De belofte van Pisa – Mano Bouzamour
Thema: Groei naar volwassenheid.
Samir (Sam) is een Marokkaanse jongen die wordt aangenomen op een elitair lyceum. Hij belooft zijn
broer, die in de zware criminaliteit zit, dat hij als enige van zijn familie zijn VWO-diploma gaat halen.
Terwijl hij opgroeit wordt hij achtervolgd door vooroordelen over Marokkanen en criminaliteit.
Uiteindelijk krijgt hij een Nederlandse vriendin en verbreekt hij de band met zijn broer.
Motieven: liefde en vriendschap, religie, cultuurverschil
Vertelwijze: Het verhaal is geschreven in de verleden tijd en in de derde persoon (personaal
perspectief). Het boek bevat veel beschrijvingen en er wordt niet zo heel veel gezegd. Als er al iets
gezegd wordt, zijn het vaak korte, bondige zinnen. Ook lopen de tijden door elkaar heen: vanaf zijn
eerste schooldag tot zijn laatste schooldag.
De titel van het boek is “De belofte van Pisa”. Dit verwijst naar de belofte die hij doet: hij belooft zijn
broer dat hij als enige van zijn familie zijn VWO-diploma zal halen. Op het moment dat hij de belofte
maakt, is Sam met zijn broer en zijn vriend Soesi in ijssalon ‘Pisa’ .
Het motto van het boek is een citaat van Anne Frank: “Ik zal hoop ik aan jou alles kunnen
toevertrouwen, zoals ik het nog nooit aan iemand gekund heb”.
Ik denk dat de schrijver dit citaat heeft gekozen omdat de hoofdpersoon, Sam, eigenlijk in
verschillende werelden leeft: aan de ene kant zijn conservatieve Marokkaanse familie, aan de andere
kant zijn Nederlandse vrienden van het lyceum. Hij heeft twee levens die door elkaar heen lopen en
daardoor moet hij heel veel liegen.
Opbouw: Het verhaal heeft een proloog. Hierin doet Sam de belofte van Pisa. Verder heeft het
verhaal geen epiloog, maar helemaal aan het einde staat nog wel een citaat van
Beethoven:”Applaudisseert, vrienden, de komedie is voorbij.” Dit waren de laatste woorden voordat
Beethoven stierf. De schrijver heeft dit citaat gekozen om aan te geven dat het verhaal voorbij is.
Dit boek heeft 9 hoofdstukken. De hoofdstukken hebben geen titel.
Personages
Samir Zalar, Sam is de hoofdpersoon. Hij komt uit een analfabetisch Marokkaans gezin. Alleen hij en
zijn broer hebben zich goed ontwikkeld. Sam is aan één oor doof, maar hij kan geweldig pianospelen.
Samir’s broer: de naam van Samir’s broer wordt nooit gezegd. Net als Sam kan hij goed pianospelen,
alleen gooit hij zijn toekomst weg als hij een overval pleegt op een geldtransport. Hij komt in de
gevangenis terecht en de band tussen hem en Sam verslechterd.
Evelien is de eerste vriendin van Sam. Hoewel ze uit een heel ander milieu komt, blijven ze toch
samen.
Soesi is de beste vriend van Sam’s broer, maar verraad hem, waardoor ze beiden in de gevangenis
belanden. Sam is zo boos dat zijn broer door Soesi de gevangenis in moet, dat hij Soesi aftuigt zodra
Soesi vrijkomt.
Kyra is een vriendin van Evelien. Op de laatste schooldag heeft ze seks met Sam, waardoor er
problemen ontstaan tussen hem en Evelien. Uiteindelijk verbreekt Sam het contact met Kyra om met
Evelien te kunnen zijn.
Historische tijd: Het verhaal speelt zich af in de tegenwoordige tijd. Dat leid ik af uit het feit dat er
mobiele telefoons zijn, auto’s, het concertgebouw, etc.
De tijd is van belang omdat het herkenbaar is. Je kunt je echt goed inleven. Daarnaast is het ook
belangrijk voor de gebeurtenissen in het verhaal: de middelbare school, de misdrijven, de
schoolfeesten, etc.
