Dit zijn de lesnotities en volledige samenvatting van het boek 'Inleiding tot het Europees recht' ineen. Het is een praktisch opgedeelde samenvatting volgens de inhoudstabel van het boek met daarbij geannoteerde lesnotities en verdere info + behandelde examenvragen. Zeker aan te raden voor bij het ...
INLEIDING. Wat is Europees Recht?
= Recht van de Europese Unie
‘Autonome’ rechtsorde (rechtssysteem) met eigen rechtsbronnen en principes gebaseerd op EU-verdragen
- Het is een rechtssysteem met eigen rechtsbeginselen en principes, die je gaat terugvinden in
verdragen maar ook in de rechtspraak van het Hof van Justitie in Luxemburg
- Prejudiciële procedure = Vragen van Europees recht die deel uitmaken van een dispuut van nationaal
recht aan het Hof van Justitie en het Hof heeft de bevoegdheid om de verdragen te interpreteren
Gegrond op het Verdrag betreffende de EU (VEU) en Verdrag betreffende de Werking van de EU (VWEU)
- Geconsolideerde verdragen
Verdragen zijn het gevolg van een evolutie: Oorspronkelijke basisverdragen werden doorheen de
geschiedenis geammendeerd – Het finaal document noemen we de geconsolideerde verdragen en zij
zijn het gevolg van de gedragswijzigingen uit het verleden
- + Handvest van de grondrechten voor de lidstaten én instellingen van de EU
Artikel 47 VEU: ‘De Unie bezit rechtspersoonlijkheid’
- De EU kan in eigen naam optreden op het internationaal toneel – Vb. Met betrekking tot
onderhandelen over en sluiten van internationale overeenkomsten
- De EU is een eigen rechtsysteem met eigen rechtsspersoonlijkheid
DEEL I. Het juridisch kader van het Europees integratieproces: Historische evolutie
HOOFDSTUK 1. De start van het Europees integratieproces
Afdeling 1. De eerste initiatieven tot Europese samenwerking
Marshall-plan, OEES en OESO
Organisatie voor Europese Economische Samenwerking – OEES: 1948-1961
Een groot hulpplan van de VS aan de Europese landen met de heropbouw na de oorlog
- Interne organisatie was nodig, want het budget was voor alle landen en niet voor elk land apart en dit
leiden tot een organisatie: de OEES
- Doel OEES? Verdelen van de Marshallhulp
Na 1961 heeft de OEES zich omgevormd naar de OESO
- Ruimer dan een Europese organisatie – Ook niet-Europese landen zijn lid!
Benelux
1944 – België, Nederland en Luxemburg gaan een eigen douane-unie oprichten
Gezamenlijk handelsbeleid – Deze landen gaan integreren voor er sprake is van een Europese Unie
- Douane-unie = (…)
De Raad van Europa
Congres van Den Haag – 7-11 mei 1948
Meer dan 500 mensen komen samen (vertegenwoordigers van Europese landen) in den Haag
Voorzitter: W. Churchill
Doel? Nadenken hoe we Europa na WOII gaan vormgeven en organiseren en hoe kunnen ze een WO
vermijden – Uitkomst: oprichting nieuwe organisatie: Raad van Europa
Raad van Europa – 5 mei 1949
Intergouvernementele organisatie met eigen institutionele structuur en waarbinnen het EVRM werd
goedgekeurd en daaraan gekoppeld een oprichting van het EHRM in Straatsburg
- <> Europese Unie: Supranationale internationale organisatie
,Internationale organisaties – Verschil Intergouvernementeel en Supranationaal:
Intergouvernementeel Supranationaal
Lidstaten als belangrijkste actor Instellingen die onafhankelijk van de lidstaten
opereren – De actoren staan los van de lidstaat
Beslissingen bij consensus of unanimiteit Beslissingen bij meerderheid
Consensus: onderhandelen tot iedereen akkoord Een land kan wel gebonden worden
is
Een land kan niet gedwongen/gebonden worden
Bronnen van internationaal recht Autonome rechtsorde met eigen rechtsbronnen
Klassieke vormen van het IR: Verdragen, De instellingen krijgen eigen bevoegdheden en
conventies, … = het resultaat van het werk rechtsbronnen (verordeningen, besluiten,…)
