Samenvatting
samenvatting Nederlands Lezen (technisch + aanvankelijk)
samenvatting eerste jaar lager onderwijs (bachelor)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 33 pagina's
Voorbeeld 4 van de 33 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Technisch lezen1. Wat is technische lezen
= het leren decoderen, een woord herkennen als je het leest. Herkennen = de
lezer kan het uitspreken + betekenis aangeven moet geautomatiseerd worden
maar snelle en vlotte decodering van woorden dus vlot lezen is niet voldoende!
EINDDOEL = vloeiend lezen , samenhang + betekenis interpreteren woorden (tot
uiting bij intonatie)
Goede technische leesvaardigheid geeft ruimte om processen begrijpend lezen
toe te passen. In zekere mate technisch lezen? Niet automatisch in staat om alle
woorden vlot te lezen, zelfstandig te lezen en te interpreteren Dit zover
krijgen door leestechnieken.
(leren)spellen = toepassing van code om taal schriftelijk voor te stellen met
lettercombinaties op basis van complex systeem dat historisch en organisch
ontstaan + consequente regels en principes opgesteld
Goede (automatische) spellingsvaardigheid maakt ruimte voor processen van
functioneel schrijven. echte schrijftaken niet uitstellen tot ze spellingregels
kennen. Ze worden gestimuleerd om aandacht te besteden aan spelling wanneer
ze in de schrijftaken het belang zien.
2. Waarom inzetten op technisch lezen
Mondelinge taal oppikken van nature uit omgeving hoe meer kansen op
interactie, hoe meer feedback ze krijgen hoe rijker hun taal wordt +
ontdekken in die omgeving, taal zowel mondeling als schriftelijk is. Leerlingen
hebben systematische + expliciete instructies nodig want technisch proces lezen
is schoolvaardigheid (niet elk kind krijgt dit mee van thuis)
Mogelijkheden schriftelijke communicatie volledig benutten mondeling kunnen
omzetten naar schriftelijk.
Leren lezen is relatie leggen (bouwstenen mondeling) tussen klanken/fonemen
en letters/grafemen (bouwstenen schriftelijk) = leren decoderen. Decoderen
vlot? Dan meer aandacht voor inhoud, manier waarop en effect van
communicatie.
Eerste focus: Onervaren lezer heeft leestechnieken nodig om de code te kraken
Tweede focus: verweving en toepassing van spellingsvaardigheden, je hebt
inzicht nodig in systeem om juiste combo’s te maken + letters nodig
, De relatie tussen klanken en letters
Nederlandse spraakklanken bestaan uit: 16 klinkers (a, e, i, o, u, aa, ee, ie, oo, uu, oe, ui, eu,
ei/ij, au/ou, y) en 22 medeklinkers (b, c, d, f, g, h, j, k, l, m, n, p, q, r, s, t, v, w, x, z, ch, ng)
Schriftsysteem = alfabet met 26 letters, niet exclusief voor het Nederlands
Geen één-op-éénrelatie tussen klanken en letters
Gevolgen:
Elementaire leeshandeling volstaat niet als leestechniek (eerst schrijven, dan luid op
zeggen = omweg van de verklanking , woord ziet nog geen betekenis geven)
Onduidelijke grafeem-foneemkoppeling waargemaakt? VTL
Grafeem: een letter of een lettercombinatie die een foneem weergeeft.
Foneem: een spraakklank die een betekenisverschil tussen woorden kan veroorzaken, bv. roos –
doos, bos – boos, bal - bak
Klankzuivere woorden: woorden waarbij de koppeling tussen een foneem en een grafeem
eenduidig is, bv. sok, aap, noot, mies, maan, roos, vis, rik, lees, naam …
3. Hoe leren leerlingen technisch lezen
AVL beginnende lezers inzicht verwerven in alfabetische-fonemische principe +
leert eenvoudige woorden lezen met behulp leestechniek = elementaire
leeshandeling gebaseerd op feit bij elke klank een opschrijfbare letter of
lettercombinatie hoort.
Beginnende lezer past handeling toe geschreven woord omzet gesproken taal
in verschillende stappen:
1) Visuele analyse: grafemen herkennen
2) Grafeem- fenoneemkoppeling: grafemen omzetten in fonemen
3) Auditieve synthese: temporeel ordenen + aan elkaar plakken
4) Betekenis ophalen: het woord herkennen
Elementaire leesbehandeling laat niet toe alle woorden correct en vlot decoderen.
Niet elke letter in woord aan 1 specifieke klank gekoppeld worden + handeling
ook belastend werkgeheugen gevolg: weinig ruimte voor andere mentale
processen. DAAROM: nood VTL , lln verwerven leestechnieken die helpen om
vloeiend leren lezen.
, Ontwikkeling voor de start
Leesvoorwaarden worden in de kleuterklas al aangebracht: leren lezen verloopt vlotter als aan
meer voorwaarden voldaan zijn, maar hele pakket hoeft nog niet verworven te zijn.
Enkele algemene voorwaarden:
Zintuigen en motoriek: horen, kijken, spreken, bewegen
Cognitieve ontwikkeling voldoende gevorderd: verband tussen fonemen en grafemen
Graad van emotionele en sociale ontwikkeling
Vraagt veel Concentratievermogen
Specifieke elementen in de ontwikkeling van lezen:
Verband tussen leesvaardigheid en mondelinge taalvaardigheid (geringe woordenschat,
gebrekkige zinsbouw problemen ondervinden bij leren lezen)
Taalbewustzijn (verder kijken dan betekenis richten op vorm) + auditieve objectivatie
(specifieke vaardigheid om na te denken over klankvorm van woord)
Symboolbewustzijn (= schriftelijke uiting met behulp van functionele tekens)
Fonemisch bewustzijn (= besef dat gesproken woord is opgebouwd uit afzonderlijke
spraakklanken)
Auditieve discriminatie (=verschil horen tussen klanken)
visuele discriminatie (= verschillen zien tussen letters en onthouden)
Lettertekens leren kennen
Bepaalde begrippen en instructiewoorden beheersen (zo instructies vlot begrijpen)
Mogelijke oefeningen voor auditieve oefeningen:
Auditieve objectivatie: welk woord is langer, m.a.w. welk woord
bestaat uit 1 stukje en welk woord uit 2 stukjes? OF welk woord is langer:
toren of luciferstokje?
Auditieve discriminatie: ik lees een verhaal voor. Elke keer als je het
woord ‘reus’ hoort, ga je staan. OF Welk woord rijmt op ‘straat’?
Auditieve analyse: hoeveel stukjes hoor je in het woord
‘koekjestrommel’? OF Leg een blokje neer voor elk woord dat ik noem.
Klankpositie bepalen: wat hoor je vooraan in ‘poes’? OF Ik hoor een
woord dat met een /m/ begint. Welk woord is dat?
Auditieve synthese: wijs aan je /n/, /eu/, /s/. OF welk woord zeg ik /z o
l/, /d u r/.
Temporeel ordenen: Zeg de volgende woorden eens na: ‘tuin, kip, slak’
OF Ik zeg een zinnetje en jij zegt mij na.
, Mogelijke oefeningen voor visuele oefeningen:
Visuele discriminatie: zoek in deze plaat de twee auto’s die hetzelfde
zijn. OF Zet een rondje om de letter die hetzelfde is als de letter in het
rondje.
Visuele analyse: hoeveel blaadjes heeft deze bloem? OF Welke letter
mist er van het woord ‘bal’? Wijs die aan op de letterlijn.
Letterpositie bepalen: welke letter zie je vooraan in het woord ‘huis’?
Wijs die aan op de letterlijn. OF Zet een rondje om de middelste letters in
het woord ‘neus’.
Visuele synthese: kleur de letters die samen het woord ‘boek’ vormen.
OF Leg met deze letters een woord: l, g, i.
Spatieel ordenen: ik laat je drie plaatjes zien. Jij moet precies zeggen
welk plaatje ik het eerst en welk plaatje ik het laatst laat zien. OF Wijs
aan: de eerste letter in ‘klas’.
Mogelijke oefeningen voor auditief – visuele oefeningen en taalvaardigheden:
Auditief-visuele oefeningen: hulpmiddelen zoals structureerblaadjes,
letterdozen, werkschriften.
o Ik haal de eerste letter van het woord ‘maan’ weg. Wat staat er nu?
o Noem alle woorden waarin je de au ziet.
Taalvaardigheden (kennis van begrippen)
o Wijs het eerste poppetje eens aan.
o Zet een rondje om de letters.
3.1 Aanvankelijk lezen (ATL)
Belangrijke fase in leerproces leerlingen MAAR niet te veel tijd in leestechniek
steken, anders risico dat leesmotivatie afneemt! Vertrekpunt: klankvorm
woorden
Vanaf eerste nodig inzetten op leesbegrip en leesmotivatie + daarbij rekening
houden verschillen tussen lezers + belangrijk: nieuwe grafemen in
referentiewoorden aanbiedt bv. O van zon Leerstofordening:
Klankzuiverheid van woorden
bv. raam - ramen
Structuur van woorden
mkm mmkm + mkmm mmmkm …
Aantal letters van een grafeem
bv. buk - buik
Auditieve en visuele verschillen
bv. dot – bot (visueel) / dot – tot (auditief)
Bekendheid met een woord
o.a. concreet vs. abstract
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MevrouwAnoniem. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,09. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen