Politiestudies
Inhoud
2. De maatschappelijke opdracht van de politie (hoofdstuk 3 in HB).................................................7
2.1. Inleiding...................................................................................................................................7
2.2. Maatschappelijke opdracht van de politie...............................................................................9
2.2.1. Tegenstellingen...................................................................................................................10
2.2.2. Praktijk................................................................................................................................11
2.3. Identiteit van de politie..........................................................................................................11
2.3.1. Monopolie van geweld.......................................................................................................13
2.3.2. Politie als morele instantie..................................................................................................13
2.3.3. Probleemgerichtheid..........................................................................................................14
2.3.4. Nood aan legitimiteit EX!!!!................................................................................................14
2.3.5. Vier dimensies van maatschappelijke opdracht van de politie............................................15
3. Geschiedenis van de politie..........................................................................................................16
3.1. Ter inleiding...........................................................................................................................16
3.2. De Franse en Nederlandse tijd (voor 1830)...........................................................................18
3.3. Tweedeling (1795).................................................................................................................21
3.4. De Belgische politiediensten bij de onafhankelijkheid van België in 1830.............................22
3.4.1. De Gemeentepolitie............................................................................................................23
3.4.2. Gendarmerie.......................................................................................................................24
3.4.3. Het leger.............................................................................................................................25
3.4.4. Staatsveiligheid...................................................................................................................25
3.5. Politie van de Miserie (1870-1914)........................................................................................26
3.5.1. Gemeentepolitie.................................................................................................................27
3.5.2. Gendarmerie.......................................................................................................................27
3.5.3. Het Leger.............................................................................................................................28
3.5.4. Openbare Veiligheid (staatveiligheid).................................................................................28
Burgerwachten.............................................................................................................................29
3.5.5. Gerechtelijke politie............................................................................................................29
3.6. Interbellum............................................................................................................................30
3.6.1. Oprichting Gerechtelijke Politie bij de Parketten (GPP).......................................................31
3.6.2. 1942....................................................................................................................................31
3.7. Van een Koude oorlog naar een Politieoorlog........................................................................32
3.7.1. Rijkswacht...........................................................................................................................33
1
, 3.7.2. Les Trente Glorieuses..........................................................................................................35
3.7.3. Schandalen rond politieke inlichtingen...............................................................................38
3.8. Conclusie................................................................................................................................38
4. De weg naar een nieuw Politiebestel (1988-1998).......................................................................40
4.1. Miserie van de politie 1985....................................................................................................40
4.1.1. Politiediensten....................................................................................................................40
4.1.2. Eerste maatregelen regering Martens VII...........................................................................41
4.1.3. Politiek wordt een politiek probleem..................................................................................42
4.1.4. Voornaamste vaststellingen commissie Bourgeois (30 april 1990).....................................44
4.2. Het Pinksterplan....................................................................................................................44
4.2.1. Het begin van een wending................................................................................................45
4.2.2. Demilitarisering van de Rijkswacht (1 e punt op het Pinksterplan!).....................................46
4.2.3. Herwaardering van de gemeentepolitie (2e punt in het Pinksterplan!)...............................49
4.2.4. Vijfhoeksoverleg (3e punt in het Pinksterplan!!).................................................................51
4.2.5. Één wet op politiefunctie (4e punt in het Pinksterplan!!)....................................................51
4.2.6. Herstructurering van de GPP (5 e punt in het Pinksterplan!!)...............................................52
4.2.7. Wet op de Staatsveiligheid (6e punt)...................................................................................53
4.2.8. Controle op politie- en inlichtingendiensten (7 e punt)........................................................53
4.2.9. Creëren gemeenschappelijke diensten (8 e punt)................................................................54
4.3. Interpolitiezones....................................................................................................................55
4.4. Dutroux loopt in het bos 1998...............................................................................................56
4.5. Politieorganisatie na 1998......................................................................................................58
5. De Belgische Politiestructuur........................................................................................................60
5.1. De Belgische Staat..................................................................................................................60
5.1.1. Scheiding der machten.......................................................................................................60
5.1.2. Functionele band, geen hiërarchische................................................................................63
5.2. De Lokale Politie.....................................................................................................................64
5.2.1. Art. 9, 10 & 11 WGP............................................................................................................66
5.2.2. Wie stuurt de lokale politie?...............................................................................................66
5.2.3. Procureur des Konings........................................................................................................71
5.2.4. Onderzoeksrechter.............................................................................................................71
5.3. Overlegorganen.....................................................................................................................71
5.3.1. De Zonale Veiligheidsraad...................................................................................................72
5.3.2. Lokale Integrale Veiligheidscel VS Lokale Taskforce............................................................73
5.3.3. Organisatie..........................................................................................................................73
5.4. Taken: Wat doet de lokale politie?.........................................................................................74
2
, 5.4.1. Taken Lokale Politie.............................................................................................................74
5.4.2. Bestuurlijk VS Gerechtelijk..................................................................................................75
5.4.3. Basisfunctionaliteiten.........................................................................................................75
