Samenvatting
Samenvatting boek Volop Taal
- Boek
- Volop Taal
In dit document is het hele boek (Volop Taal) samengevat. De kijkwijzers staan er ook in.
[Meer zien]Voorbeeld 10 van de 54 pagina's
Voorbeeld 10 van de 54 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
4 beoordelingen
Door: katrijnvdv • 1 jaar geleden
Door: laralambrecht1 • 2 jaar geleden
Door: alicevanvliet • 2 jaar geleden
Door: maximvanhecke1 • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting boek1
,Inhoudstabel 1.2.3.4. Leesactiviteit ontwerpen p 16
1.2.4. Hoe evalueren p 17
Deel 1
1.2.5. Hoe goed leesbeleid voeren p 17
1. Taal in 21e eeuw p4
1.2.6. Mythes + misverstanden p 18
2. Taalonderwijs in 21e eeuw p4
1.3. Schrijven p 18
2.1. Krachtige taalonderwijs: 7 principes p4
1.3.1. Wat is het p 18
2.2. Taal binnen + buiten taalles: kwestie van in- en uitzoomen p7
1.3.2. Waarom inzetten p 19
2.3. Taalbeleid: taalkrachtig onderwijs op hele school p7
1.3.3. Hoe leren leerlingen het p 19
3. Taalverwerving in 21e eeuw p7
1.3.3.1. Houd rekening met beginsituatie p 19
3.1. Belangrijkste theorieën op een rij p7
1.3.3.2. Vertrek vanuit doelen p 20
3.1.1. Belang van in- en uitput p8
1.3.3.3. Kies doordachte schrijfdidactiek p 20
3.1.2. Belang van interactie + feedback p8
1.3.3.4. Ontwerp schrijfactiviteit: instructies – werkvormen – leermiddelen p 21
3.1.3. Belang van impliciet leren + expliciete instructie p8
1.3.4. Hoe evalueren p 22
3.1.4. Rol van motivatie + socio-emotionele factoren p8
1.3.5. Hoe goed schrijfbeleid uitvoeren p 22
3.1.5. Meerdere talen leren p8
1.3.6. Mythes + misverstanden p 22
3.1.6. Taal op school p9
2. In- en uitzoomen p 23
Deel 2 2.1. Technisch lezen + spelling p 23
1. Vaardigheden p 10 2.1.1. Wat is het p 23
1.1. Luisteren + spreken p 10 2.1.2. Waarom inzetten p 23
1.1.1. Wat is het p 10 2.1.3. Hoe leren leerlingen technisch lezen p 24
1.1.1.1. Mondelinge taalvaardigheid p 10 2.1.3.1. Aanvankelijk technisch lezen p 24
1.1.1.2. Proces van luisteren + spreken p 10 2.1.3.2. Voortgezet technisch lezen p 24
1.1.2. Waarom inzetten p 10 2.1.3.3. Vorderingen opvolgen p 25
1.1.3. Hoe leren leerlingen het p 10 2.1.4. Hoe leren leerlingen spellen p 25
1.1.3.1. Houd rekening met beginsituatie p 10 2.1.4.1. Spellingstrategieën p 25
1.1.3.2. Vertrek vanuit doelen p 11 2.1.4.2. Focus op selectie van woorden p 26
1.1.3.3. Kies doordachte didactiek p 11 2.1.4.3. Systematische aanpak p 26
1.1.3.4. Ontwerp leesactiviteit: instructies – werkvormen – leermiddelen p 12 2.1.4.4. Vorderingen opvolgen p 27
1.1.4. Hoe evalueren p 12 3. Woordenschat p 27
1.1.5. Hoe goed luister- en spreekbeleid uitvoeren p 12 3.1. Wat is woordverwerving p 27
1.1.6. Mythes + misverstanden p 12 3.2. Waarom inzetten p 28
1.2. Lezen p 13 3.3. Hoe verwerven lln woorden p 29
1.2.1. Wat is het p 13 3.3.1. Houd rekening met beginsituatie p 29
1.2.1.1. Het leesproces p 13 3.3.2. Vanuit doelen vertrekken p 29
1.2.2. Waarom inzetten p 14 3.3.3. Doordachte woordenschatdidactiek kiezen p 30
1.2.3. Hoe leren leerlingen het p 14 3.3.4. Activiteiten ontwerpen met aandacht voor woordverwerving p 30
1.2.3.1. Houd rekening met beginsituatie p 14 3.4. Hoe evalueren p 32
1.2.3.2. Vertrek vanuit doelen p 14 3.5. Hoe goed woordenschatbeleid voeren p 33
1.2.3.3. Kies doordachte didactiek (= 5 sleutels krachtig leesdidactiek) p 15 3.6. Mythes + misverstanden p 33
,4. Taalbeschouwing p 33 Deel 3
4.1. Wat is het p 33 1. Algemene kijkwijzer: 7 principes p 49
4.2. Waarom inzetten p 34 2. Kijkwijzer: luisteren + spreken p 50
4.3. Hoe leren leerlingen het p 34 3. Kijkwijzer: lezen p 51
