100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting Spijsvertering (E03Y7B) - Fysiologie (prof. dr. Himpens) €9,98
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  4.  
  5. Geneeskunde
  6.  
  7. Spijsvertering (E03Y7B)

Samenvatting

Samenvatting Spijsvertering (E03Y7B) - Fysiologie (prof. dr. Himpens)
 1 keer verkocht

Dit is een uitgebreide samenvatting van het vak Spijsvertering (E03Y7B) (1e Bach GNK KU Leuven), onderdeel fysiologie, gegeven door prof. Dr. B. Himpens. Het bevat alle informatie om hoge punten te halen voor dit vak.

Voorbeeld 4 van de 38  pagina's

Document informatie

  • 25 mei 2023
  • 38
  • 2022/2023
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (76)

Verkoper

avatar-seller
RCB

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Spijsvertering
Fysiologie (prof. Dr. B. Himpens)
1. Speekselsecretie
3 belangrijkste speekselklieren
- Glandula sublingualis
o Muceus
 Visceus secreet, rijk aan mucoproteïnen
- Glandula submandibularis
o Gemengd
 Heterogeen, seromuceus vocht
- Glandula parotis
o Sereus
 Waterig secreet, rijk aan α-amylase
Hoeveelheid geproduceerd vocht
- 1-1.5 L/dag
o Interprandiaal of interdigestief (nuchter/in rust): 0,25 ml/min via glandula
submandibularis
o Prandiaal of digestief (tijdens maaltijd): 4-5 ml/min vooral via glandula parotis
 Parotis produceert 30-50% van totale volume
 99% vocht ; 1% proteïnen en ionen
Vorming en samenstelling van het speeksel
- Vocht en ionensecretie
o Actieve secretie t.h.v. de acini
o Modificatie t.h.v. de afvoerwegen
o Aanmaak speekselvocht:
 Parasympatisch ZS: M3-cholinerg
 Orthosympatisch ZS: α1-adrenerg
 Intrinsiek ZS: neuropeptiden
o Secundaire messenger: Ca2+
o Primaire vorming van een Cl- secreet in de acini gevolgd door passieve aanvoer van:
 kationen via kation-selectieve intercellulaire juncties
 vocht (water) via osmotische gradiënt
 Ook watertransport via verhoogde verplaatsing van aquaporine-5
o Vanuit cytoplasma  apicale plasmamembraan
o Modificatie van secreet in de intralobulaire gangen:
 Na+/K+ uitwisseling
 Reabsorptie Na+ (versterkt door aldosterone)
 Afhankelijk van secretiedebiet
 Cl /HCO3- uitwisseling
-

 Reabsorptie HCO3- (bij trage secretie)
 Daling osmolaliteit: hypotoon (bij lage secretie intensiteit)
 Zwakke membraanpermeabiliteit voor water
 Ongelijke (lagere) beweging van vocht t.o.v. de elektrolieten
o Vooral bij zwakke secretie intensiteiten
o Kan de osmolariteit tot minder dan 25% van de osmolariteit
van plasma doen dalen

, - Proteïnen secretie
o Dynamische samenstelling met als secundaire messengers:
 cAMP (β2 en VIP)
 Ca2+ (α1, M3)
o α-amylase (ptyaline): α 1-4 band
 pH optimum = 6.9  dus pH afhankelijk
 Bevordert tandreiniging
 Afbraak zetmeel tot meer wateroplosbare componenten
 Smaaksensatie
 Zetmeel  suiker
 Speeksel dient als solvent
 Vertering
 Afbraak koolhydraten bij een alkalische, neutrale of lichtzure pH
o Alleen tot in de maag
o Mucus (sublinguaal en submandibulair)
 Mucines
 Beletten dat het vocht snel wegstroomt of dat we ons verslikken
 Vormen hydrofiele elastische gels met slijmerige eigenschappen
 Zetten zich af op kwetsbare zachte weefsels
o Smering en voorkoming uitdroging
 Bescherming tegen beschadiging tijdens bv. kauwen of spreken
o Lysozyme
 Afkomstig uit macrofagen
 Gaat de ontwikkeling van bacteriële flora in de mond tegen
o s-IgA antistoffen (witte bloedcellen)
o Groeifactoren (EGF, NGF)
o Bloedgroepantigenen enkel bij secretoren in het speeksel
- Hyposalivatie: verminderde speekselsecretie
- Droge mond syndroom of xerostomie: een bijna afwezige speekselsecretie (< 20 ml/dag)
o Gebitsaantasting
o Pijnlijke ontsteking slijmvliezen
 Vaak met schimmelinfecties
- Hypersalivatie: verhoogde speekselsecretie
o Komt voor bij verminderde motoriek zoals bij Parkinsonisme