5.4.4. Opdrachten van federale aard............................................................................................76
5.5. Vaste Commissie voor de Lokale Politie.................................................................................77
5.6. De Federale Politie.................................................................................................................77
5.6.1. Structuur.............................................................................................................................77
5.6.2. Taken en bevoegdheden Federale Politie............................................................................79
5.6.3. Taken federale centrale directies........................................................................................80
5.6.4. De Gedeconcentreerde eenheden......................................................................................81
5.6.4.1. Dienst gedeconcentreerde gerechtelijke eenheden (FGP)...............................................81
5.6.4.2. Diensten gedeconcentreerde bestuurlijke eenheden (CSD’s)..........................................82
5.6.5. Sturing................................................................................................................................83
5.6.5.1. Gezag...............................................................................................................................83
5.6.6. Federale algemene directies...............................................................................................84
5.6.7. Gedeconcentreerde eenheden...........................................................................................86
5.6.7.1. Bestuurlijke Directeur (DirCo)..........................................................................................86
5.7. Overlegorganen.....................................................................................................................87
5.7.1. Het arrondissementeel recherche-overleg (ARRO).............................................................87
5.7.2. Een bijzonder recherche-overleg: LTF.................................................................................87
5.8. Geïntegreerde werking..........................................................................................................88
5.8.1. Wat zorgt voor eenheid?.....................................................................................................88
5.8.2. Beleidsafstemming..............................................................................................................89
6. Politiemodellen of politiemodes...................................................................................................91
6.1. Inleiding.....................................................................................................................................91
6.2. Professioneel misdaadmodel.....................................................................................................92
6.2.1. Kenmerken professioneel misdaadmodel...............................................................................93
6.3. Community Oriented Policing....................................................................................................94
6.3.1. Kenmerken Community Oriented Policing..............................................................................96
6.3.2. Community Oriented Policing in België...................................................................................96
6.4. Problem Oriented Policing.........................................................................................................98
6.4.1. Zero Tolerance Policing...........................................................................................................99
6.4.2. Militarisering van de politie....................................................................................................99
7. Recherchewerk bij de politie......................................................................................................100
7.1. Gerechtelijke politietaken........................................................................................................100
7.2. Opsporingstaken......................................................................................................................101
3
, 7.3. Lokale recherche......................................................................................................................102
7.4. Functionele band.....................................................................................................................103
7.5. ARRO........................................................................................................................................103
7.6. Specifieke onderzoeksopdrachten...........................................................................................104
7.6.1. HET VERHOOR.......................................................................................................................104
7.6.1.1. VERHOORMETHODE..........................................................................................................104
7.6.1.2. AAN HET VERHOOR TOEGEKENDE RECHTEN.....................................................................105
7.6.2. Vrijheidsbeneming................................................................................................................105
7.6.3. HUISZOEKING........................................................................................................................106
7.6.4. TELECOMMUNICATIEONDERZOEK........................................................................................106
7.6.5. BOM......................................................................................................................................106
7.7. Recherchemanagement...........................................................................................................106
8. Gastcollege Wouter Hermans: Bestuurlijke politie.....................................................................107
8.1. Inleiding...................................................................................................................................107
8.2. Historische wortels van het onderscheid tussen bestuurlijke – gerechtelijke politie...............107
8.2.1. Een “revolutionaire” politie..................................................................................................107
8.2.2. Belgische onafhankelijkheid..................................................................................................107
8.3. Bestuurlijke en gerechtelijke politie.........................................................................................107
8.3.1. Bestuurlijke politie................................................................................................................108
8.3.2. Bestuurlijke overheden.........................................................................................................108
8.3.3. Gerechtelijke politie..............................................................................................................111
8.3.4. Onderscheid tussen bestuurlijke en gerechtelijke politie......................................................112
8.4. De bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit........................................................113
8.5. Parapolitionele taken...............................................................................................................115
8.6. Bestuurlijke politie in het Belgische politiebestel....................................................................116
8.6.1. De federale politie................................................................................................................116
8.6.1.1. DGA: Openbare Orde en basispolitiezorg..........................................................................116
8.6.1.2. DGA: Beschermen en beveiligen........................................................................................116
8.6.2. Bestuurlijke politie in de lokale politiezones.........................................................................117
8.7. Partners van bestuurlijke politie..............................................................................................117
8.7.1. De Private Politie...................................................................................................................117
8.7.2. Gemeenschapswachten........................................................................................................119
8.7.3. Stadsmariniers en buurtregisseurs........................................................................................119
8.7.4. Naar een nieuwe gemeentepolitie........................................................................................120
8.8. De plaats van bestuurlijke politie in het politieke bestel..........................................................120
9. Politiecultuur..............................................................................................................................122
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MarieMulder. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,56. Je zit daarna nergens aan vast.