HOOFDSTUK 3: FEEDBACK EN BEWEGINGSCONTROLE
Feedback verwijst naar de terugkoppeling van informatie naar de bewegende persoon zodat
foutendetectie en correctie kunnen plaatsvinden.
Feedback kan door de uitvoerder zelf (zintuigen) gegenereerd worden of ze kan via een derde
persoon verschaft worden.
EEN CLASSIFICATIE VAN SENSORISCHE INFORMATIE
Schmidt: Al de sensorische informatie die tijdens de bewegingsuitvoering beschikbaar is, kan men
onderverdelen in 2 groepen:
- Een deel staat rechtsreeks in verband met de bewegingsuitvoering
Kan verder opgesplitst worden in informatie vóór, tijdens of na de
bewegingsuitvoering
- Een deel betreft omgevingsinformatie die niets te maken heeft met de eigenlijke beweging
Voor de beweging beschikt men over informatie die belangrijk in voor de bewegingsuitvoering.
Tijdens en na de beweging beschikt men over informatie over de eigenlijke beweging = feedback.
- Intrinsieke of inherente feedback: informatie die ter beschikking is van de uitvoerder via diverse
sensorische kanalen (nl. visuele, auditieve en proprioceptieve afferenten)
» Informatie kan zondermeer opgenomen en verwerkt worden door de uitvoerder zelf,
of
» Uitvoerende moet aangeleerd worden welke sensorische informatie met de juiste
bewegingsuitvoering overeenstemt
- Extrinsieke of toegevoegde feedback: wordt toegevoegd aan intrinsieke feedback en kan
ondermeer door een therapeut of een technisch instrument verschaft worden
» Informatie over het goed of slecht uitvoeren van een beweging
» Een score op een algemene prestatie van de bewegingsuitvoering
» Informatie over het bewegingsverloop of de positie van de ledematen in de ruimte
INTINSIEKE OF INHERENTE FEEDBACK
De belangrijkste bronnen van intrinsieke feedback zijn: visuele, proprioceptieve en auditieve
informatie.
Intrinsieke feedback is algemeen belangrijk om doelgerichte prestaties met succes uit te voeren →
van groot belang tijdens motorische leerprocessen.
Uit onderzoek: Afferente informatie is met name belangrijk bij het leren van nieuwe vaardigheden.
14
, PROPRIOCEPTIEVE INFORMATIE
NEUROFYSIOLOGIE VAN DE PROPRIOCEPTIE
Proprioceptie is het vermogen op de positie en de beweging van ledematen waar te nemen.
Proprioceptie is daarom belangrijk voor:
- Lokalisatie in de ruimte
- Snelheden inschatten
- Spieractiviteit
Proprioceptieve informatie wordt door zintuigcellen (perifere receptoren) waargenomen en via
afferente sensorische zenuwen naar het ruggenmerg en naar het centraal zenuwstelsel geleid. Zo
wordt via een reflexboog of ia centrale verwerking uiteindelijk de beweging bijgestuurd.
Gebruikte zintuigcellen:
- Spierspindels
- Golgi-peesorgaantjes
- Gewrichtsreceptoren
SPIERSPINDELS EN GOLGI-PEESORGAANTJES
Doel: Brengen complementaire informatie met betrekking tot
de status van de spier over
Op het hoogste niveau (VB: cortex) wordt de proprioceptieve
informatie gebruikt voor de perceptie van de positie van het
lidmaat en voor het plannen van bewegingen.
Op de lagere niveaus controleren de receptoren in de spieren en pezen de motoriek door middel van
reflexen.
Spierspindels:
- Registreren veranderingen over:
» Lengte van de spier
» Snelheid waarmee de lengte verandert
- Aanwezig in vlezige deel van een spier, verankerd met de ‘intrafusale’ spiervezels
- Spindel omvat zo’n 3 – 10 spiervezels
- Opgebouwd uit 3 componenten:
» Gespecialiseerde spiervezels → intrafusale spiervezels
» Sensorische axonen → spoel rondom de spiervezel
▪ Afferente axonen
▪ Type Ia en type II
» Motorische axonen → sensitiviteit van de spierspoel reguleren
▪ Efferente axonen
- Als de spier uitgetrokken wordt zullen ook de spierspindels mee rekken → spierspindels
‘vuren’
15
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sarah105. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for £5.16. You're not tied to anything after your purchase.