4.3.1. Houd rekening met beginsituatie p 34 4. Kijkwijzer: schrijven p 52
4.3.2. Vanuit doelen vertrekken p 35 5. Kijkwijzer: woordenschat p 53
4.3.3. Kies doordachte didactiek p 35 6. Kijkwijzer: taalbeschouwing p 54
4.3.4. Taalbeschouwelijke activiteiten ontwerpen p 36
4.4. Hoe evalueren p 38
4.5. Hoe goed beleid ivm taalbeschouwing uitvoeren p 38
4.6. Mythes + misverstanden p 39
5. Anderstalige nieuwkomers p 39
5.1. Wat is het p 39
5.2. Taalkrachtig onderwijs voor anderstalige nieuwkomers p 39
5.2.1. Doelen p 39
5.2.2. Beginsituatie p 41
5.3. Didactische aanpak p 41
5.3.1. Doelen aanpassen p 43
5.3.2. Activiteiten aanpassen p 43
5.3.3. Organisatie aanpassen p 43
5.4. Evaluatie p 43
5.5. Taalbeleid p 44
5.6. Mythes + misverstanden p 44
6. Breed evalueren p 45
6.1. Wat is het p 45
6.2. Waarom inzetten p 45
6.3. Hoe breed evalueren p 46
6.3.1. Waarom evalueren p 46
6.3.2. Wat evalueren p 46
6.3.3. Hoe evalueren p 46
6.3.4. Wanneer evalueren p 46
6.3.5. Wie is betrokken bij evaluatie p 47
6.3.6. Welke evaluatiecriteria hanteren p 47
6.3.7. Hoe aan de slag met resultaten p 47
6.4. Mythes + misverstanden p 48
3
,Domeinen Nederlands lager onderwijs
1. Luisteren mondelinge taalvaardigheden
2. Spreken
3. Lezen (fasen & vormen) schriftelijke taalvaardigheden
4. Schrijven (stellen & spellen)
5. Strategieën
6. Taalbeschouwing
7. (Inter)culturele gerichtheid
Deel 1
Taal in 21e eeuw
Vervult vele functies in school + samenleving
Krachtige bindmiddel dat communicatie mogelijk maakt: begrip doen ontstaan + sociale samenhang verstevigen
1 van belangrijkste instrumenten vormt om volwaardig deel te nemen aan complexe – superdiverse – meertalige
21-eeuwse samenleving
Belangrijkste sleutelcompetentie
• Bewust omgaan met verandering • Creatief samenwerken
• Complexe informatie verwerken • Communiceren in diverse (al dan niet digitale)
• Kritisch + probleemoplossend denken contexten
• Zelfstandig beslissingen nemen • Omgaan met nieuwe media + technologie
Taalcompetentie= geheel van talige kennis – vaardigheden – attitudes die nodig zijn om: geschreven – gesproken
– multimodale teksten te begrijpen, evalueren, gebruiken zodat:
Volwaardige deelname aan samenleving mogelijk wordt
Eigen doelen gerealiseerd kunnen worden
Eigen kennis + mogelijkheden levenslang + duurzaam kunnen worden ontwikkeld
Taalvaardigheid bepaalt in welke maten: succes wordt ervaren op school – in persoonlijke leven – later op
arbeidsmarkt
Taalonderwijs in 21e eeuw
In 21-eeuwse onderwijs: ondersteuning van lln bij ontwikkeling talige competenties (in Nederlands) cruciaal
In onderwijs de hele dag door taal gebruiken: schooltaal uiterst geschikt om ontwikkeling van taalcompetentie te
stimuleren
Taalkrachtig onderwijs in alle leergebieden + schooldagonderdelen cruciaal belang om leren van – in – over taal zo
goed mogelijk te stimuleren
Krachtige taalonderwijs: 7 principes
Taalkrachtig onderwijs stimuleert positieve talige grondhouding
Belangrijk fundament voor alle volgende principes
Stimuleren= rekening houden met motivatie lln + andere sociaal- emotionele factoren
Veilige oefencontext bieden
Lln moeten ruimte krijgen om te kunnen experimenteren met taal: beste in omgeving dat veilig
aanvoelt
Lln stimuleren om taal te gebruiken + laten voelen dat ze fouten mogen maken: positieve
omgeving creëren
Talige repertoire van lln omarmen
Belangrijk: aanvaarden dat niet elke lln in dezelfde tempo taal oppikt
Interesse tonen in talen die lln (thuis) spreken + waarderen dat lln zoveel talen kennen
Hoge verwachtingen koesteren
4
, Lln moeten voelen dat hun leraren geloven in hun taalleervermogen
