Dit is een volledige samenvatting van wat we hebben gezien in de lessen Psychodiagnostiek bij kinderen en jongeren. Van de theoretische basis tot alle ontwikkelingsstoornissen.
Deel 1: Theoretische basis
Deel 2: Praktische oefeningen aan de hand van de opdracht
2.1 Diagnostisch contact met ouders
2.2 Diagnostisch contact met het kind
2.3 Verslaggeving van diagnostische contacten
Deel 3: Ontwikkelingsstoornissen en Psychopathologie
3.1 Inleiding Ontwikkelingsstoornissen + ADHD
3.2 Leerstoornissen
3.3 ASS
3.4 Ticstoornissen
3.5 DCD
3.6 Verstandelijke beperking
3.7 Aanvulling: Hoogbegaafdheid-Hoogsensitiviteit
3.8 Hechting
3.9 Angst en angststoornissen
Deel 1: Theoretische basis
1. Inleiding
2. Wat is diagnostiek?
3. Soorten diagnostiek
4. Diagnostische instrumenten
5. Aandachtspunten bij diagnostiek bij ontwikkelingsstoornissen
6. Diagnostisch proces bij ontwikkelingsstoornissen
1.Inleiding
Diagnostiek
Het hele proces van aanmelding tot conclusie (bv diagnose, advies, beslissing…)
Wat is er aan de hand met dit kind?
Zin en onzin van ‘labelen’?
PRO
- Middel om de juiste behandeling te zoeken
- Verhelderen/verklaring
- Omstaanders kunnen er rekening met houden
- Mensen leren kennen met gelijkaardige ervaringen
- Erkenning krijgen van omgeving
Contra
- Hokjes denken
- Ziektebeeld
- Enkel kijken naar label/diagnose
, - Kan leiden tot lager zelfbeeld
Begeleiding: alle methodieken om een kind te ondersteunen
2.Diagnostiek
Hypothesen opstellen over wat er aan de hand is en toetsen door onderzoek
Diagnose is geen doel op zich!
--> O.b.v. deze informatie nagaan hoe we dit kind best gaan begeleiden (onderschat het niet)
= Handelingsgerichte diagnostiek (= diagnose die aanknopingspunten oplevert voor behandeling,
begeleiding, aanpak)
Niet enkel tekorten maar ook sterktes!
Aandacht voor het kind achter het label!
3.Soorten diagnostiek
Verschillende indelingen mogelijk
1) Onderkennende vs verklarende vs handelingsgerichte diagnostiek
2) Screening vs diagnostisch onderzoek vs assessment
In de praktijk moeilijk te onderscheiden: grenzen zijn vaag, lopen door elkaar of in elkaar over
De indeling is afhankelijk van de stoornis die geanalyseerd wordt => volgende slide = specifiek voor
Ontwikkelingsstoornissen
3.1.1 Onderkennende diagnostiek
• Of (categoriaal) classificerende diagnostiek
• Wat is er met dit kind aan de hand?
, • Aan de hand van screening en diagnostisch onderzoek (zie verder)
• Resultaat: een (formele) onderkennende diagnose (bv ADHD of dyslexie) Bij de OS:
beschrijvend (en niet verklarend) van aard
Beschrijven van gedrag! (Oberserven)
3.1.2 Verklarende diagnostiek
• Of etiologische diagnostiek
• Wat is de oorzaak van dit probleem? Waarom heeft dit kind stoornis x? (in totaliteit kijken)
• Resultaat: een verklarende diagnose
• Op het genetische, neurobiologische of neuropsychologische analyseniveau
Bij OS:
• Heel moeilijke kwestie
• Weinig nut => relevanter is de vraag wat er aan de hand is (onderkennende diagnose) om
dan te gaan bepalen op welke manier daar het best mee kan worden omgegaan
(handelingsgerichte diagnose; zie verder)
Breder: “wat zijn de beïnvloedende factoren die een rol spelen in het functioneren van dit kind?”
• Opstellen van een “integratief beeld” (i.e. hypothesen over de samenhang tussen alle
ondersteunende en belemmerende factoren)
• ICF model en stoornisspecifieke theoretische modellen als hulpmiddel
• Zie handelingsgerichte diagnostiek
3.1.2 Handelingsgerichte diagnostiek
• Of indicerende diagnostiek
• Hoe kunnen we dit kind het best begeleiden?
• Doel: opstellen van een individueel functioneringsprofiel, het in kaart brengen van de
ondersteuningsnoden en een individuele aanpak op maat van het specifieke kind
Op basis van:
• Weten wat er aan de hand is en wat er moet worden veranderd (via onderkennende en
eventueel verklarende diagnostiek)
• Informatie over andere factoren binnen het kind en over omgevingsfactoren, waarbij men
zowel focust op risicofactoren als op protectieve factoren en mogelijkheden (sterkte-
zwakteanalyse; zie ook assessment)
Resultaat: indicerende diagnose
• Lijst met aanbevelingen voor meest gepaste ondersteuning, behandeling en/of materiële
hulpmiddelen voor het kind en zijn omgeving
En bij de ontwikkelingsstoornissen?
• Bij de diagnostiek van ontwikkelingsstoornissen wordt bij voorkeur een handelingsgericht
diagnostisch traject doorlopen, waarbij een onderkennende diagnose (en in sommige
gevallen aanvullend een verklarende diagnose) een belangrijke plaats inneemt.
3.2 Tweede indeling
• Screening
, • Diagnostisch onderzoek
• Assessment
3.2.1 Screening
• Is er een verhoogd risico op stoornis x?
Wanneer?
• OF: Voorafgaand aan diagnostisch onderzoek, in grote groep (preventie bv Kind & Gezin, LVS
op school)
• OF: Tijdens 1e fase van onderkennende diagnostiek, individueel
Voordelen
-> Redelijk snel en eenvoudig af te nemen
-> Aanwijzing voor verder diagnostisch onderzoek
-> Richting voor de hypothesen
-> Maakt vroegdetectie mogelijk
3.2.2 Diagnostisch onderzoek
• Heeft dit kind stoornis x?
• Wanneer? Bij de onderkennende/classificerende diagnostiek wanneer specifieke
hypothesen worden getoetst
• Resultaat: formele onderkennende diagnose (bv via criteria DSM-5)
3.2.3 Assessment
• Sterkte-zwakteprofiel: wat zijn de sterke en zwakke kanten van dit kind?
Belang: Aanknopingspunten voor het opstellen van een behandelingsplan
• Zwakke punten: waaraan men kan werken
• Sterke punten: waarop men kan steunen
Wanneer? Tijdens de screening en het diagnostisch onderzoek + eventueel bijkomend specifieker
onderzoek
Ook omgevingsfactoren!
Zo compleet mogelijk beeld = nodig voor meest optimale handelingsplan (veel breder!)
4.Diagnostische instrumenten: overzicht
Soorten
• Vragenlijst
• Klinisch interview: ongestructureerd – semi-gestructureerd – gestructureerd
• Observatie(schaal)
• Testprocedure: IQ test - neuropsychologische test - …
Doel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Zoedb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
