. Uitvoering: cc, ga zo recht
mogelijk voor de patiënt zitten, laat de patiënt naar fixatielatje/optotype kijken, 1 regel boven
de maximale mono visus. I Unilaterale CT: dek OD gedurende 3 sec en kijk naar OS herhaal
dit 3x, dan het andere ook. Bij een instelbeweging is er sprake van een tropie en de grootte
van dit manifest scheelzien gemeten met en prismalat. II Alternerende CT: houd de cover 3
sec voor 1 oog. Beweeg de cover snel van het ene naar het andere oog. III Alternerende
prisma CT (PCT): houdt een oog afgedekt, bij ortho hou 4prdpt BT en BN voor een oog en
voer alternerende uit. Vergelijk de instelbewegingen. Notatie: alleen bij tropie r.fix = rechts
fixatie, l.fix links fixatie, sp. = spoor (<6 prdpt), kl.= klein (6-15) mat. = matig (14-30), gr. =
groot (30-60), met of zonder torticollis (mttc of zttc. Nabij fixatie latje: letters (0.32-0.50-0.680
@ 40 cm). Benodigdheden: fixatielatje, occluder, prismalatten, F+ verlichting.
Maddox Rod test
Techniek: Maddox glaasje over 1 oog, transilluminator (veraf en nabij), cc, rode lijn en
lampje.
, Theorietoets – samenvatting Optometrisch onderzoek 2
Compenserende fusie breedte
Het subjectief bepalen van het vermogen van de ogen om een enkel beeld te blijven zien
tijdens het doormiddel van prisma uit elkaar drijven van de ogen. Principe: motorische fusie;
de ogen draaien tot de beelden vallen op corresponderende. Fusieveld; Een gebied om de
fovea van ieder oog van waaruit de fusiereflex in de visuele cortex in gang gezet wordt.
Indien disparate beelden op deze gebieden vallen, treedt motorische fusie op. Sensorische
fusie; het neuronale proces waarbij de beelden afkomstig van beide retinae worden
geïntegreerd tot 1 enkele waarneeming. Procedure: horizontale meting naar een verticaal
optotype kijken, aangeven wanneer wazig, dubbel, enkel. Verticale meting: laat de patiënt
naar een horizontale optotype rij kijken en herhaal de procedure met breekpunt (dubbel) en
herstelpunt. Benodigdheden: cc, prismalatten, F verlichting, optotype/nabijkaart. Esoforie:
corrigeren (neutraliseren) met basis nasaal. Exoforie: corrigeren met basis temporaal.
Orthoforie: met basis nasaal.
Stereopsis
Doel: het subjectief meten van de stereoacuity, de stereoscopische drempelwaar waarop de
patiënt nog net diepte zien. Het aantonen van stereoscopisch zien en de het bepalen van de
graad van dit zien.
Contour- of lijnstereogrammen
Principe: twee identieke beelden worden iets horizontaal verschoven ten opzichte van
elkaar aangeboden. Deze twee afbeeldingen worden geplaatst in een monoculair waar
genomen omgeving. De beelden kunnen centraal, binnen de macula of meer perifeer
afgebeeld worden.
Random dot stereogrammen
Principe: twee identieke testfiguren opgebouwd uit stippen, worden iets verschoven ten
opzichte van elkaar aangeboden op een achtergrond die ook uit stippen bestaat.
Titmus
Procedure: laar de patiënt de polaroid bril opzetten, houd boekje op 40 cm afstand in lees
positie. Jonge kinderen: pak de vlieg en de dieren aan te wijzen die naar voren komen.
Volwassenen: dominantie/suppressie bepalen met R & L optotypen. Vraag welke letters
gezien worden, welk streepje is duidelijke horizontaal of verticaal. De cirkels aanwijzen die
naar voren lijken te komen. Notatie: normaal 40”. Benodigdheden: cc, F+ verlichting,
polaroid bril, titmus testplaten
Randot
Procedure: hoed het boekje op 40 cm afstand in leestand. Dominantie/suppressie bepalen
met R & L optotypen. Vraag welke letters gezien worden, welk streepje is duidelijke
horizontaal of verticaal. De cirkels aanwijzen die naar voren lijken te komen. Notatie:
normaal 40”. Benodigdheden: cc, polaroid bril, testplaten, F+ verlichting.
TNO
Procedure: begin met plaat 4 om suppressie/dominantie vast te stellen. Vraag hoeveel
cirkels er te zien zijn en welke kleur die hebben. Vraag daarna bij plaat 5 tot en 7 de stukken
uit de cirkel aan te wijzen. Kinderen: 1ste drie platen plaat 1 (2) vlinder, plaat 2 alle (4) cirkels,
plaat 3 alle figuren aan te wijzen en vraag zonodig waar de grootste cirkel. Notatie: normaal
40”/60”. Kinderen: kies een plaat uit. Plaat 4: 2 groene rondjes suppressie OS, 2 rode
rondjes: suppressie OD, 3 rondjes middelst rood groen of wit fusie dominantie respectievelijk
OS, OD alternerende dominant. Benodigdheden: cc, rood/groen bril, testplaten, F+
verlichting.