Lln aangemoedigd worden om voortdurend bij te leren: nieuwe kennis – vaardigheden –
attitudes ontwikkelen
Lln houdt ervan om: uitgedaagd te worden – te ontdekken wat ze nog kunnen leren – te geloven
dat ze dat ook effectief kunnen leren
Taalkrachtig onderwijs is contextrijk
Nieuwe taal betekenis geven om zo kennis op te doen over concrete + abstracte wereld
Taal krijgt vorm door op interesses + voorkennis van lln in te spelen & door aan te sluiten bij hun
leefwereld – hun verhalen – hun activiteiten
Contextrijk onderwijs vorm geven door: te vertrekken vanuit concrete materialen – vragen – situaties
& die verbinden met meer abstracte inhouden -> zorgt voor herkenbaarheid + uitdaging
Rijke contexten creëren met: visuele ondersteuning – reële ervaringen – authentiek materiaal –
zorgen voor rijk taalaanbod – veel talige ondersteuning
Taalkrachtig onderwijs is functioneel
Inzetten om verschillende doelen te bereiken + de motivatie om taal te gebruiken
(Taal)onderwijs functioneler als: taal dient om allerlei andere doelen te bereiken
Middel om betekenisvolle taken op te lossen
Motivatie van lln stimuleren: betrokkenheid bij (taal)leren verhoogt
Zorgt voor uitdaging: taalleerproces omhoog brengt
Taalkrachtig onderwijs is (inter)actief
Zoveel mogelijk kansen krijgen om taal actief te gebruiken
Moeten veel mondeling + schriftelijk taalaanbod krijgen: veel op kunnen reageren + regelmatig
feedback krijgen op eigen taaluitingen (liefst in verschillende contexten + momenten)
Leraar-leerlinginteractie
Elke lln voldoende persoonlijke taalaanbod (input) + voldoende feedback krijgen op wat hij zegt/
schrijft
Taalstimulerend reageren op taaluitingen van lln
Eigen reacties kunnen ervoor zorgen dat gesprek tussen lln verrijkt – verbreedt – beter maakt
Prikkelende vragen stellen – rijke verwoording voorstellen – terug verwijzen naar doel
Leerling-leerlinginteractie
Zoveel mogelijk functioneel gesproken door alle lln: in groepjes laten samenwerken
Groepsverdeling maken: rekening houden met achtergrondkennis – taalniveau –
samenwerkingsvaardigheden – interesses…
Taalkrachtig onderwijs geeft ondersteuning
Feedback geven op taaluitingen van lln: hypotheses die ze gevormd hebben aftoetsen/ bijstellen
Kwaliteitsvolle feedback: combinatie van feedback/ feed-up/ feedforward
Hoe gerichter de ondersteuning die je biedt hoe meer die oplevert
Belangrijk dat lln nadenken – bijleren – voorbereid worden om in toekomst zelf problemen op te
lossen -> bereiken door:
Bal terug te kaatsen
Betekenisonderhandeling te doen
Ander probleem voorleggen waarover lln moeten
reflecteren
Feedback= beschrijving van huidige stand van zaken
Feed-up= beschrijving van gewenste leeruitkomst
Feedforward= beschrijving van stap die nodig is om bij die gewenste leeruitkomst te belanden
Scaffolding= juiste hoeveelheid ondersteuning bieden om lln een trapje hoger te brengen
Modeling= ideale gelegenheid als leerkracht om voor te doen hoe in groep het woord kunt vragen -> model-
gedrag kan worden ingezet in vervolg van discussie wat lln helpt om (functionele) doel te bereiken
5
, Taalkrachtig onderwijs heeft aandacht voor impliciet + expliciet leren
Impliciet leren: nieuwe taal wordt onbewust opgepikt
Expliciet leren: wordt bewust stilgestaan bij vormelijke + theoretische aspecten van taal
Focussen op taal terwijl lln bezig zijn met contextrijke – functionele opdracht
Tijdens talige opdracht: aandacht hebben voor strategieën
Zowel impliciet als expliciet kan zowel incidenteel als intentioneel aan bod komen
Ontwikkeling taalcompetentie in ruimere zin: expliciete ondersteuning nodig om van lln betere
