Geslaagd in 1e zit, uitsluitend deze samenvatting gebruikt!! Samenvatting arbeidspsychologie deel 2, 1e master arbeids- en organisatiepsychologie, docent: Hans De Witte
o Werkenden: werkloosheid lijkt prettig
o Werklozen: gaan gebukt onder werkloosheid, negatieve beleving
Werklozen scoren op alle indicatoren van psychisch welzijn negatiever dan werkenden
DUS problematischer om werkloos te zijn dan te werken
MAAR relatieve verschillen ; gemiddelde geldt niet voor iedereen, wel voor meerderheid (vitaminemodel Warr)
Vitaminemodel – Warr
Goede / slechte werkloosheid
Goed / slecht werk
Afhankelijk als de situatie voldoende vitamines bezit + de mate waarin men deze nodig heeft
Tekort / teveel leidt tot onwelzijn
Causaliteit?
Longitudinale studies
o Selectie: onwelzijn veroorzaakt werkloosheid Causatie > selectie
o Causatie: werkloosheid veroorzaakt onwelzijn
Werkloosheid is een stressor / belastende levensgebeurtenis
Kan aanleiding zijn tot
o Negatieve spiraal
Meerderheid
Deprivatie
Deprivatiemodel van Jahoda
o Positieve spiraal
Minderheid
Agency – individu als zelfbepaler en actieve zingever
Actieve heroriëntering van Fryer en Payne
1
,OP ZOEK NAAR EEN VERKLARING
Jahoda – Lagrou
Latente deprivatiemodel
FUNCTIES VAN WERK BELEVING VAN WERKLOOSHEID
MANIFESTE FUNCTIES
Belasting valt op
o Inkomen Drastische inkomensverandering
o Arbeidsomstandigheden
Inspanningen Vrij van de arbeidsbelasting
Tijdsdruk Veel vrije tijd
Gezags- en machtsverhoudingen Eigen baas
LATENTE FUNCTIES
Positieve zijde verborgen, valt pas op als je werkloos bent
o Gestructureerd en afwisselend leven Ongeordend en eentonig leven
o Sociale contacten buiten gezinskring Sociale isolatie
o Aanzien en identiteit Prestigeverlies en twijfel aan zichzelf
o Ontplooiing op individueel vlak
Actieve inzet van capaciteiten Verlies van capaciteiten
Tevredenheid met realisaties Verveling en apathie
o Ontplooiing op sociaal vlak
Doelgericht en zinvol bestaan Nutteloosheid, gevoel van overbodigheid
Arbeid is de sleutel tot maatschappelijke integratie & participatie
VERSCHILLEN NAAR ACHTERGRONDKENMERKEN
BELASTENDER VOOR MANNEN
Gevolg structurele positie
o Gezinssituatie
Werkloosheid even belastend voor vrouw als man wanneer ze alleenstaand / kostwinner is
Vrouwen: beleving werkloosheid hangt af van gezinssituatie, minder bij man
- Legitimatie ; man moet traditioneel voor gezinsinkomen zorgen
- Alternatieve rollen ; terugvallen op huishouden + opvoeding kinderen
o Financiële situatie
Vrouwen zien inkomen als tweede inkomen, naast dat van hun man
o Gerichtheid op arbeid
Vrouwen zijn minder gericht op betaalde arbeid dan mannen
Tewerkstellingswens wordt minder sterk gefrustreerd
2
,BELASTENDER VOOR MIDDENLEEFTIJD
Ouderen (50+)
o Voorbereiden op nieuwe rol ; pensioen
o Terugkijken op hun verdiensten
Jongeren (-25)
o Verliezen geen vooraf verworven rol
o Minder financiële verantwoordelijkheid – minder achteruitgang
o Gunstiger vooruitzichten
o Minder eenzaam
o Verliezen geen beroepsidentiteit
MAAR drievoudige ontwikkelingstaak
o Losmaken van ouders
o Identiteitsontwikkeling Arbeid als middel om dit te realiseren
o Integratie in samenleving
Paradox
o Verzaken aan taken ; meer weerstand tegen werkloosheid
o Werkloosheid ; bemoeilijkt opnemen van taken
Financiële afhankelijkheid
Uitstel gezinsvorming
Uitstel kinderwens
BELASTENDER VOOR ARBEIDERS
2 tegenstrijdige hypothesen
o Statusincongruentie: hoger geschoolden vallen lager
o Aanwezigheid van hulpbronnen: alternatieven voor coping met werkloosheid
Laaggeschoolden worden dubbel getroffen
o Meer kans op werkloosheid
o Negatievere beleving van werkloosheid
Financiële achteruitgang
Instrumentele arbeidsoriëntatie ; werken om geld te verdienen
Traditioneler arbeidsethos
Minder activiteiten ter compensatie
! Actieve heroriëntering slechts bij beperkte groep ; hooggeschoolden
GEVOLGEN VOOR HET GEZIN
Werkloze vrouw begrip gezinsleden?
Werkloze man territorium vrouw
3
, Werkloze vader impact op jongeren, gevaar voor reproductie vooral bij laaggeschoolde ouders
Werkloze jongere zoektocht naar evenwicht tussen begrip (sukkelaar) vs ondersteuning (profiteur)
LANGDURIGE WERKLOOSHEID
GEVOLGEN LANGDURIGE WERKLOOSHEID
General Health Questionnaire (GHQ-12)
o 6 vragen rond iets positiefs + 6 vragen rond iets negatiefs
o Hierbij wordt een grenswaarde bepaald ; predictief voor opname in een psychiatrie
o 46% werklozen scoren boven deze grenswaarde
Werkloosheid is belastend
MAAR doen er zich daarbij fasen voor?
o 4 fasen: shock – optimisme – pessimisme – fatalisme (zoals sterven)
o 2 contrasterende hypothesen
Cumulatieve stresshypothese
- Psychisch welzijn werkloze verslechtert, naarmate werkloosheid langer duurt
- De belasting van werkloos zijn neemt rechtlijnig toe met de werkloosheidsduur
Aanpassingshypothese
- Werklozen wennen op termijn aan hun situatie en leren ermee leven
- Aanpassingsreactie leidt tot verbetering psychisch welzijn, mogelijks zelf tot herstel
EMPIRISCH ONDERZOEK
2 fasen, geen 4
o Sterke en onmiddellijke daling
Duur afhankelijk van land & sociaal zekerheidsstelsel (engeland 6 maand vs zweden 2 jaar)
Motor? Inkomensverlies & toename financiële problemen
Cumulatieve stresshypothese
o Stabilisatie op een lager niveau van welzijn
Overal en voor iedereen
Uitgangspunt wordt niet meer bereikt (niveau van welzijn voor werkloosheid)
Stabilisatie als laatste fase van sociale zekerheid ; uitkering daalt niet verder
Ondanks verdere toename financiële problemen
Aanpassingshypothese
Inkomen is een continue, cumulatieve en langdurige stressor (toename schulden, minder reserves)
Welzijn stabiliseert zich ondanks de verdere financiële achteruitgang
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Juttavc. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
