Deze samenvatting omvat de lesnotities van de les Historische Kritiek door Jan Dumoleyn, het boek 'Historici en hun métier' door Marc Boone en ook alle cassusen die behandeld werden tijdens de les. De samenvatting is geen garantie om erdoor te zijn!
Historische kritiek
- viking helm was zonder hoorns → deze waren waarschijnlijk een soort drinkbeker
- viking = soort term voor Noormannen maar deze zijn niet hetzelfde
- Welke (viking) bronnen?
- contemporaine (=hedendaags) overleveringen?
- geen teksten v/d noormannen zelf
- wel inscripties met runen op voorwerpen
- vooral religieuze betekenis
- ze deden bv. niet aan het schrijven van hun
geschiedenis
- bijna alle schriftelijke getuigenissen: clerici va het Europese vasteland
- zeer beknopt
- bijna allemaal Latijn, behalve The Anglo-Saxon Chronicle
-
- zeer beperkte geschreven bronnen
- wel: annalen (=jaarlijkse geschriften i/h Latijn)
- bv. Annales Vedastini
- door monniken
- waren niet geïnteresseerd in geschiedenis
vikings → ze vonden de vikings barbaren die
alles kapot kwamen maken en alleen maar
miserie betekenen
→ stereotyp discours
- bij ons is er in de grond ook zeer weinig te vinden
- monumentale overblijfselen? opgerichte Forten in Brugge,...
- castella recens facta = naam van forten
- als bewapening tegen vikings door Frankische koning
- 851: monniken van Sint-Bavo (Gent) vluchten naar Brugge en verliezen er
een zilveren kruis
-
- zo is ook de cursus opgebouwd
- op het einde moet men een verhaal kunnen vertellen
= historisch narratief
- kritisch omgaan met de informatie die aan ons is overgeleverd + interpreteren
- paradigma = stelsel van met elkaar samenhangende wetenschappelijke
theorieën
- Doel van Historische Kritiek?
- allemaal theorieën + standpunten de dag van vandaag
- bv.antivaxxers
- meer dan ooit is het nodig dat mensen kritisch kunnen nadenken
- “We leven in een kennismaatschappij”
- nog nooit kregen we zo’n constante toestroom aan informatie
- is deze informatie ook KENNIS?
- hoe komen we tot kennis/wijsheid
- wat te kennen voor examen?
- handboek: VOLLEDIG → blauwe kaders
- casussen in slides ook te kennen
- studeren op de plek waar ze voorkomen in de cursus, niet apart
1: DE BRON? BOUWSTOF VOOR DE KENNIS V/H VERLEDEN
1. DE NOTIE BRON
- typologische/geschreven bronnen → getuigenissen
- verhalen/literaire teksten
- diplomatische teksten
- bronnen v/ sociale boekhouding
- CASUS: vikingen (vervolg)
- overblijfselen (bv.munten, wapens) vs overlevering (schriftelijk/oraal)
- monnikenschrift → wat wist hij / wat interesseerde hem?
→ sociaal-economische context?
- annalen?
- archeologisch overblijfsel is bijna nooit bewust aan ons overgeleverd
- artefacten = onthullen onbewuste realiteit
- somt beter te vertrouwen / te interpreteren dan bewust
overgeleverd materiaal
- CASUS: Oorlog Rusland - Oekraïne
- wij moeten oordelen over de agressie die we op TV zien
- de vraag naar morele schuld
- ideologisch interpretatiekader, wetenschappelijk paradigma
- wat zijn de feiten? hoe komen we dat te weten?
- het bloedbad van Bucha
- https://en.wikipedia.org/wiki/Bucha_massacre
- Hoe komt zo’n wikipediapagina tot stand? Wanneer is iets een
‘officieel feit’?
- Welke documenten kunnen we gebruiken?
- Welke getuigenissen zijn betrouwbaar? Wie heeft welk belang
om te liegen en te verdraaien?
- Hoe kunnen juiste feiten op een selectieve manier gebruikt
worden?
- Specifieke bronnen zoals luchtfoto’s en satellietbeelden: wie
kan de informatie ter plaatse checken?
- hoeveel mensen zijn er nu écht vermoord?
- fact-checking
- sommige mensen kunnen stroom aan informatie niet aan
- bv. vrije Live Laugh Love hippie → extreem rechtse vlaams belanger
- makkelijk beïnvloedbaar
- IEDEREEN MANIPULEERT → Oekraïne ook
- niet alleen reporters → maar ook politiekers zouden aan ‘fact-checking’
moeten doen
- hoe worden ook juiste feiten ‘geframed’ en gemanipuleerd
- bv.dood van kindje (4) werd ook misbruikt door Oekraïense politici
, 4
- ANNE MORELLI - 10 geboden van oorlogspropaganda
-
- Noam Chomsky
- bestudeert deze dingen al jaren
- de grootste bedreiging voor de wereld is nog steeds de VS /
Amerika
- VOORBEELDEN
- Cambodja + Oost-Timor in de jaren 70
- VS verantwoordelijk voor staatsgrepen,
om eigen economie te helpen, t.v.v.
multinationals
- Iran + Guatemala
- zoek dit allemaal nog
beetje beter op
- bekijk alle kanten
- ook censuur in ‘vrije’ landen
- discours : woorden die je gebruikt hebben een betekenis
- bv. stierf ↔ werd doodgeschoten
- denotatie / connotatie
- CULTURE WAR
- bv Texas Shooter = transgender???
- onbewuste bronnen zijn vaak interessanter
- typologie in functie van de intentie:
- audiovisuele bronnen: in theorie bewust gemaakt,
MAAR ‘unwitting testimony’ (= ongewilde getuigenis)
- CASUS: De moord op JFK
- Abraham Zapruder test net nieuwe camera uit
- dit is een voorbeeld van een unwitting testimony
- een ongewilde getuigenis
- hij wou deze moord helemaal niet filmen
- bv. gewapende staatsgreep gepland Spaans parlement 1981 → er waren
camera’s in het parlement voor een aangekondigd debat → de Putschisten
(=mensen die staatsgreep pleegden) wisten niet dat hun acties gefilmd
werden
- in onze eigen tijd: beelden worden zonder problemen op mondiale wijze verspreid
- leidt soms tot algemeen gevormde opinies/self made facts
- slecht nieuws voor mensen die zaken willen verbergen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Kunstwetenschappen888. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