taalgebruikers te maken
Taalkrachtig onderwijs biedt kansen tot reflectie
Door reflecteren: expliciet werken aan taalcompetentie van lln door naar te denken over proces dat
ze doorlopen – hun eindproduct – hun individuele vooruitgang
Reflectiemomenten zijn belangrijk om het leren te ondersteunen
Reflectie op initiatief van leraar
Voor les/ taak begint: lln laten nadenken over wat ze al weten over nieuwe lesonderwerp +
welke vragen ze nog hebben
Uitleggen wat lln gaan leren: bewuster aan de slag met nieuwe inzichten
Reflectie door medeleerlingen
Meerwaarde voor wie feedback krijgt + wie feedback geeft
Lln kunnen tekst onbevangen lezen + tips formuleren
Tijd + ruimte om te reflecteren
Samenspel met andere reflectiemomenten: lln tijdens taken + lessen laten observeren & basis
van die observaties gericht te ondersteunen
Taalkrachtig onderwijs stimuleert positieve talige grondhouding
Definitie Talige grondhouding stimuleren bij lln vormt de basis van taalkrachtig onderwijs. Het is een
samenspel van veilige taaloefenkansen creëren – talige repertoire van leerlingen omarmen – hoge
verwachtingen koesteren ten opzichte van hun taalleerpotentieel
Kijkwijzer Lln aanmoedigen om te experimenteren met taal: ze mogen fouten maken
Lln vertonen voldoende spreek- en schrijfdurf
Thuistalen en -culturen een plaats geven in de klas
Taalleerpotentieel van alle lln er in geloven: lln talig uitdagen
Taalkrachtig onderwijs is contextrijk
Definitie Contextrijk onderwijs biedt veel + rijk taalaanbod & verbindt dat met: interesses + leefwereld van lln
– eerder opgedane ervaringen + kennis. Zo kan (abstracte school)taal verworven worden. Context
geeft betekenis aan leerproces van lln + werkt motiverend
Kijkwijzer Taken kiezen en/of aanpassen op basis van input + interesses van lln
Voorkennis oproepen: nieuwe kennis verbinden aan eerdere kennis + ervaringen
Voldoende rijk (taal)aanbod zorgen: begrijpelijk maken door parafrasering + visuele ondersteuning
Taalkrachtig onderwijs is functioneel
Definitie Taalkrachtig onderwijs wordt functioneel als lln taal gebruiken om allerlei voor hen betekenisvolle
doelen te kunnen bereiken
Kijkwijzer Lessen leiden tot concreet eindresultaat (ook niet-talg)
Lln werken aan voor hen relevant + interessant doel
Er is kloof tussen niveau waarop lln nu functioneren + niveau van opdrachten
Taalkrachtig onderwijs is (inter)actief
Definitie Onderwijs wordt (inter)actief als lln: veel van elkaar kunnen leren – kwaliteitsvolle input + feedback
leerkracht krijgen & de kans hebben om actief te leren
Kijkwijzer Zorgen voor tijd + ruimte om in interactie te gaan met lln: voldoende input geven
Veel open vragen – denkvragen – opinievragen stellen
Lessen lokken interactie tussen lln uit
Er is een variatie aan werkvormen die leiden tot actief + samenwerkend leren
6
, Taalkrachtig onderwijs geeft ondersteuning
Definitie Krachtige ondersteuning is combinatie van feedback/ feed-up/ feedforward + differentiërende
keuzes die je maakt om ervoor te zorgen dat lln de kloof kunnen overbruggen tussen wat ze wel
kennen + kunnen & wat nog niet. Ondersteuning kan zowel individueel als klassikaal gegeven worden
Kijkwijzer Voldoende feedback op taaluitingen geven tijdens betekenisvolle activiteiten: feedback/ feed-up/
feedforward combineren om leerproces van lln voort te duwen
Differentiëren: lln kunnen kloof overbruggen tussen niveau waarop ze functioneren + niveau van
opdracht
Tijdens taalleerproces zorgen voor zowel individuele als klassikale ondersteuning
Taalkrachtig onderwijs heeft aandacht voor impliciet + expliciet leren
