Samenvatting van leerstof collectieve benaderingen van het SW. Zonder de extra teksten. Dus enkel vanuit ppt's, lesnotities, opnames en verwerkingsvragen uit les.
Collectieve benaderingen van het sociaal werk (2022-2023) Olivia Galle
Inleiding
Soorten collectief:
Aggregaat:
o Verzameling mensen op dezelfde plaats op hetzelfde moment
o Geen specifieke sociale banden of gedeelde doelen
o Interacties zijn eerder ongericht
o Vb: passagiers die wachten op bus, bezoekers van toneelstuk, mensen op een plein
Categorie:
o Statistische eenheid mensen die op basis van gedeeld kenmerk worden
geclassificeerd
o Hoeven geen belang te hechten aan kenmerk
o Relevant in onderzoek en administratie welvaartsstaat
o Vb: inkomensniveau, beroep, afkomst
Groep:
o Mensen die met elkaar interageren op regelmatige basis
o Delen een identiteit, beschouwen zichzelf als groep en worden door externen als
entiteit gezien
o Leden hebben gedragsverwachtingen tov elkaar, intern gezag systeem
o Vb: collega’s, vriendengroep
o Verschillende soorten groepen:
Primaire – secundaire groepen:
Groepen hebben interne structuur en rolverdeling waar we zekere
identiteit en status aan ontlenen
Primaire groep:
o Intieme sfeer met persoonlijke relaties
o Grote emotionele betrokkenheid
o Ruimte voor ‘persoon als geheel’
o Interacties niet altijd strikt geregeld
Secundaire groep:
o Formele sfeer, relaties onpersoonlijker
o Gericht op praktische doelen
o Obv specifieke competenties/gedeelde agenda
o Meestal duidelijke regels en afspaken
Referentiegroepen:
Groep waarmee je jezelf vergelijkt (zowel positief als negatief)
Ingroup (wij) en outgroup (zij)
o Hangt samen met normen waaraan je conformeert of
waarmee je geassocieerd wil worden
o In context SW: refereren hangt samen met ideeën
‘deservingness’
Mensen verhouden tot anderen:
Sartre: ‘Al die blikken eten mij op, ge hebt geen gril meer nodig, de hel is de ander.’
1
,Collectieve benaderingen van het sociaal werk (2022-2023) Olivia Galle
o Verwachtingen van anderen zijn gewicht waar niemand aan kan ontsnappen
o Mensen houden rekening met hoe anderen hen zien
o Anderen gaan iemand nooit in volledigheid kunnen appreciëren
o Mensen moeten zich zelf kunnen definiëren of ze worden gedefinieerd
Abbé: ‘Hel voor mij is dat je afgescheiden bent van anderen.’
o Je bent wie je bent door hoe anderen je zien
Cooley: ‘Ik ben wie je denkt dat ik denk dat ik ben.’
o Identiteit construeren in sociale interactie (= sociaal construct)
o Verwachtingen internaliseren
Symbolisch interactionisme: looking glass
o Jezelf zien hoe anderen je zien
o Bepaalt mee hoe je jezelf ziet en hoe je jezelf definieert in sociale settings
Identiteit:
Nathalie Heinich (Wat onze identiteit niet is): 3 elementen van identiteit
o Zich voelen (wie ik denk dat ik ben)
o Zich tonen (wie ik laat zien)
o Genoemd worden (wie men zegt dat ik ben)
Identiteitscrisis wanneer elementen in strijd zijn met elkaar (vb: closeted transpersoon, drag
queen movement)
Praten over groepen en categorieën:
Moeilijk om te praten over groepen en categorieën:
o Beperkte kennis over groep waartoe iemand behoort kan leiden tot misverstanden,
gemiste kansen en beledigingen
o Door mensen aan te spreken als hun categorie reduceer je hun identiteit tot 1
kenmerk
o Vanuit idee dat mensen tot bepaalde groep behoren, verwachtingen projecteren die
niet stroken met realiteit van persoon
o Projecteren van bepaalde categorie of groep kan vorm van symbolisch geweld zijn
Aandachtspunten voor sociaal werkers:
Taal is symbolisch systeem van betekenisgeving
o Goede SWer is taalgevoelig
Niet iedereen heeft dezelfde middelen om sociale problemen te benoemen
o SWer kijkt kritisch naar waar sociale categorieën vandaan komen
o Spreken met ipv spreken over
Impact categorieën op identiteitsbeleving:
Categorieën zijn sociaal construct:
2
,Collectieve benaderingen van het sociaal werk (2022-2023) Olivia Galle
o Veranderbaar
o Kunnen status bieden en ontmenselijken
Stigma = iemand als ongewenst of anders beschouwen obv bepaald kenmerk
Stigma kan geïnternaliseerd worden
Sommige kenmerken onzichtbaar waardoor persoon dilemma of non-
disclosure heeft
Van categorie naar groep?
o Categorie wordt gedefinieerd als groep met negatieve associaties aan uniek kenmerk
Gebeurt in processen van stigmatisering, discriminatie en racisme
o Tot groep worden van categorie kan stap zijn in proces van collectieve emancipatie
Mensen in categorie worden zich bewust van gedeelde maatschappelijke
positie en organiseren zich om gedeeld doel na te streven
Zo kunnen ze politieke actor worden
Vb: vakbonden
Politiseren sociaal probleem gaat vaak samen met vormen van collectief:
o Duurzaam of tijdelijk
o Betogingen brengen sociaal probleem in aandacht en nieuwe groep
Sociaal werk en (collectieve) identiteit:
Identiteit van cliënten en swers wordt geconstrueerd via hun relatie en interacties
o In principe in 2 richtingen
o Maar onevenwicht door institutionele context die probleemdefinitie en
machtsverhouding impliceert
SW kan groepsidentiteit beïnvloeden:
o Veranderen van sociale categorie van cliënt
o Ondersteunen in/na situatie die sterke invloed heeft op je identiteit
o Herstellen relaties in primaire groepen
o Werken aan groepsvorming vanuit gedeeld kenmerk
o Ontkrachten van sociale stigma’s
o Bieden van methoden en platformen voor expressie en zelfrepresentatie
o Mobilisatie en vertegenwoordiging
Sociale organisaties als ‘brug voor burgers’:
Onderscheid tussen 3 algemene manieren om stem van cliënten te versterken:
o Politieke vertegenwoordiging (problemen aankaarten aan beleid)
o Politieke mobilisatie (mensen zichtbaar maken, problemen in aandacht brengen)
o Politieke educatie (op de hoogte brengen van)
Geven overzicht van literatuur rond thema en staan stil bij uitdagingen op mesoniveau
Historisch perspectief op collectief sociaal werk
Leven en werk van Jane Addams
Spanningsveld individu – structuur:
3
, Collectieve benaderingen van het sociaal werk (2022-2023) Olivia Galle
Eeuwige vraag: waar moet SW zich op richten
Doorheen tijd verschillende antwoorden tussen individu en structuur
Slingerbeweging: vandaag hernieuwde aandacht voor structureel SW (vb: politisering)
Leven en werk van Jane Addams:
Historiek van SW: ‘founding mothers’ van professionele SW
o Octavia Hill (VK)/Mary Richmond (VS): individueel SW
o Henrietta Rowland (VK)/Jane Addams (VS): structureel SW
Focus op Jane Addams als pionier (ook vandaag nog relevant)
o Addams heeft minder invloed in Vlaamse SW dan Richmond
Door Kamphuis (NL) die leerling was van Richmond
Methodiekboeken Richmond breed bekend, Addams schreef meer
filosofische boeken
In ontstaan structureel SW: geen methodisch kader (minder uitgewerkte
methodiek)
Jane Addams: quis est?
Geboren in 1860 in Cedarville Illinois
Opgegroeid in groot gezin, met alleenstaande vader die invloedrijke ondernemer is
o Vader overlijdt in 1881
Wankele gezondheid waardoor vader haar aanzet tot studeren
o Jane Addams Center for Civic Engagement (JACCE) in Rockford University
Na overlijden vader start moeilijke periode met spanning tss familiale verplichtingen en
verwachtingen en eigen ambities
Erfenis vader maakte het mogelijk om te reizen naar Europa
o Onderdompeling in Europese cultuur brengt niet verwachte vervulling (Wat ik geloof
– Leo Tolstoj) zorgde voor doorbraak
o Aangetrokken door East End Londen:
Snelle urbanisatie met getto van armoede, criminaliteit en slechte
woonomstandigheden
o Bezoekt eerste settlement houses van Henrietta Rowland en Samuel Barnett (en
Toynbee Hall als university extension)
Toynbee Hall werkt op verschillende manieren:
Vorming (avond- en zondagsschool, clubs, cursussen, verdere
vorming)
Gezelligheid (vrouwenparty’s, feesten, speelplaatsen)
Vrijetijdsactivering (bib, kinderen naar platteland, reizen voor
volwassenen)
Cultuur (muziekconcerten, politieke voordrachten,
kunsttentoonstelling, schilderijengalerie)
Sociale hervorming (verandering van armenwetgeving, verbetering
van woonomstandigheden)
o Doorgereisd naar Spanje met Ellen Gates Starr (rechterhand Addams)
Beslissing oprichting buurthuis na stierengevecht
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper olivia1galle. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