Rechtsgevolgen in nationale rechtsorde worden Directe werking en voorrang
bepaal door nationaal grondwettelijk recht Onder bepaalde voorwaarde hebben bronnen
Cf. Monisme vs. Dualisme – Omzetten via een directe werking wanneer iemand zich beroept
nationale rechtsorde op een EU-rechtsbron – Als aan bepaalde
Elk land heeft de gevolgen van internationale voorwaarden zijn voldaan is er sprake van directe
akkoorden in zijn grondwet geschreven werking
De EU-bronnen hebben voorrang op nationale
rechtsbronnen
Raad van Europa vs. Europese Unie
Raad van Europa Europese Unie
46 lidstaten 27 lidstaten
1949 – Congres van Den Haag 1950
Conventies Verdragen van Rome + Amendementen
Vb. EVRM, FNCM
- Kaderverdrag voor de bescherming van
nationale minderheden
Belangrijkste instellingen: Belangrijkste instellingen:
1) Comité van Ministers 1) Europese Raad
2) Parlementaire assemblee 2) Commissie
3) Commissaris voor Mensenrechten Ursula Von der Leyen
‘Doenja Mijatovich’ 3) Raad
4) Europees Hof voor Rechten van de Mens 4) Europees Parlement
Straatsburg 5) Hof van Justitie
Functie: Garanderen dat het EVRM Luxemburg
wordt gerespecteerd en controleren dat Functie: Om te controleren of de EU-
lidstaten dit doen – Eerst moet je al de verdragen en de wetgeving wordt
nationale rechtsmiddelen uitputten en pas gerespecteerd – Werking: prejudiciële
daarna kan je naar Straatsburg! dialoog
Handvest van de grondrechten van de
EU
Afdeling 2. Oprichting van de Europese Gemeenschappen
De Verklaring van Schuman en de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS)
De ‘Founding Fathers’
Robert Schuman – Franse minister van buitenlandse zaken (vroeger)
Jean Monnet – Franse minister van … (vroeger)
, Hadden het idee van supranationale organisatie
Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal - EGKS
Verklaring van Schuman – 9 mei 1950
- In deze verklaring worden nieuwe ideeën gelanceerd: Hij wil oorlog vermijden en vraagt zich af hoe we
een oorlog (tussen D en F) materieel onmogelijk kunnen maken: door alle beslissing die moeten
worden genomen worden over kolen en staal (belangrijkste energiebronnen) gaan we overdragen
naar een niveau boven de lidstaat
Verdrag van Parijs – 1951/1952 – EGKS
- Frankrijk, West-Duitsland, België, Nederland, Luxemburg, Italië – 6 stichtende lidstaten
- Akkoord gesloten voor een periode van 50 jaar – Einde 2002
- Eerste supranationale organisatie in Europa
Supranationale organisatie
- Hoge autoriteit
- Gemeenschappelijke Vergadering – Voorloper Europees Parlement
- Raad van Ministers met vertegenwoordigers van de lidstaten
- Hof van Justitie
De Europese Defensiegemeenschap (EDG) en Europese Politieke Gemeenschap (EPG)
Verdere integratie
Uitdagingen na de WOII? De Koude Oorlog (VS vs. Sovjet-Unie) – Ruime politieke context waarbinnen we het
EGKS hebben, maar ook een paar nieuwe uitdagingen (vb. West- en Oost-Duitsland)
1950: Pleven Plan
- Pleven: Franse minister
- Ipv Duitsland zich terug te laten bewapenen, laten we het Schumanplan ook toepassen op militaire
aangelegenheden – Laat het leger integreren tot een Europese Defensie Gemeenschap
1952: Verdrag tot oprichting EDG en EPG (1952)
- EDG-verdrag is nooit in werking getreden, waarom? De goedkeuring/ratificatie van het verdrag werd
verworpen na een stemming in het Franse parlement
- De niet-ratificatie van het EDG heeft belangrijke gevolgen: Alles met militaire gelegenheden kijken we
vooral in richting van de NAVO en het Europees integratieproces gaat zich na deze fout richten op het
economisch integratieproces
Juni 1955: Conferentie van Messina
- Sectorale (Monnet) vs. Algemene (Beyen) economische integratie