Definitie Impliciet leren betekent dat lln in contextrijke situaties: functionele + (inter)actieve opdrachten
krijgen waardoor ze onbewust taal oppikken. Expliciet leren= bewust inzoomen op talige aspecten
(bv: schooltaalwoorden). Taalkrachtig onderwijs bestaat uit samenspel van impliciet + expliciet leren
Kijkwijzer Tijdens contextrijke – functionele activiteiten expliciet aandacht besteden aan strategieën +
vormelijke aspect van taal
Ruimte maken voor betekenisonderhandeling met lln en tussen lln onderling
Model je: hardop denkend voordoen hoe lln strategieën kunnen toepassen tijdens (talige)
opdracht
Lln krijgen meerdere kansen om nieuwe taal op te pikken: in loop van schooljaar werken aan
voldoende cyclisch
Taalkrachtig onderwijs biedt kansen tot reflectie
Definitie Als onderwijs kansen tot reflectie biedt is er een goede afwisseling tussen nieuwe zaken leren +
nadenken over wat er geleerd wordt. Die reflectie stimuleert het leerproces
Kijkwijzer Voldoende ruimte maken om samen met lln te reflecteren over product + proces
Lln weten wat ze aan het leren zijn (= lesdoelen) en zijn ze zich daarvan bewust tijdens de lessen
Taal binnen + buiten taalles: kwestie van in- en uitzoomen
Uitzoomen biedt breder perspectief dat lln toelaat om hun talige competentie in te zetten + te versterken – te
verbreden + te verdiepen
Tijdens niet-taallessen: inzoomen op talige aspecten
In- en uitzoomen: in loop van schooldag nieuwe taal aan bod komt buit context van taalles
Taalbeleid: taalkrachtig onderwijs op de hele school
Taalbeleid: structurele + strategische poging van schoolteam om onderwijspraktijk aan te passen aan
taalleerbehoeften van lln met het oog op bevorderen van hun algehele ontwikkeling + verbeteren van hun
onderwijsresultaten
Doel taalbeleid: taalvaardigheid van lln te versterken + presentatiekloof op basis van achtergrondkenmerken te
verkleinen
Moet voor zorgen dat schoolteams een gezamenlijke taalpraktijk uitwerken – taalkrachtig onderwijs te kunnen
bieden van 1e kleuterklas t.e.m. 6e leerjaar
• Team werkt samen om zich te verdiepen in taalleerprocessen + van daaruit gedeelde visie op taalonderwijs
te ontwikkelen
• Acties in praktijk brengen: die evalueren + waar nodig bij sturen
Taalverwerving in 21e eeuw
Belangrijkste theorieën op een rij
Alle lln verwerven (ongeacht hun achtergrond + intelligente) hun 1e taal (inclusief complexe grammaticale
systeem) tijdens eerste 5 levensjaren zonder daar expliciete instructies voor de krijgen bv: taalonderwijs
7
,Belang van in- en uitput
Voldoende taalaanbod krijgen vorderen kinderen sneller: woorden die vaak worden aangeboden worden vlotter
verwerft
Taalaanbod moet betekenisvol zijn: moet inspelen op interesses van lln + moet ingebed zijn in contexten die als
zinvol worden ervaart
Taalaanbod moet nieuwe elementen bevatten: boven huidige niveau van taalleerder vormt het als krachtvoer
voor verdere taalontwikkeling
Belang van interactie + feedback
Belang van interactie: voor taalverwerving bouwt verder op principes van begrijpelijke + betekenisvolle input
Kwaliteitsvolle interactie kan effectiviteit van die input immers aanzienlijk verhogen
Input bet opgenomen: taalleerders onderhandelen over betekenis van boodschap die ze denken gehoord/ gezien
te hebben
Feedback effectiever: die focus op zowel vorm als inhoud
Krachtige feedback: is concreet – duidelijk – taalgericht – doelgericht - bruikbaar
Belang van impliciet leren + expliciete instructie
Impliciet leren kenmerkend: processen van eerstetaalverwerving bij baby’s – peuters – kleuters + voor wie een
taal oppikt buiten schoolcontext
