“Huiselijk geweld is elke vorm van geweld dat wordt gepleegd door iemand uit de huiselijke kring van
het slachtoffer. Het kan gaan om lichamelijk geweld, psychisch geweld en/of seksueel geweld. Hierbij
is niet de locatie waar het geweld plaatsvindt van belang, maar de relatie tussen slachtoffer en
dader.”
Vormen van huiselijk geweld
Kindermishandeling Geweld tegen kinderen door ouders/verzorgers
Partnergeweld Geweld tegen of tussen (ex-)partners
Oudermishandeling Geweld tegen ouders door kinderen (tot 24
jaar). Kind factoren & pedagogische onmacht
spelen belangrijke rol
Sibling geweld Geweld tussen broers/zussen waarbij de een de
intentie heeft om de ander pijn te doen
Ouderenmishandeling Geweld tegen ouderen door bijvoorbeeld
volwassenen, (klein)kinderen of andere
verzorgers
Typen geweld
(Partner)terreur Er wordt geweld met een intentie gepleegd en
is een uiting van machtsverschillen. Het draait
om het verkrijgen van controle en macht
middels bedreiging, fysiek geweld, seksueel
geweld of intimidatie.
Situationeel geweld Uiting van onmacht. Dader als slachtoffer zijn
niet in staat om ‘goed’ ruzie te maken.
Gewelddadig verzet Het geweld vindt plaats in reactie op een
bedreigende situatie en wordt gepleegd uit
verdediging.
Geweld bij scheidingen Incidenteel controleverlies waarbij het geweld
vaak mild en van tijdelijke aard is.
Typen daders
Psychopathische (partner) mishandelaar Dader heeft geen geweten en kent geen
gevoelens van schuld en spijt. Handelt bewust
en uit eigenbelang, beperkt empathisch
vermogen en heeft geen idee dat het geweld
norm overschrijdend gedrag is.
Overgeremde (partner) mishandelaar Dader kropt woede en irritatie op en vermijdt
conflicten. Handelt uit eigen frustraties en
gevoel van onmacht. Doet vooral aan
psychologische oorlogsvoering door de partner
emotioneel te vernederen en op kwetsbare
momenten fysiek mishandelen.
Cyclische (partner) mishandelaar Dader is emotioneel labiel, begrijpt zijn partner
niet en voelt zich daardoor niet begrepen.
Vertoont wisselend gedrag, trekt aan en stoot
af.
,“Kindermishandeling is elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie
van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de
minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen,
waardoor ernstige schade wordt betrokken of dreigt te worden betrokken aan de minderjarige in de
vorm van fysiek of psychisch letsel.” (Jeugdwet 2015).
Vormen van kindermishandeling:
Mishandeling
Lichamelijke Toebrengen van verwondingen Slaan, schoppen, knijpen, snijden,
mishandeling door het gebruik van fysiek krabben, branden, verstikken of
geweld door elkaar schudden
Psychische of emotionele Vernederen, kleineren, pesten, bang maken, schreeuwen, schelden,
mishandeling bedreigen met geweld, negeren, achterstellen, verbieden met
anderen om te gaan, stelen van eisen waaraan het kind niet kan
voldoen of getuige zijn van huiselijk geweld
Verwaarlozing
Lichamelijke Het kind wordt onthouden in Onthouden van voeding (te veel, te
verwaarlozing wat het voor zijn lichamelijke weinig, ongezond), kleding, slaap,
gezondheid en ontwikkeling hygiëne en medische verzorging
nodig heeft
Psychische of emotionele Het kind wordt onthouden in Onthouden van aandacht, respect,
verwaarlozing wat het voor zijn geestelijke veiligheid, scholing, contact,
gezondheid en ontwikkeling warmte, liefde, genegenheid en
nodig heeft positieve bevestiging
Pedagogische Ouders nemen de taak van Geen of te veel grenzen stellen,
verwaarlozing opvoeden met bijbehorende verwennen van het kind, geen
verantwoordelijkheden interesse tonen in het kind, te veel
onvoldoende op zich volwassen taken of
verantwoordelijkheden geven
Seksueel misbruik
Verrichten van seksuele handelingen bij of met Betasten van het lichaam tot verkrachting of
het kind die niet passen bij diens leeftijd of tonen van pornografisch materiaal
ontwikkeling waaraan het kind zich niet kan
onttrekken
Syndroom van Münchhausen by proxy
Psychiatrische aandoening waarbij ouders of Bewust toedienen van middelen aan het kind
verzorgers het kind opzettelijk in een situatie zodat het lichamelijk ziek wordt of door met
brengen waarin intensieve medische zorg opzet verwondingen toe te brengen
noodzakelijk is, met het krijgen van aandacht
als doel
, Risico- en beschermende factoren
Algemene risicofactoren huiselijk geweld:
- Een familienorm waarbij het gebruik van geweld normaal is en men vaak niet weet hoe er
anders gereageerd moet/kan worden
- Stress is een belangrijke risicofactor bij het ontstaan van vrijwel elke vorm van huiselijk
geweld
Risicofactoren ouders/opvoeding:
- Ouders zijn zelf slachtoffer geweest van kindermishandeling
- Ouders die elk gedrag als ongewenst gedrag zien
- Te hoge of te lage verwachtingen
- Niet aan kunnen sluiten bij wat het kind op emotioneel gebied nodig heeft
- Negatief zelfbeeld
- Verslaafd aan alcohol/drugs
- Psychiatrische stoornis
- Laag IQ
Risicofactoren kind:
- Te vroeg geboren/laag geboortegewicht
- Geboren met verslavingsproblematiek
- Te vroeg geboren
- Lichamelijk en/of verstandelijk gehandicapt
- Psychiatrische of persoonlijkheidsproblematiek
- Ontwikkelingsstoornis (ADHD, ASS, Dyslexie)
- Moeilijk temperament
Beschermende factoren:
- Geweld pleger heeft een harmonieuze relatie met een ondersteunende partner
- Bewust zijn van de eigen jeugdervaringen en invloeden daarvan op het eigen handelen als
opvoeder
- Krijgen van praktische en emotionele steun vanuit het sociale netwerk
- Zelfvertrouwen
- Bovengemiddelde intelligentie
- Goede interpersoonlijke vaardigheden
- Makkelijk temperament
- Goede locus of control (oplossen van problemen)
“Eer gerelateerd geweld omvat elke vorm van geestelijk of lichamelijk geweld, gepleegd vanuit een
collectieve mentaliteit, in reactie op een (dreiging van) schending van de eer van een man of vrouw en
daarmee van de familie waarvan de buitenwereld op de hoogte is (of dreigt te raken)”
Eer gerelateerd geweld doet zich vooral voor in collectivistische culturen. In deze culturen staat het
belang van de groep/familie voorop, zijn de familie-eer en het daaraan verbonden respect zeer
belangrijk.
Preventieve maatregelen strenge controle van meisjes en vrouwen in de familie, zorgen dat zij
kluise kleding en geen make-up dragen en geen contact met mannen buiten de familie.
Zuiverende maatregelen gedwongen uithuwelijking, terugzending naar land van herkomst,
vrijheidsbeperking, scheiding, verstoting, mishandeling, verminking of kinderen afpakken.