- Vertegenwoordiger van de 6 lidstaten van de EGKS komen samen in Messina en zij reflecteerden hoe
ze hun economische samenwerking konden versterken – 2 visies
1) Sectorale integratie: Gemeenschappen per sector
2) Algemene economische integratie: Volledige economie van alle sectoren samen en laat ons een
gemeenschappelijke economische markt oprichten
Verdragen van Rome 1957/1958:
1) Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap (EEG)
2) Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom)
EURATOM
Europese Gemeenschap voor Atoomenergie
Weerspiegelt het sectoraal gedrag van Monnet: We hebben hier een apart specifiek verdrag voor nodig
EEG
Verdrag tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap
, Doelstelling? Art 2 EEG: oprichting van een gemeenschappelijke markt
- We gaan barrières proberen afbouwen om tot 1 economische markt te komen
HOOFDSTUK 2. Verdieping van het Europees integratieproces
Afdeling 1. Van Europese Gemeenschappen naar Europese Unie
Artikel 2 EEG-Verdrag
- "De Gemeenschap heeft, door het instellen van een gemeenschappelijke markt en door het geleidelijk
nader tot elkaar brengen van het economische beleid van de lidstaten, tot taak de bevordering van de
harmonische ontwikkeling van de economische activiteit binnen de gehele Gemeenschap, een
gestadige en evenwichtige expansie, een grotere stabiliteit, een toenemende verbetering van de
levensstandaard en nauwere betrekkingen tussen de in de Gemeenschap verenigde staten.”
Vormen van economische integratie
1) Vrijhandelszone – Afschaffing van douaneheffingen en quota met betrekking tot goederen van de
lidstaten
Landen gaan akkoorden sluiten om hun relatie te verbeteren
Dit sluit je om de handelstarieven/douaneheffingen af te schaffen
o Vb. Akkoord tussen Europese Unie en Canada
o Dit geldt voor goederen die geproduceerd worden binnen de verdragsluitende partijen
o Voor goederen die elders geproduceerd worden en ingevoerd blijft elk land apart vrij om dit
zelf te bepalen
2) Douane-Unie – Vrijhandelszone gemeenschappelijk extern douanetarief
Gaan niet alleen de tarieven afschaffen voor goederen die zij zelf produceren, maar gaan ook een
gemeenschappelijk besluit nemen voor externe goederen – Als één handelsblok gaan optreden voor
goederen uit andere landen – Gemeenschappelijk extern douanetarief
3) Gemeenschappelijke markt/ Intern markt – Vrije verkeer van productiefactoren + gemeenschappelijk
beleid in diverse sectoren
Heeft de kernmerken van een douane-unie, maar beoogt ook het vrij verkeer van
productiefactoren (diensten, kapitaal, goederen en personen) + gemeenschappelijke handelsbeleid
4) Economische en monetaire unie – Gemeenschappelijke munt
Men gaat ook nog een gemeenschappelijk munt organiseren – Vb. Eurozone
Gemeenschappelijke markt
Begrip
- = De afschaffing van alle belemmeringen van het intracommunautaire handelsverkeer teneinde de
nationale markten te verenigen tot één enkele markt die de omstandigheden van een binnenlandse
markt zoveel mogelijke benadert
Arrest Schul, 15/81 HvJ
Overgangsperiode van 12 jaar om de gemeenschappelijke markt tot stand te brengen(3x4)
- Tegen 1970 hadden we op papier de gemeenschappelijke markt (1958 – EEG)
Verdieping en Verbreding
Verdieping – Van Europese Gemeenschappen naar Europese Unie – Domeinen waarover de EU bevoegd is
- Aanpassingen van basisverdragen: Bij elke aanpassing van het EEG-verdrag krijgen we een verbreding
1) Europese Akte (1986/1987)
2) Verdrag van Maastricht (1992/1993)
3) Verdrag van Amsterdam (1997/1999)
4) Verdrag van Nice (2000/2003)
5) Verdrag van Lissabon (2007/2009)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elisaderop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
