GELIJKHEID IN VIJF VRAGEN
Gelijkheid verantwoorden:
1. Efficiënte logica --> geen talenten verspillen
2. Sociale cohesie --> grote ongelijkheden kunnen de samenleving ontwrichten
3. Gelijkheid is op zich relevant als een streven naar rechtsvaardigheid en eerlijkheid
DE WIE- EN WAT-VRAAG: EEN OVERZICHT VAN (ON)GELIJKHEID
CIPO MODEL VAN ONDERWIJS
Context Inbedding
Input Indien het gaat over de financiële middelen die scholen krijgen
Processen Ongelijke behandelingen van verschillende leerlingen
Ook in maatschappelijke context terug te vinden bv. kinderarmoede
Output Uitkomsten die gelijk of ongelijk zijn
- korte termijn: leerprestaties (academic avhievement)
- middellange termijn: behaalde onderwijsniveau (attainment)
- lange termijn: overgang naar de arbeidsmarkt
bij effectiviteitsonderzoek gaat het vooral over leerprestaties – korte termijn
Tussen wie is er dan (geen) gelijkheid in het onderwijs?
Betrekking op verschillende groepen in de samenleving
Onderwijsuitkomsten zijn niet gelijk verdeeld over sociale groepen. Groepen die verschillen van; etniciteit, ses, geslacht,
taalachtergrond,…
PISA 2018 - LINK TUSSEN SES EN LEERPRESTATIE- Vlaanderen
SES Leerlingen met migratiegeschiedenis Thuistaal
lln. uit rijke families autochtoon – beter op vlak van Nederlandstalig scoort beter
hebben +/- 3j voorsprong wiskunde en leesvaardigheid Anderstalig: zowel autochtoon als allochtoon
op de armste groep autochtone leerlingen hebben +/- 1.5j MAAR het spreken van herkomsttaal, al dan niet in combo
40% van armste kwartiel voorsprong op allochtone leerlingen met Nederlands betekent niet dat men automatisch minder
liep al 1j vertraging op met migratieachtergrond presteert. herkomsttaal heeft een positieve samenhang met
(zittenblijvers), voor de nergens in de wereld is de kloof zo leeruitkomsten
rijkste kwartiel is dat 10% groot als in Vlaanderen Andere factoren die samenhangen met andere thuistaal
(zoals SES) spelen wel een rol
DE WANNEER-VRAAG: GELIJKE START OF GELIJKE UITKOMST
Visie 1: gelijke startkansen – meritocratische visie
= betrekking op input en proces van het onderwijs, het begint met gelijke kansen (input) en gelijk behandeld (proces) worden
Reactie op elitaire visie (sociale afkomst bepalend voor sociale status)
Individuen dienen beloond te worden op basis van hun verdiensten (voor hun merites) met een hoge status op de ladder
of hoger inkomen
Klas: indien een ll beter presteert door meer moeite te doen dan verdient hij meer succes te hebben op school en in zijn
latere leven
Achtergrondkenmerken (kleur, afkomst, arm,…) zijn geen merites en hebben dus geen invloed. Het zijn geen
verwezenlijkingen door de student.
Aanleg of capaciteit mag er wel toe doen. Bv. Talent of intelligentie.
o Alle talenten moeten benut worden
Besluit: visie dat ongelijkheid enkel aangepakt dient te worden indien ze niet voortvloeien uit verdiensten of talenten van
mensen gelijke startkansen voor gelijken
, In de praktijk:
Drempels wegwerken die gelijke participatie van cognitief gelijkwaardige leerlingen verhinderen (bv. renteloos studeren)
o Maar toch volgens de logica van de meritocratie om verschillende uitkomsten te krijgen door verschillende talenten
Differentiële behandeling volgens talenten
o Segregatie van lln in hiërarchische onderwijsvormen en curricula zijn welkom in deze visie
o bv. ASO-KSO-TSO-BSO = hiërarchisch opgesteld, gaat van ‘moeilijker naar makkelijker’ --> watervalsysteem
o Deze hiërarchie presenteert louter de verschillende talenten van lln., de sociale segregatie die hierbij komt kijken is louter een
bijverschijnsel
Visie 2: gelijke uitkomsten – egalitaire visie
= nastreven van gelijke opportuniteiten (equality of opportunity), gaat verder dan gelijke startkansen. Het gaat om gelijk
eindigen. (reactie op meritocratische visie)
Men ontkent verschillen in aanleg niet, maar men oppert dat een rechtvaardige samenleving een benadeelde actergrond
dient te compenseren.
JOHN RAWLS: Equality of opportunity means an equal chance to leave the less fortunate behind in the personal quest for
influence and social position.
iedereen de kans om te leren, dus ook positieve actie waarbij er meer aandacht gaat naar leerlingen die in een meer
benadeelde positie startten
DE WAAROM-VRAAG: TWEE VERKLARINGEN ROND ONGELIJKHEID
Waarom is er eigenlijk geen gelijkheid? 2 verklaringsmodellen die diametraal tegenover elkaar staan
De deficit-modellen
= ongelijkheid is een gevolg van tekorten bij lln. uit bepaalde bevolkingsgroepen
= geen strak omlijnde theorie, maar verzamelnaam voor verschillende opvattingen die onderwijsongelijkheid terugbrengen op
gebreken van leerlingen die het minder goed doen.
1. Biologisch deficitmodel
Idee dat bepaalde sociale klassen, rassen of etnische groepen biologisch of genetisch inferieur zijn of minder intelligent
zijn, wat dus slechtere onderwijsprestaties zou verklaren.
Na WO2 is diskrediet geraakt en verdwenen van het wetenschappelijk toneel
Nu: genuanceerde vormen
o IQ-isme: SES en Etnische groepen verschillen in aangeboren intelligentie en dat bepaalt en rechtvaardigt
de sociale positie
2. Cultureel deficitmodel
lln hebben tekorten gerelateerd aan hun cultuur (met inbegrip van taal en religie)
In Vlaanderen gericht op taalachterstand van lln uit bepaalde kansengroepen
Onderzoek Hart & Risley
Kinderen uit lage SES krijgen in tegenstelling tot hoge SES een kwalitatief en kwantitatief minder rijk taalaanbod
krijgen
verschil in kwantiteit van 30 miljoen woorden in taalaanbod in eerste 4 levensjaren
Verschil in kwaliteit: manier van FB en begeleidingsstijl
deze verschillen vormen belangrijke oorzaken voor het ontstaan van taalachterstand tussen kinderen uit
verschillende SES klassen.
Ramzi Doha
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DohaRamzi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