Controle op de speekselsecretie
- Continue, residuele en spontane secretie houdt de mond en farynx mucosa vochtig
o Via het intrinsieke zenuwstelsel
o Vooral glandula submandibularis en de kleine speekselklieren
o Secretie tijdens slaap: < 1 ml/uur
- Neurale beïnvloeding
o Parasympatische activatie
 Overvloedige, waterige secretie
 Proteïnerijk
 Vasodilatatie van de bloedvaten door VIP
 Uitgesproken en langdurige innervatie
o Orthosympatische activatie
 Vooral de submandibulaire speekselklier is actief
 Tijdelijke toename van geringe, visceuze secretie
 Taai en visceus slijm door vaso- en myoconstrictie

, - Reflexen
o Inherent of ongeconditioneerd
 Mechanische en/of chemische stimulatie
 Hoeveelheid en samenstelling speeksel bepaald door fysische en chemische
aard van de prikkel
 Reflexboog via speekselcentra, 2-3 s latentie
o Verworven of geconditioneerd
 Meestal na prikkeling van een zintuig
 Vooral zicht en reuk, maar ook op gehoor of huidprikkels
 Verschillende hersencentra spelen een rol
2. De slikbeweging en de slokdarm
Slikfrequentie
- Overdag: 70x/uur
- ’s Nachts: 7x/uur
- Tijdens maaltijd: 190-200x/uur
De slikbeweging bestaat uit drie stadia:
- Het orale stadium
- Het faryngale stadium
- Het oesofagale stadium
Orale stadium
- Afzonderen en moduleren voedselbolus
o Willekeurig naar achter brengen deel voedsel
 Omlaag drukken tong  kauwen stopt  druktoename door centrale deel
tegen harde verhemelte
- Activatie afferente (baro- en chemo)receptoren die rond de opening van de farynx liggen
o Activatie slikcentrum in hersenstam
o Omzetting tot autonome slikbeweging  slikreflex

Faryngeale stadium
- Voedselbolus kan 4 richtingen uit:
o Terugvloei naar de mond
 Verhindert door druk tong tegen harde verhemelte
o Reflux naar de nasofarynx
 Verhindert door het drukken van het week verhemelte tegen de nares
posteriores
o Luchtwegen
 Deglutitieve apnea
 Onderdrukking ademhaling tijdens slikken
 Afsluiting larynx door het bijeenbrengen echte en valse stembanden
 Larynx naar boven en voren getrokken
 Epiglottis naar achteren en onder
o Slokdarm
 Bovenste faryngeale spieren trekken samen
 Stuwen bolus in richting omhooggetrokken hypofarynx
 Relaxatie faryngo-oesofagale sfincter (UOS)

,  Na passage UOS  initiatie peristaltische golven door contractie van de
bovenste constrictorspier
Oesofagale stadium
- De slokdarm tijdens rust
o Faryngo-oesofagale sfincter (UOS)
 100-130 mm Hg
 Vooral veroorzaakt door een tonische contractie van de m.
cricofaryngeus
o Geactiveerd door tonische ontlading van vagale
motorneuronen
 Ach inwerking op de nicotinereceptor
o Slokdarmlichaam
 Geen ritmische of tonische activiteit
 Intraluminale druk
 Licht negatief
o Inspiratie: -5 tot -10 mm Hg
o Expiratie: -2 tot + 5 mm Hg
 Maat voor de intrathoracale druk
o Gastro-oesofagale sfincter (LOS)
 Verhoogde tonus door contractie van de circulaire spierlaag van de cardia
 Bij ingehouden ademhaling wordt een verhoogde drukzone waargenomen:
 Maag: 5-10 mm Hg hoger dan atmosferische druk
 Sfincter: 20 mm Hg
 Parallele cyclische schommelingen door op en neer gaan slokdarm tijdens
ademhaling
 Verplaatsing hoge drukzone:
o Inspiratie  onder
o Expiratie  boven
 Stijging intragastrische druk (hoesten/lachen)
 Risico reflux maagvocht volgens de drukgradiënt
 Druk LOS blijft 10-40 mm Hg hoger
 Druk plant zich ook voort op het onderste slokdarmgedeelte
o Ontstaan flutter valve (voorachterwaartse klep)
 Reflexcontractie van LOS en crurale spieren diafragma
 LOS druk daalt
 afhankelijk van type ingenomen voedsel
o Vet, alcohol, roken en chocolade
 door hormonale effecten
o Progesterone
 Farmaca
 ↓ druk
o Anticholinergica, Ca2+-antagonisten, morfine, dopamine
afgeleide medicatie, tricyclische antidepressiva
 ↑ druk
o D2 – antagonsiten en 5-HT4 (serotonine) antagonisten
 Hormonale en neurocriene regeling LOS
 Neurocrien
o Extrinsiek: ↑ druk
 Vagale, cholinerge en orthosympatische (α-
adrenerge) stimulatie

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RCB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,98. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€9,98  1x  verkocht
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd