Dit is een samenvatting van alles die in het boek 'Volop taal' staat die we moeten kennen voor het examen Nederlands A. Was direct geslaagd voor dit examen :)
NEDERLANDS: VOLOP TAAL
TAAL IN DE 21 E EEUW (14 – 20)
• Taal vervult vele functies in de school en de samenleving
• Taal = een krachtig bindmiddel dat communicatie mogelijk maakt, wederzijds begrip doet ontstaan en
de sociale samenhang verstevigt
• Taal is noodzakelijk om aan onze complexe, superdiverse en meertalige 21e-eeuwse samenleving deel
te nemen
• Om te kunnen functioneren in de samenleving zijn talige competenties dus van jongs af aan belangrijk
• Sleutelcompetenties = nodig om volwaardig deel te nemen aan de 21e-eeuwse samenleving à grote
mate taal (gemaakt door organisaties zoals OESO, Europese Unie of de Verenigde Naties)
• Taal is in deze competenties alomtegenwoordig
o Ontwikkelde lees-en luistervaardigheid
o Vol uitdrukken, zowel schriftelijk als mondeling
o Creatief zijn met taal
o Passend register gebruiken à taalgebruik kunnen aanpassen
o Omgaan met nieuwe media en technologie (tweets, sms’en, stembediening à beknopt &
creatief)
Taal heeft vele functies in de school en in de samenleving:
• Conceptualiserende functie: door zaken te benoemen, dingen te ordenen... krijg je meer en meer grip
op de wereld
• Communicatieve functie: tegelijkertijd verbondenheid creëren (bv samen spelen)
• Expressieve functie: taal is een middel om uitdrukking te geven aan persoonlijke emoties
• Sociale functie: taal is een belangrijke uiting van de sociale groep waartoe ze (willen bij)horen
à Conceptualiseren, emoties uitdrukken, in interactie gaan... zijn onlosmakelijk verbonden met de
identiteit die een leerling ontwikkeld.
21e-eeuwse onderwijs:
• Ondersteuning bij leerlingen bij de ontwikkeling van talige competenties (1e plaats NE) is cruciaal
• Taalcompetentie = het geheel van talige kennis, vaardigheden en attitudes die nodig zijn om
geschreven, gesproken en multimodale teksten te begrijpen, te evalueren en te gebruiken zodat:
o Volwaardige deelname aan de samenleving mogelijk wordt
o De eigen doelen gerealiseerd kunnen worden
o De eigen kennis en mogelijkheden levenslang en duurzaam kunnen worden ontwikkeld
• Onderlinge samenhang is van groot belang en moet in onderwijscontexten zoveel mogelijk bekeken en
ontwikkeld worden
• Taalkennis = wat iemand bewust en onbewust weet over aspecten van taal, taalgebruik en
taalsysteem
• Taalvaardig = in staat zijn om talige handelingen uit te voeren
• Taalkennis & taalvaardig zeggen iets over hun houding, emotie en motivatie ten aanzien van taal en
van de eigen taalcompetentie
21-22 Nederlands A 1
,Internationale peilingen:
• Zoals PISA (2018) & PIRLS (2016)
• Vastgesteld dat de leesvaardigheid van Vlaamse lln achteruitgegaan is
• Kloof tussen
o Hoge en lage sociaal-economische status
o Lln met Nederlands als thuistaal en lln met een andere thuistaal
• Op scharniermomenten (overgang middelbaar of doorstroming arbeidsmarkt) worden
tekortkomingen in mondelinge en schriftelijke vaardigheden gerapporteerd
TAALONDERWIJS IN DE 21 E EEUW (22 – 54)
Hoe moeten we ons onderwijs vormgeven als we van onze lln taalcompetente burgers willen maken?
à Taalkrachtig onderwijs in alle leergebieden en schooldagonderdelen is van cruciaal belang om het leren van,
in en over taal zo goed mogelijk te stimuleren à zorgt ervoor dat lln zelfredzaam zijn in deze talige wereld.
• Leren van taal = lln leren taal door met taal bezig te zijn, door taal te gebruiken. We willen dat alle lln
voldoende taalvaardig zijn à gebeurt op veel plaatsen
• Leren in taal = we gebruiken taal als een middel om andere dingen te leren à leermiddelen
• Leren over taal = we zoomen in op specifieke talige doelen en leerinhouden à taalles
7 principes
• Maken het (taal-)onderwijs taalkrachtiger
• Volgorde is gekozen omdat deze op elkaar vloeien à betekent niet dat de eerste daarom de
belangrijkste is
• Principes vertonen samenhang en overlappen zelfs gedeeltelijk
• De principes moeten in combinatie met elkaar gerealiseerd worden
Taalkrachtig onderwijs ...
1. Stimuleert een positieve talige grondhouding
2. Is functioneel
3. Is contextrijk
4. Is (inter)actief
5. Geeft ondersteuning
6. Heeft aandacht voor impliciet en expliciet leren
7. Biedt kansen tot reflectie
Principe 1: taalkrachtig onderwijs stimuleert een positieve talige grondhouding
• Taalontwikkeling stimuleren = rekeningen houden met de motivatie van lln en met andere sociaal-
emotionele factoren
• Als lkr creëer je een omgeving waarin de lln een positieve grondhouding kunnen aankweken à waarin
ze taal kunnen en durven oefenen
o Veiligheid, vertrouwen en plezier
21-22 Nederlands A 2
, • Een veilige oefencontext bieden
o Kids moeten ruimte krijgen om te experimenteren met taal à lukt best in omgeving die veilig
genoeg aanvoelt om te durven en experimenteren
o Als ze gestimuleerd w om taal te gebruiken + ze voelen dat ze fouten mogen maken à je
creërt positieve omgeving (is nodig om taal te laten groeien)
o Zonder veilige spreek- en schrijfkansen te bieden weet je niet hoe lln de taal in hun hoofd
gebruiken + je kan geen feedback geven
• Het talige repertoire van lln omarmen
o In een omgeving die veilig is om taal te verwerven: elk kind w aanvaard zoals het is
o Taal leren is individueel bepaald proces:
§ Aanvaarden dat niet elke lln in zelfde tempo taal oppikt
• Door te appreciëren wat lln al kunnen in en met taal
• Door bij elke afzonderlijke lln oog hebben vr wat wel en niet werkt
o Lln die andere taal thuis preken:
§ Omarmt best volledige talige repertoire vd lln à je toont dat je hen aanvaardt zoals
ze zijn
§ Interesse tonen in de talen die ze thuis spreken + je waardeert dat ze zoveel talen
kennen
à als je dit niet doet kan het vr de lln met andere thuistaal aanvoelen alsof ze
slechts gedeeltelijk welkom zijn op school à bedreigt de veilige leeromgeving
• Hoge verwachtingen koesteren
o Boodschap = iedereen kan leren
o Dit zorgt voor het nodige zelfvertrouwen
o Belangrijk is dat er een rijk taalaanbod is en uitdagende talige taken worden uitgevoerd
o Een hoge talige verwachtingen koesteren brengt de veilige oefencontext niet in gevaar à
creëert net geborgenheid en veiligheid
• Veilige taaloefenkansen + talige repertoire van lln + hoge verwachtingen koesteren = voorwaarden om
tot een positieve talige grondhouding te komen
• Houding = afhankelijk van...
o De manier waarop je onderwijs vormgeeft
o Houding van lkr
o Voorbeeldgedrag
Definitie Een talige grondhouding stimuleren bij lln vormt de basis van taalkrachtig onderwijs. Het is een
samenspel van veilige taaloefenkansen creëren, het talige repertoire van lln omarmen en hoge
verwachtingen koesteren t.o.v. hun taalleerpotentieel.
Voorbeeld Juf daagt de lln uit door hen zelfstandig een moeilijke tekst te laten verwerken. Ze zorgt echter
ook voor veiligheid, de lln in groepjes te laten werken en ondersteuning te bieden waar nodig.
De lln mogen het brugje maken naar hun thuistaal als dat kan helpen om de tekst beter te
begrijpen.
Kijkwijzer • Moedig je je lln aan om te experimenteren met taal? Weten ze dat ze fouten mogen
maken?
• Vertonen de lln voldoende spreek- en schrijfduur?
• Geef je thuistalen en -culturen een plaats in de klas?
• Geloof je in het taalleerpotentieel van alle lln? Toon je dat door je lln talig uit te
dagen?
21-22 Nederlands A 3
, Principe 2: taalkrachtig onderwijs is contextrijk
• Zo kennis opdoen over concrete + abstracte wereld
• Taal krijgt invulling door veel taalaanbod binnen betekenisvolle context
• Hoe?
o Vertrekken vanuit concrete materialen, vragen en situaties
o Daarna verbinden met meer abstracte inhouden
• Zorgt voor herkenbaarheid en uitdaging
• Doordat je vertrekt vanuit interesses zorgt dit voor waardering en speel je in op de motivatie van lln
• Context moet rijk zijn en ondersteunend werken
• Zonder enige context definities is moeilijk voor lln
• Hoe rijke contexten creëren?
o Visuele ondersteuning
o Reële ervaringen
o Authentiek materiaal
o Rijk taalaanbod
o Veel talige ondersteuning à concrete ervaringen van lln worden gekoppeld aan abstracte
begrippen à stimuleert de verwerking van schooltaal
o Verbinden met eerder opgedane kennis en ervaringen
o Eerder opgedane ervaringen en kennis à lln breiden hun kennisnetwerk uit en kunnen
nieuwe info snel een plekje in hun hoofd geven à ook lln hun voorkennis oproepen (bv
kindje met veel ridderspeelgoed thuis, laten vertellen tijdens klassikaal gesprek, zo weet
iedereen evenveel)
Definitie Contextrijk onderwijs biedt evenveel en rijk taalaanbod en verbindt dat met de interesses en de
leefwereld van de lln, en met hun eerder opgedane ervaringen en kennis. Zo kan (abstracte
school)taal verworven worden. Context geeft betekenis aan het leerproces van lln en werkt
motiverend.
Voorbeeld Juf vertrekt vanuit de eigen gemeente van de lln en vanuit de brieven die ze geschreven
hebben aan leeftijdgenoten in andere gemeenten. Daaraan koppelt ze nieuwe kennis: de
versch provincies in België. Ze daagt de lln uit om de nieuwe kennis meteen in te zetten.
Kijkwijzer • Kies je taken en/of pas je ze aan op basis van input en interesses van lln?
• Roep je voorkennis op? Verbind je nieuwe kennis aan eerdere kennis en ervaringen?
• Zorg je voor een voldoende rijk (taal)aanbod, dat je begrijpelijk maakt door
parafrasering en visuele ondersteuning?
21-22 Nederlands A 4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur benblog. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,89. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.