Plaats en ruimte
Het verhaal speelt zich af in Amsterdam, in De Pijp. Deze plaats is van belang omdat het een
criminele buurt is, waar heel veel allochtonen wonen. Zo valt het nog meer op dat Sam uit een heel
ander milieu komt dan de andere leerlingen op het lyceum en dat hij eigenlijk een heel dubbelleven
leidt.
, Tijdsvolgorde
Tijdsvolgorde is niet chronologisch. Het verhaal begint namelijk op de dag dat hij aangenomen is op
het lyceum. In het volgende hoofdstuk is het Sam’s allerlaatste dag op het lyceum. In de
hoofdstukken daarna wordt er teruggekeken op zijn tijd op de middelbare school. Soms in volgorde,
maar soms ook door elkaar heen. Omdat dit het verhaal “mooier” maakt. Je kijkt als het ware met
Sam mee naar zijn leven op de middelbare school. Het is alsof hij je vertelt wat er allemaal gebeurd
is.
Vertelde tijd: ongeveer 8 jaar
Verteltijd: 282 bladzijdes
Perspectief
We hebben in dit verhaal te maken met een personaal perspectief. Er is geen alwetende verteller en
je kijkt alleen maar mee met Sam, niet met anderen.
De ik-persoon weet soms al wat er gaat gebeuren omdat hij dan terugdenkt aan vroeger maar
meestal beleeft hij het op het moment zelf.
Genre
Coming of age of psychologische roman.
Sam mist zijn broer, en hij komt opeens in een heel andere wereld terecht; een witte en rijke wereld.
En pas in die wereld valt het Sam op dat hij ‘anders’ is, omdat mensen hem daar continu op wijzen.
Zelf staat hij niet zoveel stil bij zijn identiteit, dus als de ouders van Evelien hem vragen of hij zich nou
Nederlands of Marokkaans voelt, weet hij niet wat hij moet antwoorden. En dat is de kern van De
belofte van Pisa. Mano Bouzamour brengt Sam steeds in situaties waarin hij moet kiezen; feestjes in
villa’s, of hangen in het buurthuis. Nederlands of Marokkaans. Studeren of klieren. Kyra of Evelien.
Piano spelen of rap luisteren. En de keuzes vallen Sam zwaar, omdat keuzes altijd consequenties
Samenvatting
Proloog
Van zijn basisschooljuf kreeg hij, Sam(ir) Zafar, het advies vmbo terwijl zijn Cito-uitslag vwo was. Hij is
nu toch aangenomen op het vwo van het Hervormd Lyceum Zuid. Hij is daar naartoe gegaan met zijn
broer. De rechterhand van zijn broer, Soesi ( Marokkaan die op een neger lijkt), denkt dat hij niet is
aangenomen en wil naar binnen gaan om met ze te praten.
Ze gaan ijs eten bij ijssalon Pisa. Zijn broer werkt bij Hello Sushi, in een zijstraatje van de Albert Cuyp.
Zijn broer wil de ijsjes betalen met een briefje van 500... dat kan niet in de ijssalon maar hij heeft
alleen maar vijfhonderdjes. Hij geeft daarom de hele rij maar een ijsje (kan hij betalen met € 500 en
heeft hij geen wisselgeld nodig).
Hij woont in een huis met zijn broer, ouders en 2 puberende tweelingzussen Mina en Lina.
Sam denkt aan een paar nachten terug toen hij wakker was geworden. Hij hoort zijn broer en Soesi
het huis binnensluipen met sporttassen, ‘ de klapper van ons leven’. Met zwart leren handschoenen
haalt zijn broer paarse sealbags uit de tassen. Ze beginnen wild te tellen.
Sam komt uit zijn dagdroom als Soesi zegt dat hij een stille (agent in burger) ziet. Soesi zegt tegen
Sams broer dat ze er een jaartje tussenuit moeten gaan.
Soesi geeft Sam voordat hij op zijn Vespa start om de stille heel Amsterdam te laten zien 3
seizoenskaarten van Ajax. Sam zijn broer belooft hem zijn hele middelbare schooltijd te begeleiden.
Als dat bij hem was gebeurd had hij makkelijk vwo gehaald. Van zijn broer krijgt hij 2 concertgebouw
kaartjes. Geen kaartje voor Soesi die zou de pianist gaan uitjoelen. Hij moet zijn broer beloven
(belofte van Pisa) dat hij verder zal gaan waar zijn broer is blijven steken. Dat je over een paar jaar
