Samenvatting van 18 pagina's over Module 6 van Leren in Maatschappelijk Betrokken Onderwijs. Bovendien vind je op het einde van dit document ook een beknopte samenvatting (5 pagina's) wat je toelaat om de essentie van deze module vlak voor het examen snel te herhalen.
Inleiding
o Deze module gaat in op de bouwstenen van onderwijzen om adequate beslissingen over het wat en hoe van
het onderwijzen of m.a.w. over het ontwerpen van onderwijs mogelijk te maken.
o In deze module wordt uitgegaan dat het bereiken van de leerresultaten primair het resultaat is van de
leeractiviteiten van de lerenden.
o Onderwijzen = “Geheel aan maatregelen en interventies die in een leeromgeving worden genomen om het
leerproces van lerenden doelgericht te ondersteunen.”
Onderwijzen beoogt leeractiviteiten uit te lokken die de lerende zullen helpen de leerresultaten te
bereiken die worden nagestreefd en/of dergelijke leeractiviteiten te ondersteunen, zodat ze vlot en
kwaliteitsvol kunnen worden uitgevoerd.
o Enkele aandachtspunten bij de aangereikte omschrijving van “onderwijzen”:
1) De omschrijving geeft aan dat “onderwijzen” niet noodzakelijk aan één persoon gebonden is (vb. leraar),
maar het veeleer functiegebonden is die kan worden opgenomen door verschillende personen.
2) In de omschrijving wordt niet direct naar leraren verwezen. Vaak zijn ze inderdaad degenen die het
onderwijs verzorgen, maar er zijn ook alternatieven. (Vb: thuisonderwijs waarbij de ouders onderwijzen).
Meer en meer worden onderwijsfuncties opgenomen door digitale hulpmiddelen (vb. lesopnames,
discussiefora, …). Bij sommige onderwijsaanbieders staat niet een onderwijsgevende centraal, maar wel
de digitale omgeving die zo veel als mogelijk onderwijsfuncties opneemt.
De overgrote meerderheid van de scholen gebruikt bovendien een leerplatform (vb. Smartschool). Een
leerplatform moet het leren van de lerenden ondersteunen door informatie aan te reiken, oefenkansen
te bieden, het gesprek te stimuleren, …
3) In de omschrijving staat het doelgerichte of intentionele karakter centraal. Leren gebeurt evenwel ook
voortdurend incidenteel, zonder de expliciete bedoeling iets te leren.
Eisner: Verwijst hiermee naar “unintended curriculum” = incidentele leren.
Hoewel dit incidentele leren voortdurend plaatsvindt en een grote invloed uitoefent, staat het in het
onderwijs toch niet centraal.
4) De term “leeromgeving” in de omschrijving verwijst letterlijk naar de fysieke of virtuele omgeving
waarbinnen het leren plaatsvindt. Leren kan in principe overal plaatsvinden.
Door tal van maatregelen in de leeromgeving wordt in onderwijs getracht de kans te maximaliseren dat
lerenden de beoogde doelen bereiken. De leeromgeving wordt dan een onderwijsleeromgeving.
De bovenstaande omschrijving van onderwijzen is bewust breed. Onderwijzen verwijst naar het geheel
van maatregelen en interventies dat erop gericht is doelgericht leren te ondersteunen ongeacht de
context (school, bedrijf, opleidingsinstelling) waarin dit gebeurt en wat er geleerd wordt.
Deze maatregelen en interventies kunnen zich situeren op zowel:
, het macroniveau: Beleidsniveau
het mesoniveau: instellingniveau
het microniveau: interactieniveau. In deze module zullen we ons hierop richten.
d.w.z. dat de aandacht uitgaat naar concrete interacties tussen onderwijsgevenden en lerenden.
Het zal echter duidelijk zijn dat deze microprocessen verlopen binnen de grenzen en
mogelijkheden die op macro- (vb. eindtermen) en mesoniveau (vb: aanwezige ICT-
infrastructuur) tot stand worden gebracht.
o Om aan te tonen wat onderwijzen impliceert, kunnen we 3 groepen van bouwstenen onderscheiden:
1) Doelen en evaluatie
2) Leertaken en leerinhouden
Leertaken = Richten de activiteiten op de doelen
Leerinhouden = Bepalen het voorwerp van de leertaak
3) Werkvormen, alsook media/technologie
Werkvormen = Manieren om leertaken (met leerinhouden) aan lerenden aan te bieden en de
media/technologie betreffen het middel waarmee dit gebeurt.
o Hoewel in deze module de verschillende bouwstenen afzonderlijk worden behandeld, zal duidelijk zijn dat de
onderlinge afstemming van groot belang is.
o Een analyse van de context en meer in het bijzonder van de beginsituatie bv. via systematische observatie,
gesprekken en documentanalyse, is dan ook essentieel. Tot de beginsituatie behoren de materiële
infrastructuur en de organisatie waarop bij het onderwijzen een beroep kan worden gedaan, het
schoolbeleid, de pedagogische visie, de kenmerken van de groep van lerenden en de kenmerken van de
leerkracht.
, Doelen en evaluatie
o Doelen = Sturen het onderwijzen.
o Evaluatie = Alle inspanningen die er op gericht zijn na te gaan of (delen van) de doelen worden gerealiseerd.
Evaluatie omvat hier alle inspanningen m.b.t. de opvolging, rapportering en bespreking van de mate
waarin leeractiviteiten resulteren in het realiseren van doelen.
o Doelen en evaluatie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Doelen bepalen wat er dient te worden geëvalueerd. De evaluatie is afgestemd op de doelen en
operationaliseert deze.
Soms kan alleen uit de evaluatie worden achterhaald wat de doelen zijn.
Uit onderzoek blijkt dat lerenden zich in hun leeractiviteiten richten op de evaluatie (eerder dan
de doelen).
In het geval van evaluaties met ingrijpende gevolgen (“high-stakes tests” zoals ingangsexamens),
blijkt dat ook onderwijsgevenden dat doen (“teaching-to-the-test”).
o Het geven van terugkoppeling of feedback maakt integraal deel uit van de evaluatie.
Deze feedback kan onder meer gegeven worden door de onderwijsgevende, een handboek of
een computerprogramma of medeleerlingen.
2.1 Soorten doelen en soorten evaluaties
Soorten doelen
Gegeven het belang van doelen enerzijds en de complexiteit van onderwijs anderzijds, is geleidelijk een uitgewerkt
terminologisch kader ontwikkeld inzake doelen. Dit kader evolueert constant.
o Hierbij een overzicht van enkele belangrijke begrippen:
Onderwijsdoelen vs. leerdoelen
Onderwijsdoelen = Doelen waarop het onderwijs zich richt. Ze preciseren wat het
onderwijs nastreeft.
Vb: Het onderwijs streeft voor Frans een niveau A2 na volgens het Europees
referentiekader.
Leerdoelen = Doelen waarop het leren zich richt. Ze preciseren wat de lerende
nastreeft.
Vb: Een leerling beoogt voldoende Frans te kunnen om met zijn vrienden uit Brussel te
kunnen converseren.
Algemene vs. operationele doelen
Algemene doelen = Laat veel ruimte voor de wijze waarop ze kunnen worden
nagestreefd.
Vb: Een bijdrage leveren tot de ontwikkeling van een bredere interesse of het stimuleren
van kritisch denken.
Operationele doelen = Specifieke doelen waarbij ze willen dat lerenden
domeinspecifieke kenniselementen of bepaalde vaardigheden verwerven of
welomschreven competenties ontwikkelen.
Vb: Woordenschat Chinees; Een freesmachine bedienen; Een sollicitatiebrief schrijven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilsehabex. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.
