Samenvatting
Samenvatting Grondslagen van het strafrecht Thema 1: Recht en rechtswetenschap
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
Boek + ppt + notities
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
1Thema 1. Recht en
rechtswetenschap
a. Opzet en doelstellingen van dit boek
b. Wat is recht?
Het gaat vooral over afdwingbare normen. Rechtsregels onderscheiden zich van andere
regels doordat de afdwingbaarheid van een bevoegde overheid uitgaat -> geweldmonopolie
Een rechtsregel kan door de overheid gesanctioneerd worden (sanctie). Dit wil niet zeggen
dat enkel onder de overheidsdwang rechtsregels worden nageleefd, dit wordt door de
meerderheid vrijwillig nageleefd.
Het recht is meer dan regels. Het is ook een jargon, methode, geheel van instellingen… Het is
een middel om de maatschappelijke orde te regelen.
Bij een juridische oplossing komt het recht aan te pas. Eigenlijk is oplossing niet het juiste
woord. Want het recht lijmt de pot niet maar regelt enkel de verdeling van de scherven. In
de praktijk gaat het heel vaak over een financiële oplossing.
Recht: “Een rationeel opgebouwd geheel van precies afgelijnde begrippen en normen
waaraan van overheidswege opgelegde, minstens van overheidswege erkende, sancties
kleven, die langs (evenzeer genormeerde) instellingen kunnen worden afgedwongen en
waarvan de bedoeling is de orde in de samenleving te organiseren, te handhaven of te
herstellen.”
c. Recht is een rationeel opgebouwd geheel
Het recht is een zaak van de rede. Een regel is slechts een rechtsregel als hij past in het
logisch opgetrokken gebouw van het recht. Maar dat het recht zogezegd harteloos is,
moeten we met een korreltje zout nemen. De voelende mens is in het positieve recht wel
degelijk aanwezig, maar werken met dit echt is grotendeels een logische of rationele
bezigheid.
Bv. De aandacht voor de belangen van het kind en diens recht om gehoord te worden in
familiezaken, of de rechten van het slachtoffer in strafzaken.
d. Van begrippen, normen en instellingen
In het recht heeft elke term zijn specifieke betekenis.
-> 3 categorieën strafrechtelijk gesanctioneerde feiten:
Overtredingen (politiestraf), wanbedrijven (correctionele straf) en misdaden (criminele straf)
We kunnen besluiten dat een zekere techniciteit in de vakterminologie noodzakelijk is. Elke
jurist heeft de opdracht om technisch correct te communiceren onder vakgenoten, maar
L.D.
, 2
tegelijk zijn best te doen om verstaanbaar te blijven voor het grote publiek. Juridische taal
moet tegelijk vak-en volkstaal zijn.
e. Met de bedoeling de maatschappij te ordenen door regels
Bij bijna elke concrete geschillenbeslechting is er ook een zekere marge voor persoonlijke
inbreng van de jurist, voor een beperkte waardekeuze, voor een beperkt beleid dus.
Sinds geruime tijd woedt in de juridische en politieke wereld een discussie over regulering en
deregulering. De vraag wordt gesteld of de overheid niet te ver is gegaan in alles wettelijk
regelen. Kan iedereen de normen nog wel kennen?
f. Waaraan van overheidswege sancties kleven
Een norm is een rechtsnorm als er een sanctie aan verbonden is. Het aanbod van mogelijke
sancties is heel groot.
De straf is een sanctie opgelegd door de overheid en uitgevoerd door de overheid. Er is hier
dus een rechtstreekse interactie tussen het individu en de overheid.
Als we zeggen dat de regels via de overheid afgedwongen kunnen worden spreken we van
geweldmonopolie. Enkel de overheid mag ‘geweld’ of ‘dwang’ gebruiken. Wanneer ze dit
effectief doet en dus actief bijdraagt tot het naleven van de rechtsnormen, dan doet de
overheid aan ‘rechtshandhaving’. Dit onder meer via de organisatie van controle- en
politiediensten en gerechtelijke instellingen.
g. Recht en rechtsstelsels
Er bestaan diverse rechtsstelsels. In het Westen kun je onderscheid maken tussen 2
rechtsstelsels
‘civil law’-systemen (België): codificaties, wetgeving neemt prominente plaats in
‘common law’-systemen: rechtssysteem is de rechtspraak, recht is wat rechter beslist
h. Recht – rechtvaardigheid – rechtswetenschap –
rechtspraktijk – rechtsbedeling
Recht v. rechtvaardigheid
In het recht is het de bedoeling dat de jurist steeds moet proberen om zo rechtvaardig
mogelijk te zijn. Hij heeft soms wel een marge. Bv. gevangenisstraf die gaat van 6 maanden
tot 20 jaar.
Soms wordt het doel niet bereikt, het toepassen van een op zich goede regel kan slecht
uitvallen. Bv. Dakloze steelt appel en moet hiervoor bestraft worden, dus min. 6 maanden.
Het positief recht is het recht dat op een bepaald tijdstip op een bepaalde plaats geldt. Dit is
te vinden in de formele bronnen van het recht, zoals de wetten en de rechtspraak. Recht
staat dan ook los van de moraal. Dit is het enige bindende recht.
L.D.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper crimistudente. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen