samenvatting dias+eigen notities motorische controle, leren en ontwikkeling, deel Prof. Lenoir
samenvatting is aangepast na het studeren en maken van het examen.
Afbakening & definities
Kruispunt tssn verschillende disciplines:
- Filosofie
- Psychologie
- Biomechanica/bewegingsanalyse
- (neuro)fysiologie
Motorische controle, leren, ontwikkeling
- Controle= geheel v processen die ervoor zorgen dat intentie tot handelen ook effectief in
die handeling wordt omgezet
- Leren= veranderingen in deze processen tijdens systematisch oefenen ve handeling
- Ontwikkeling= veranderingen in deze processen door natuurlijke invloeden
Zeer hoog vaardigheidsniveau bij mens & dier
Speedstacking= vaardigheid waarbij coördinatie onder tijdsdruk cruciaal is
Geen kracht/lenigheid nodig maar puur gebasseerd op controle
1. Vaardigheid & beweging
Motorische vaardigheid (motor skill)= geheel v bewegingen v lichaamsdelen die bewust &
doelgericht uitgevoerd worden & aangeleerd zijn
Niet 1 specifieke spiercontractie
Handeling (action)
Beweging (movement)
- Deelcomponent v vaardigheid
- Kan op verschillende manieren tot dezelfde vaardigheid leiden
Vb: wijsvinger gewoon buigen= beweging
Wijsvinger buigen om voorwerp vast te pakken= vaardigheid
Waarom onderscheid tssn vaardigheid & beweging?
Zelfde doel bestaat bij verschillende individuen uit verschillende bewegingen
Fysieke eigenschappen en/of beperkingen
- Verschillen in morfologie (lengte, gewicht)
- Andersvaliden
Verschillende evaluatie-instrumenten vr beweging & vaardigheid
2. Skills & abilities
Vaardigheid (skill) gekenmerkt door:
1. Doelgericht: omzetten ve intentie ie succesvolle actie
2. Consistent: systematisch reproduceerbaar
3. Efficiënt: minimaal energieverbruik (fysiek/mentaal)
4. Optimale timing: geen synoniem vr maximale snelheid (opnieuw leren stappen)
Aangepast aan taakvereisten (stappen met krukken)
Betekent nit dat we alles zo snel mogelijk moeten uitvoeren
Gevolg v oefening
Plastisch door oefening
Theoretisch onbeperkt
Gebaseerd op abilities
Ability= persoonlijk & relatief stabiele eigenschap die onderbouw vormt v iemands potentieel
vr specifieke taak
- Motor ability: voor en specifieke motorische taak
Perceptueel-motorische ability
1
, Psychomotor ability
Verschillen in gedrag/prestaties= resultaat van voor die taak noodzakelijke abilities
2 visies die elkaar tegenspreken:
- General motor ability: Alle abilities zijn sterk gerelateerd aan elkaar & reflecteren 1
onderliggende eigenschap
- Specific motor abilities: niet of nauwelijks met elkaar gerelateerd
Genetisch bepaald
Stabiel & blijvend
Beperkt aantal
Basis vr vaardigheid
All-round performers: goed in alles wat met motorisch gedrag te maken heft
All-round learners: leert makkelijk nieuwe handelingen
All-round atleet: beschikt over groot #abilities die op hoog niveau aanwezig zijn
2.1. Evenwicht
Onderzoek: 6x telkens andere evenwichtest
Elke test meet iets anders
Elke verandering in test zorgt ervoor dat ander deeltje van bouwsteen nodig is
Besluit: beste op test 1= niet persee beste op andere evenwichtstest
HET evenwicht bestaat niet
WEL: evenwichtscontrole ie specifieke taak-constext
- Statisch
- Dynamsich
- Op 1 been
In specifiek medium (gravitatie, water)
Bij specifiek persoon (atleet, fysieke beperking)
2.2. Van ability nr motorische vaardigheid
Taakanalyse:
- Opsplitsen ve vaardigheid in verschillende deelbewegingen
- Van daaruit noodzakelijke abilities afleiden
Toepassing nr therapie: schrijfmotoriek:
- Welke abilities vormen basis vr vlotte schrijfstijl? Geheugen, fijne handmotoriek, aandacht?
Visuele verwerking speelt grotere rol dan fijne motoriek
Therapeutische interventie zou daar meer op gericht moeten zijn
Toepassingen:
- Predicitie v iemands vaardigheid obv scores op ability-taken
- Evaluatie:
Bijsturen tijdens leerproces/revalidatie (berust op principe v transfer)
Motorische ontwikkeling
3. Vaardigheidsprocessen
Cyclus doorloopt bij alles wat we doen:
1) Waarnemen v relevante informatie uit omgeving & lichaam= stimulus identificatie
2) Beslissen wat te doen & hoe= respons selectie & programmering
3) Productie v georganiseerd spieractiviteit= respons uitvoering
Menselijke reactietijd ih dagelijkse leven
In die paar seconden gebeuren die 3 fasen
Uitwendig gebeurt er niks maar hersenen zijn volop aan het werken
, 3) Manipulatiecomponente
Schrijven:
- Posturale C: romp rechthouden, stabiliseren door te leunen met niet-schrijfhand
- Locomotie: verschuiving v hand over blad
- Manipulatie: vormen v letters
Baseball veldspeler:
- Locomotie: lopen nr landingsplaats bal
- Posturaal: romp rechtop houden & in evenwicht blijven
- Manipulatie: vangbeweging
5. Classificaties v gedrag
1 dimensioneel
1) Verhouding motorisch/cognitief
2) Volgens taakkenmerken
- Gesloten vaardigheid: volledig gereglementeerd wat er gaat gebeuren
100m schoolslag
- Open vaardigheid: kunnen veel dingen gebeuren
Voetbal
- Continue vaardigheid: elke vaardigheid die cyclisch is
Lopen, schaatsen, fietsen
- Discrete vaardigheid: heel sterk afgeleind
Speerwerpen
- Seriële vaardigheid: opeenvolging v discrete vaardigheden
Gymnastiek oefeningen op grond
- Groot motorische vaardigheid: grote spiergroepen nodig
- Klein motorische vaardigheid: kleine spiergroepen nodig
6. Taxonomie van Gentile
2-dimensioneel: omgeving/taakfunctie
Bij 2 dimensioneel niet langer classificatie maar taxonomie
Omgeving:
- Regulerende condities: stationair/bewegend
Fysieke beweging & andere spelers/tegenstanders
- Intertrial variabiliteit: ja/nee
Lokt omgeving variatie uit? (is herhaling 1= herhaling 2?)
Taakfunctie:
- Lichaamsoriëntatie: stationair/bewegend
Verplaats je jezelf? (darts VS lopen)
- Manipulatie: ja/nee
Met handen, hoofd, voeten
Stijgende moeilijkheidsgraad
Verschillende dimensies
Relevantie:
- Classificatie
- Therapie
- LO & sport: opbouw logische sequenties (stijgende moeilijkheidsgraad ih aanleren v
nieuwe vaardigheden)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellagoosens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,96. Je zit daarna nergens aan vast.