Expliciete instructies: direct overbrengen + expliciet maken van kennis over allerlei (deel)aspecten van
taalsysteem/ taalgebruik
• Kan proces van patroonherkenning + woordverwerving gevoelig versnellen – verdiepen – verrijken
• Voorwaarden:
Lln hebben cognitieve maturiteit bereikt om expliciete – abstracte informatie over taal te begrijpen
Vertrekt vanuit betekenisvol – impliciet leren
Rol van motivatie + socio-emotionele factoren
Taallerend brein is dynamisch systeem dat patronen zoekt in de input die het krijgt waarbij expliciete sturing via
onderwijs efficiëntie van leerproces kan verhogen -> individuele verschillen
Lln op vlak van voorkennis – onderwijsniveau – geletterdheidsgraad – andere taalkennis +
geheugencapaciteit van elkaar verschillen
Individuele verschillen bepalen de mate waarin lln informatie bewaart – op zoek gaan naar patronen –
verbindingen leggen meer eerder verworven concepten + taalkennis
Positieve associaties + emoties bevorderen taalleerproces
Positieve emoties hangen samen met gevoelens van veiligheid + zelfvertrouwen die taalleerders ervaren
terwijl ze oefenen
In onderwijscontexten
Belangrijk om voldoende veilige + motiverende talige oefenkansen te creëren die door lln als uitdagend –
interessant – zinvol worden ervaren: worden ingespeeld op intrinsieke motivatie
Leraren slim inspelen op verschillende taalvaardigheidsniveau van klas door gedifferentieerde
ondersteuning te bieden die aansluit bij behoeften van elke lln
Meerdere talen leren
Betekent op vele vlakken verrijking
Brede talenkennis vormt belangrijk economisch kapitaal: situeert meerwaarde van meertaligheid ook op sociaal +
cognitief vlak
Meertaligheid gaat gepaard met cognitieve voordelen: beter werkgeheugen – hoger aandachtscontrole –
vermogen om abstract + symbolisch te redeneren
8
,In taalontwikkeling van meertalige lln: vormen onderscheiden
Simulante meertaligheid
Kinderen komen vanaf geboorte systematisch in contact met meerdere talen
Elk ouder spreekt andere taal/ beide ouders spreken meerdere talen
Kinderen doorlopen in grote lijnen dezelfde ontwikkelingsfase in elk taal op dezelfde manier als
eentalige kinderen
Successieve meertaligheid
Kinderen horen vanaf de geboorte maar 1 taal
Komen pas in contact met 2e taal als ze naar school gaan
Tweedetaalverwerving verloopt anders dan verwerving van 1e taal
Fase in taalontwikkeling
Voortalige fase (0-1 jaar)
Veel luisteren: enkele klanken onderscheiden
Geluidjes produceren + brabbelen
Geluide hebben nog geen communicatieve functie
Vroegtalige fase (1-2,5 jaar)
Al een goed begrip
1e woordjes produceren: één- naar tweewoordzinnen
Bedoeling om te communiceren
Differentiatiefase (2,5-5 jaar)
Sprong in taalontwikkeling door naar school te gaan: veel nieuwe woordenschat
Zinnen worden alsmaar complexer + grammaticaregels worden toegepast
Voltooiingsfase (5-10 jaar)
Verdere uitbreiding van woordenschat
Correcte zinsconstructies
Leren schriftelijk communiceren
Taal op school
Vlaamse onderwijs kent grote talige diversiteit: alle lln zijn meertalig -> beschikken allemaal een eigen repertoire
van talen (thuistaal – 2e taal – vreemde taal/talen) + taalvariëteiten (dialecten – regiolecten – tussentalen) die ze flexibel
inzetten naargelang context zich bevindt
Taal aanwezig in meeste lessen: middel om communicatie tot stand brengen + doel opzicht -> lln moeten
specifieke vaktermen leren gebruiken (eetgewoonten – kubieke meter…) + moeten taken leren uitvoeren met sterk talig
inslag (boek voorstellen adv PowerPointpresentatie)
Elk kind dat naar school begint te gaan moet een nieuw taalregister eigen maken ook lln die instructietaal (NL) als
1e taal hebben
Cognitief-academisch/schooltaal= de taal die door lkr + in handboeken wordt gebruikt is vaak abstract
Taal sterk conceptualiserende functie: lln leren via taal achter schermen van wereld kijken + analyseren hoe die in
elkaar zit
Sociolinguïstisch onderzoek: taal die hoogopgeleide ouders thuis gebruiken om met kinderen te communiceren,
vertoont sterke gelijkenissen met schooltaalregister
Empirisch onderzoek: lln met andere thuistaal presteren systematisch zwakker op school
Bepaalde verschillen actief verkleinen/vergroten: socio-economische achtergrond van lln & schoolcontext
Schoolteams + leerkrachten belangrijke uitdaging: alle lln (in bijzonder niet-Nederlandstalige lln met
laagopgeleide ouders) vanaf kleuterleeftijd maximale kansengeven om schooltaalvariëteit van NL verwerven
Vergt gecoördineerd – inclusief – structureel schoolbeleid waarbij alle lkr bewust moeten omgaan met
complexiteit van hun instructietaal + met opportuniteiten om aan taalcompetentie te werken
9
, Deel 2
Vaardigheden
Luisteren + spreken
Wat is het
In kleuterschool nadruk op: technische luister- en spreekaspecten + (leren) communiceren
In lagere school focus op: begrijpend lezen - communicatief spreken – gesprekstechnieken
Mondelinge taalvaardigheid
Verschilt van schriftelijke taal
Bij spreken druk ervaren: minder tijd om na te denken over boodschap + hoe die formuleren
Bij luisteren: communicatie vergankelijk
Overeenkomsten met schriftelijke taal
Bij spreken + schrijven: boodschap produceren + doorgeven -> productieve vaardigheden
Bij luisteren + lezen: boodschap ontvangen -> receptieve vaardigheden
Bij schriftelijke + mondelinge vaardigheden: produceer/ verwerk taaluitingen (worden verzameld onder teksten)
Proces van luisteren + spreken
Complexe processen met verschillende componenten
Socioculturele context
• Taal verwerven op basis van (veel) betekenisvol taalaanbod – interactie – gerichte feedback
Bestaan grote verschillen tussen lln onderling: leefwereld – schoolse contexten
• Impliciet + expliciete instructies om kennis te verwerven zijn zinvol
Boodschap
• Mondelinge communicatie begint bij de spreker: die in zijn hoofd een idee heeft dat aan luisteraar wil
overbrengen
• Proces wordt beïnvloed door boodschap + haar kenmerken
Korte boodschap met makkelijke woorden/ boodschap ondersteunend met beelden
Denkactiviteiten bij luisteren + spreken
• Abstracte idee omzetten in soort van code: woorden aan koppelen + het idee in zin geformuleerd
• Luisteraars decoderen de gekregen boodschap: begrippen aan woorden koppelen + zinnen analyseren
Waarom inzetten
Leraren brengen leerstof mondeling over (= belangrijkste werkmiddel) -> zo efficiënt mogelijk inzetten
Mondelinge taalvaardigheid = leerinhoud op zich
Lln leren welke strategieën kunnen gebruiken + welke aspecten belangrijk zijn om succes te kunnen
ervaren (tijdens luisteren + spreken)
Mate waarin lln betrokken worden bij leergesprekken heeft invloed op hun denken + leren & leerprestaties
op latere leeftijd
Hoe leren leerlingen het
Houd rekening met beginsituatie
Start van de lagere school
• In kleuterschool: aandacht besteed aan begrijpend + technisch luisteren
Technisch luisteren is onderliggende vaardigheid voor begrijpend luisteren
Start van de activiteit
• Leerlingen
Goed inzicht krijgen: goed observeren of gesprekken voeren
• Leerinhouden
Elke les maakt deel uit van groter geheel van lessen waarin hetzelfde leerinhoud aan bod komt
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ameliariemis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen