Hoofdstuk 1: Wat is economie? Wat doet de econoom?
Economie= betreft de organisatie van de systemen van consumptie en productie
• Consumenten
• Producten
Je kunt zowel een rol hebben als consument en als product= prosumenten (bv. uber, AirBNB)
=Consumenten die ook G&D aanbieden die traditioneel door de producenten werden aangeboden
Afgescheiden door technologie
o Economische agenten
• Micro-economie= het gedrag bestuderen van producenten als consument (vrij individueel)
• Macro-economie
o Regulatoren: houden toezicht
▪ Overheid
▪ Buitenland
▪ Banksector: tussenpersoon tss consumenten en producenten
MENS staat CENTRAAL ➔ economie is een sociale wetenschap
=we gaan het gedrag van mensen gaan bestuderen
Keuzes
Economie heeft te maken met het maken van keuzes-> dit zorgt voor bepaalde problemen
➔ Behoeften zijn onbeperkt maar wat je hebt zijn schaarse middelen
→ reden: budgetbeperking = keuzeproblemen
= met schaarse goederen een maximale behoeft invulling bekomen
Economische wetenschap bestudeert :
• Keuzes inzake productie als gevolg van schaarste
• Keuzes inzake consumptie als gevolg van schaarste keuzes→ gedrag= sociale wetenschap
• Gevolgen van deze keuzes voor de maatschappij
Welke instituties zijn er in de maatschappij ontstaan om aan die schaarste problematiek het hoofd te
bieden?
1
, Economie A |semester 1
SCHAARSTE: centraal begrip in economie als wetenschappelijke discipline
DEF: Een middel is schaars wanneer de mogelijke aanwendingen ervan de beschikbaarheid van dat
middel overstijgen
(Een middel is schaars als er productiemiddelen moeten worden voor opgeofferd)
➔ Steeds te bekijken vanuit de vraag… een middel is schaars als het meer gewild (is er behoefte
naar dat middel?) is dan het beschikbaar is (V>A (beschikbaarheid))
Schaarste versus zeldzaamheid
▪ Zeldzaam = weinig voorkomend (bv. goud)
▪ Zonder vraag is een zeldzaam goed NIET schaars (de vraag naar goud is beperkt)
▪ Niet-zeldzame zaken kunnen schaars zijn
▪ Vb : drinkbaar water (op wereldvlak)
➔ Schaarste evolueert in de tijd als gevolg van economische en technologische ontwikkeling
o Vb. 18e eeuw : voeding te kort <-> tegenwoordig: overconsumptie
Economische behoeften
=verlangens van de mens waaraan hij/zij slechts kan voldoen door het inzetten van schaarse
middelen
→je voelt dat je iets “tekort” hebt
✓ Behoeften zijn immaterieel
↔ het goed/dienst dat aan de behoefte voldoet
▪ Een wagen vult de behoefte aan mobiliteit in
▪ Een smartphone vult de behoefte aan bereikbaarheid/connectiviteit
▪ Een zwembadabonnement vult de behoefte aan fysieke paraatheid in
▪ Primaire behoeften → secundaire behoeften → … eindeloos: voor elke ingevulde
behoeft is er een nieuwe niet- ingevulde
▪ Door toename economische productie & technologische ontwikkeling (apps, dubbel
camera gsm)
o De behoeften zijn onbeperkt
o De middelen om aan de behoeft te voldoen zijn schaars
➔ Economische agenten moeten keuzes maken
2
, Economie A |semester 1
Economie is de wetenschap van de keuzes die gemaakt worden als gevolg van schaarste
Economische problemen
= keuzeproblemen
= afwegen van kosten en baten
o Voordelen= voldoen aan behoefte
o Nadelen= ingezette midden niet meer beschikbaar
▪ ! incl opportuniteitskosten = de niet gerealiseerde opbrengst van het best
mogelijke alternatief voor de gemaakte keuze
• Vaak het belangrijkste deel van de totaalkost
• Economisch begrip ≠ boekhoudkundige invulling kost
Vb1 : Beschikbare middelen onderneming Vb2 : Beschikbare tijd student
• Keuzemogelijkheden/alternatieven : • Keuzemogelijkheden/Alternatieven
o Geld op de bank o Studeren
o Aankoop aandelen andere o Studentenarbeid
onderneming o Vrijwilligerswerk
o Investeren in project A,B,C o …
o …
• Keuze: investeren in project A (boven B) • Keuze: studeren (boven
studentenarbeid)
Bv.: gederfd rendement project B Bv.: gederfde opbrengsten van studentenarbeid
Economische kost van de beslissing is inclusief de gederfde baten die horen bij het best mogelijke
alternatief
Gebruikt om economische winst te bepalen
De economische winst is de winst met inbegrip van de opportuniteitskosten
Mental shortcuts & Marginaliteit
✓ Bij keuze overweeg je kosten en baten
▪ Met toekomst perspectief = prikkels om je keuze te maken
▪ Onzekerheid
▪ Hebt niet alle info… imperfecte/beperkte informatie
▪ Gebruikt vuistregels (“mental shortcuts” = intuïtieve beslissingsregel bij gebrek aan
volledige informatie (veronderstellingen) → je kunt de kosten en de baten niet altijd
perfect inschatten)
3
, Economie A |semester 1
✓ Kosten en baten worden afgewogen in “marginaliteit” ( in termen van bijkomende
eenheden)
▪ Nog één pint extra
▪ Nog één bijkomend kledingstuk
▪ Nog één jaar extra studeren
▪ …
⇒ Volgens MK (=bijkomende kost voor een bijkomende eenheid) & MB (=bijkomende opbrengst
voor een bijkomende eenheid)
voorbeeld
Hoelang lessen nemen in schaakclub?
• marginale baten: in de eerste lessen zeer hoog nl. verbetering van schaakniveau
o tweede jaar ga je al minder leren dus marginale baten zijn lager
• Marginale kosten: vrije tijd, negatief voor studieresultaten (lager diploma), lagere
opbrengsten studentenarbeid
o Marginale kosten stijgen per jaar meer
o =Bijkomende kost door een jaar lessen te volgen
MB>MK : verder studeren
MK>MB: niet verder studeren
- MK & MB zijn bepaalbaar
- MK & MB zijn lineair
MK=MB (=MO) :optimale schaakstudieduur
Vaak economische evenwicht als MO=MK
Wetenschappelijke benadering
✓ Economie als wetenschap bestudeert het gedrag van mensen bij hun confrontatie met
schaarste
✓ Wetenschap maakt gebruik van modellen (abstract)
▪ y=f(x)
Doel : impact van x op y verklaren (bv. P vliegtickets en V vliegtickets)
▪ Vereenvoudiging van de werkelijkheid
➔ model zorgt ervoor dat we complexe werkelijkheid beter begrijpen
▪ Noodzaakt het gebruik van aannames
▫ De behoeften zijn onbeperkt;
▫ Economische agenten kiezen rationeel (nemen met het verstand
beslissingen)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nathanmwanzita. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,69. Je zit daarna nergens aan vast.