1. Wat zijn de kenmerken van juridische professies/beroepen en hoe worden juristen
hiertoe opgeleid?
Professie: een beroep met speciale kenmerken, waarvan een georganiseerde autonomie en
een eigen, abstract kennisterrein de belangrijkste zijn. De beroepsgroep zelf bepaalt welke
kennis wordt toegepast.
Professionalisering: een collectieve poging van de beroepsgroep om een type schaarse
bronnen, te weten speciale kennis en vaardigheden, om te zetten in sociale en economische
beloning.
Doel is een zo groot mogelijke beheersing over de omgeving tot stand te brengen en de
maatschappelijke status van de professie te behouden en te vergroten.
Beheersingswijze:
- Selectie zoveel mogelijk in eigen hand te houden
- Het creëren, handhaven en verdedigen van hiërarchische scheidslijnen, zowel tussen
specialisaties binnen een professie als tussen een professie en concurrerende
beroepen
Het juridisch regime breidt zich steeds meer uit in de samenleving.
Onbedoelde gevolg van juridische praktijk: meer recht meer juristen meer recht.
Proces van professionalisering: allerlei samengevatte en gecensureerde kennis uit de
professies verspreidt zich door de samenleving.
Sociale instituties worden meer en meer in termen van gezondheid en rechten beleefd.
Autonomie van professie: blijkt uit monopoliepositie op het betreffende kennisterrein, uit
gedragscodes en andere vormen van zelfregulering (klacht- en tuchtrechtprocedures).
Voor een groot aantal rechtshandelingen is het inschakelen van een notaris of advocaat
verplicht.
Monopoliepositie is wel minder geworden; advocaten verloren terrein aan andere juristen.
Ook juristen in dienstbetrekking kunnen nu tot de balie toetreden.
Twee concepties van de juridische professie
- Traditionalistische conceptie: Kronman met ideaal van lawyer-statesman:
o Technische competentie: vermogen om te denken en redeneren in
casusposities.
o Burgerdeugd: belangrijk in pluriforme samenleving
o Praktische wijsheid: combinatie van expertise en verbeeldingskracht;
vermogen om zich in de verschillende alternatieven en de consequenties voor
de verschillende betrokkenen voor te stellen.
Phronimos: die zich in het standpunt van beide partijen kan inleven,
zonder het perspectief van de rechtsorde uit het oog te verliezen.
De werkelijkheid van de juridische beroepspraktijk is steeds verder van dit ideaal af
komen te staan. Is morele crisis. Oorzaken:
o Commercialisering van juridische dienstverlening (klant is koning)
o Schaalvergroting en bureaucratisering van juridische instituties
o Verwijdering tussen rechtspraktijk en rechtswetenschap
, - Pragmatische benadering: Posner met jurist als social engineer; rationele
beleidsvoerder. Volgens hem beschermt het recht de juridische professie tegen de
marktwerking en wetgeving van de overheid.
o Recht is autonome discipline met eigen taal, methoden en doctrines.
o Persoonlijke moraal: trouw, gelijkheid, conformiteit, persoonlijke
verantwoordelijkheid en geduldige ambachtelijkheid met aandacht voor detail
en kwaliteit.
o Aantasting van autonomie door:
Massaproductie van juridische dienstverlening
Versplintering van politieke consensus
Opkomst en bloei van de empirische maatschappijwetenschappen
o Good professionalism: rechter wordt van lawyer-statesman een social
engineer.
o Ziet crisis van juridische professie als bron voor juridische en maatschappelijke
vernieuwing en vooruitgang. Posner bepleit een verdere professionalisering
van het recht in de vorm van een wending naar de empirische
maatschappijwetenschappen.
Iudex mediator (tussenpositie)
- Herinterpreteert de maatschappelijke rol en betekenis die de jurist van oudsher
vervult in het licht van de gewijzigde betekenis van het recht.
- Zoekt aansluiting bij het in het recht zelf belichaamde idee van procedurele
rechtvaardigheid als georganiseerde tegenspraak.
Jurist is bemiddelaar tussen partijen, de gemeenschap en de diversiteit van belangen, rollen
en waarden die onze pluriforme samenleving kenmerken.
Professionele kennis; de jurist en zijn expertise (kennistheoretische aspecten)
Legitimatie van professies is door jaren heen veranderd.
- Professie moet bijdragen aan realisering van cultureel gewaardeerde resultaten
o Juristerij dient waarden als orde, redelijkheid en rechtvaardigheid
- De legitimatie verzekert ook dat de professionele activiteiten op maatschappelijke
aanvaardbare wijze worden uitgeoefend. Hier belangrijke ontwikkeling: legitimacy of
character legitimacy of technique.
o 19e eeuw: beroepsuitoefening werd gelegitimeerd door persoonsgebonden
eigenschappen van de professional.
o Nu meer legitimatie van formele rationaliteit en eisen van
wetenschappelijkheid.
Model van formele/technische rationaliteit: instrumentele toepassing van
wetenschappelijke kennis op concrete problemen.
Verschillen wetenschappelijke en professionele kennis
1. Kennis van professionals is ander georganiseerd dan die van wetenschappelijke
disciplines waaruit hij voortkomt.
2. Professionele kennis bestaat, meer dan wetenschappelijke kennis, uit praktisch
verstand/wijsheid.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anneliekespanninga. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.